Ból z lewej strony pod żebrami – ból w lewym podżebrzu – przyczyny

Ból pod żebrami z lewej strony

Diagnostyka dolegliwości bólowych jamy brzusznej jest trudna i długotrwała. Wiele różnych narządów może powodować ból w nadbrzuszu, w okolicy pępka lub promieniować do innych obszarów ciała – pleców, podbrzusza, klatki piersiowej. Ból w lewym podżebrzu najczęściej wskazuje na nieprawidłowości w czynności układu pokarmowego.

Ból poniżej żeber z lewej strony może mieć wiele przyczyn, ponieważ istnieje kilka ważnych narządów w tym obszarze. Ich specyficzne unerwienie może powodować dolegliwości bólowe w omawianym obszarze.

Przyczyną bólu pod żebrami z lewej strony mogą być narządy zlokalizowane w lewej części jamy brzusznej lub położone w innej lokalizacji. Wówczas ból promieniuje do lewej okolicy podżebrowej. Wśród tych narządów należy wymienić: serce, żołądek, śledzionę, trzustkę (ogon trzustki), okrężnicę (zagięcie śledzionowe okrężnicy), żołądek i płuco.

Wskazania te są mocno orientacyjne, zawsze niezbędna jest dokładna diagnostyka poprzedzona badaniem lekarskim i szczegółowym wywiadem. Na podstawie dolegliwości lekarz jest w stanie ocenić, który z narządów nie jest odpowiednio wydolny czynnościowo i stanowi przyczynę bólu w lewym podżebrzu.

Przed podjęciem diagnostyki należy wziąć pod uwagę ostatnio przebyte urazy. Stłuczenia oraz upadki obejmujące klatkę mogą prowadzić do pęknięcia lub złamania żebra, co zazwyczaj jest bardzo bolesne.

Przeczytaj również:

Ból trzustki – gdzie boli trzustka, jak boli trzustka?

Ból w lewym podżebrzu – przyczyny bólu w lewym boku

Okolice lewego podżebrza to dwa, a nawet trzy ważne narządy. Pierwszym z nich jest żołądek. To jeden z pierwszych narządów trawiennych, który zapewnia kwaśne środowisko dla pracy wielu enzymów trawiennych.

W tym miejscu znajduje się również śledziona, nazywana niekiedy „cmentarzyskiem krwinek”, odpowiedzialna za niszczenie zużytych elementów morfotycznych krwi. Funkcją śledziony jest także walka z drobnoustrojami atakującymi nasz organizm.

Obok żołądka i śledziony, poniżej lewego łuku żebrowego kończy się także ważny narząd wydzielania wewnętrznego, jakim jest trzustka, a w zasadzie – ogon trzustki. Organ ten reguluje poziom glukozy we krwi, produkując insulinę. Oprócz tego jest jednym z uczestników trawienia tłuszczów – produkuje enzymy trzustkowe wydzielane do dwunastnicy.

Najczęstszymi przyczynami bólu w lewym podżebrzu są narządy, takie jak:

• żołądek – najczęstszą przyczyną dolegliwości żołądkowych jest przewlekłe zakażenie bakterią Helicobacter pylori oraz wtórne pojawienie się nadżerek błony śluzowej; ponadto bóle w rzucie żołądka mogą wynikać z błędów dietetycznych;
• śledziona – ból pojawia się dopiero po powiększeniu narządu (splenomegalia) i występuje najczęściej w przebiegu chorób hematologicznych wraz z powiększeniem się wątroby, co określane jest mianem hepatosplenomegalii (typowo wątroba powoduje dolegliwości z prawej strony);
• trzustka – ogon trzustki znajdujący się w okolicy lewego podżebrza rzadko daje dolegliwości bólowe o tej lokalizacji (zwykle występuje bolesność w nadbrzuszu środkowym), jednak obecność np. torbieli ogona trzustki (uciskających struktury lewego podżebrza) może dawać dolegliwości, takie jak kłujący ból pod żebrami;
• zagięcie śledzionowe okrężnicy – podobnie jak w przypadku zagięcia wątrobowego, ból pojawia się w przebiegu chorób zapalnych jelita grubego oraz w chorobie uchyłkowej.

Przeczytaj również:

Ból pod lewą łopatką – co oznacza ból pleców pod łopatkami? Jakie ma przyczyny i jak go leczyć?

Dlaczego boli pod żebrami z lewej strony?

Poszukując przyczyn bólu poniżej żeber, pacjenci w pierwszej kolejności biorą pod uwagę choroby przewodu pokarmowego. Tymczasem opisywane dolegliwości i ból lewego podżebrza powodowane mogą być nagłymi stanami kardiologicznymi.

Promieniowanie bólu do lewej strony, odczuwane w klatce piersiowej, szyi, karku, rękach i lewych żebrach, pojawia się w przypadku zawału serca. Ból z reguły jest bardzo silny i stopniowo narasta. Jego źródłem są okolice mostka, na środku klatki piersiowej. Dołączają się nudności, zawroty głowy, duszności i zimne poty. Pacjent z podejrzeniem incydentu sercowego wymaga natychmiastowej pomocy. Konieczne jest wezwanie zespołu ratunkowego.

Leczenie na miejscu zdarzenia u osoby przytomnej polega na skłonieniu pacjenta do przyjęcia pozycji siedzącej i monitorowaniu czynności życiowych. Można podać kwas acetylosalicylowy, czyli popularną aspirynę.

Ból w górnej części z lewej strony brzucha pod żebrami, którego źródłem pierwotnym jest ból w klatce piersiowej, może być powodowany przez dusznicę bolesną (angina pectoris). Typowy ból dławicowy nasila się w czasie wysiłku. Przyczyną jest choroba niedokrwienna serca.

Specjaliści wskazuję na jeszcze jedną potencjalną przyczynę bólu pod żebrami po lewej stronie. Jest to zapalenie osierdzia. Pacjenci najczęściej zgłaszają ostry ból w środkowej lub lewej części klatki piersiowej, który może się pogorszyć po wdechu. Skarżą się dodatkowo na ogólne osłabienie, szybką pracę serca, duszność. Leczenie zależy od stanu pacjenta i od tego, czy zapalenie ma charakter ostry czy przewlekły. Podstawą terapii jest farmakoterapia.

Przeczytaj również:

Ból pod mostkiem – jakie są przyczyny bólu w mostku i za mostkiem?

Ból żeber po lewej stronie

Diagnostyka powinna być prowadzona także w kierunku chorób układu oddechowego. Zapalenie płuc i opłucnej może powodować silne dolegliwości bólowe. Pacjent może odczuwać ból rozlany, przeszywający lub obejmujący całą klatkę piersiową. Charakterystyczny jest ból pojawiający się podczas kaszlu oraz silne osłabienie. W przypadku zapalenia opłucnej ból nasila się także podczas oddechu.

Bardzo silny ból jest typowy dla odmy opłucnowej (pacjenci często określają ją jako zapadnięte płuco). Jeżeli pojawi się po lewej stronie, to ból odczuwany będzie z lewej strony – pod pachą, w okolicy żeber.

Przeczytaj również:

Kolonoskopia – wskazania, na czym polega, jak się przygotować i kiedy wykonać?

Ciekawostki i mniej znane przyczyny bólu pod żebrami

• Czy wiesz, że ból pod żebrami po lewej stronie może być spowodowany… zespołem mięśniowo-powięziowym? Czasem mięśnie międzyżebrowe, przepona czy powięzi przeponowo-żebrowe mogą generować dolegliwość, która przypomina ból narządów wewnętrznych.

• W rzadkich przypadkach ból może pochodzić od osłabionego przepływu w okolicy zagięcia śledzionowego jelita grubego.

• W kontekście pandemii COVID‑19 coraz częściej zwraca się uwagę na dolegliwości układu pokarmowego u pacjentów po przebytym zakażeniu, choć nie dotyczy to bezpośrednio lewego podżebrza, warto o tym wspomnieć jako element szerszego spektrum objawów.

Ból pod żebrami z lewej strony – badania

Diagnozowanie przyczyn dolegliwości bólowych w jamie brzusznej jest niezwykle trudne. Dla doświadczonego lekarza kluczowy jest wywiad zebrany u pacjenta. Pytania dotyczą: lokalizacji bólu, jego intensywności, związku z przyjmowanym pokarmem i jego rodzajem. Dla określenia przyczyn bólu w lewym podżebrzu ważne mogą okazać się wskazówki odnoszące się do oddawanego stolca czy objawów niestrawności, np. odbijania.

Bardzo ważnym badaniem jest również tak zwane badanie palpacyjne. Polega ono na delikatnym ucisku jamy brzusznej – pozwala to ocenić miejscową bolesność, a czasami także powiększenie wybranych narządów.

Jeśli podejrzewa się, że przyczyną dolegliwości jest choroba żołądka bądź jelit, wskazane może być wykonanie badania endoskopowego górnego lub dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Gastroskopia umożliwia ocenę błony śluzowej żołądka oraz przeprowadzenie testu ureazowego celem wykluczenia zakażenia Helicobacter pylori.

Z kolei podczas kolonoskopii lekarz ocenia wygląd błony śluzowej jelita grubego oraz występowanie ewentualnych patologii, takich jak: polipy, uchyłki, krwawienia i owrzodzenia. W trakcie badania pobiera się wycinki ściany jelita do analizy mikroskopowej. Może ona wykazać przewlekłe zapalenie błony śluzowej jelita dające dolegliwości bólowe.

Jednym z podstawowych badań określających przyczynę bólu w okolicach jamy brzusznej jest badanie ultrasonograficzne (USG). Pozwala ono ocenić wygląd i rozmiary większości narządów. W niektórych przypadkach lekarz może zlecić badanie tomograficzne.

Przeczytaj również:

Pieczenie w klatce piersiowej, w mostku i za mostkiem – jakie mogą być przyczyny?

Leczenie bólu pod żebrami

Biorąc pod uwagę niezwykle szerokie spektrum potencjalnych przyczyn bólu po lewej stronie pod żebrami, trudno jest określić, jak go leczyć. Dolegliwości trwające przewlekle, które nie ustępują po zażyciu leków lub zmianie diety, należy zawsze konsultować z lekarzem. Obecnie dostępne formy diagnostyki obrazowej pozwalają rozpoznać przyczynę bólu. Dla lekarza klinicysty niezwykle ważny będzie też jego charakter i fakt po jakich czynnikach się nasila – po posiłku, po wdechu, po wysiłku itp.

Leczenie dolegliwości jest ściśle związane z ich przyczyną. Przyjmując, że na liście potencjalnych przyczyn dominują te gastryczne, pomocna w ramach domowego leczenia będzie zmiana diety.

Leczenie chorób żołądka opiera się o zmianę diety oraz przyjmowanie leków zmniejszających kwasowość. Potwierdzone zakażenie Helicobacter pylori wywołujące ból lewej okolicy podżebrowej najczęściej jest wskazaniem do leczenia eradykacyjnego, które polega na stosowaniu przez okres 10–14 dni dwóch rodzajów antybiotyku oraz leku osłonowego (inhibitora pompy protonowej – IPP). Zwykle taka terapia jest wystarczająca do pozbycia się przykrych i uporczywych dolegliwości.

Leczenie bólu z lewej strony pod żebrami wywołanego przez inne narządy podejmowane jest w oparciu o indywidualny przypadek pacjenta. Nie wyklucza się leczenia operacyjnego.

Nowe badania i trendy w diagnostyce i leczeniu

W ostatnich latach pojawiają się nowe doniesienia naukowe dotyczące rozpoznawania i leczenia dolegliwości bólowych w lewym podżebrzu. Oto kilka najważniejszych:

• W pracy opublikowanej w 2025 r. w rozdziale „Left Upper Quadrant (LUQ) Abdominal Pain” autorzy podkreślają, że szybka ocena obrazowa (np. tomografia komputerowa z kontrastem) może znacząco skrócić czas diagnostyki u pacjentów z bólem w lewym górnym kwadrancie jamy brzusznej.

• Zgodnie z aktualnymi rekomendacjami American Academy of Family Physicians (2023) przy ostrym bólu jamy brzusznej – w tym w lewym górnym kwadrancie jamy brzusznej – kluczowe są badania laboratoryjne + obrazowe, szczególnie jeśli objawy budzą podejrzenie schorzeń narządów wewnętrznych.

• W obszarze obrazowania trwają badania nad techniką MR elastografii oraz zaawansowanymi technikami MRI w diagnostyce schorzeń trzustki i śledziony – może to być perspektywa kliniczna na przyszłość.

Wnioski praktyczne dla pacjenta i lekarza:

• Jeżeli ból pod żebrami z lewej strony jest nagły, silny lub towarzyszą mu inne niepokojące objawy (np. duszności, gorączka, krwawienie), należy rozważyć szybkie badanie obrazowe.

• Nawet przy „łagodnych” przyczynach – zmiany w obrazie klinicznym, utrzymywanie się dolegliwości > 48–72 h czy narastanie bólu – mogą wymagać konsultacji specjalistycznej.

• Profilaktycznie warto myśleć o stylu życia (dieta, unikanie nadmiernego spożycia alkoholu, kontrola chorób przewlekłych), ponieważ wiele przyczyn bólu (np. wrzody, zapalenie trzustki) ma komponenty modyfikowalne.

Przeczytaj również:

Gastroskopia – wskazania, jak wygląda, ile trwa, czy boli, jak się przygotować?

Ból z lewej strony pod żebrami – o co najczęściej pytają pacjenci?

Q1: Czy ból pod żebrem z lewej strony zawsze oznacza poważną chorobę?
A1: Nie zawsze, wiele przypadków wynika z „łagodnych” przyczyn, takich jak wzdęcia, skurcze mięśniowe czy refluks. Jednak jeśli ból jest nagły, silny, towarzyszy mu gorączka, duszność, wymioty z krwią lub promieniuje do pleców/ramienia – wtedy oczywiście konieczna jest pilna konsultacja lekarska.

Q2: Co mogę zrobić w domu, gdy odczuwam lekki ból pod żebrami z lewej strony?
A2: Możesz spróbować: zmniejszyć obfitość i tłustość posiłków, unikać alkoholu, spożywać lekkostrawne dania, obserwować, czy ból pojawia się po konkretnym pokarmie lub czynności (np. wysiłku, głębokim oddechu). Jeśli ból nie ustępuje w ciągu 1–2 dni lub się pogarsza, skonsultuj lekarza.

Q3: Jakie badania może zlecić lekarz przy bólu w lewym podżebrzu?
A3: W zależności od podejrzenia są to: morfologia z odczynem CRP, lipaza/amylaza (trzustka), ALT/AST, fosfataza alkaliczna (wątroba/śledziona), USG jamy brzusznej, kolonoskopia, gastroskopia, CT z kontrastem lub RTG klatki piersiowej.

Q4: Czy w przypadku bólów pod żebrami z lewej strony dieta może pomóc?
A4: Tak, w wielu przypadkach zmiana diety przynosi ulgę: unikanie ostrych, tłustych potraw, ograniczenie alkoholu, jedzenie mniejszych porcji częściej, unikanie leżenia zaraz po posiłku. Jednak dieta nie zastąpi diagnostyki i leczenia przy poważnych przyczynach.

Q5: Kiedy natychmiast zgłosić się na SOR lub wezwać pomoc?
A5: Jeśli ból jest bardzo silny i nagły, towarzyszą mu: duszność, zawroty głowy, zimny pot, wymioty z krwią lub krwawe stolce, gorączka > 38 °C, lub jeśli wystąpił po urazie brzucha – wtedy niezwłocznie należy szukać pomocy medycznej.

Q6: Czy ból z lewej strony pod żebrami może mieć związek z sercem?

A6: Tak, w niektórych przypadkach ból w lewym podżebrzu może być objawem choroby serca, np. dławicy piersiowej lub zawału mięśnia sercowego. Charakterystyczny jest wtedy ból promieniujący do lewego barku, ramienia lub żuchwy, uczucie ucisku w klatce piersiowej, duszność czy poty.

Q7: Czy stres może powodować ból pod żebrami po lewej stronie?

A7: Tak, przewlekły stres może wpływać na układ pokarmowy poprzez tzw. oś mózg – jelita. Może nasilać objawy refluksu, skurcze jelit i bóle funkcjonalne brzucha (tzw. zespół nadwrażliwego jelita, IBS).
W takich przypadkach pomocne bywają:

• techniki relaksacyjne i oddechowe,

• regularna aktywność fizyczna,

• ograniczenie kofeiny i alkoholu.

Q8: Czy ból po lewej stronie pod żebrami u kobiet może mieć związek z cyklem menstruacyjnym?

A8: Tak, u niektórych kobiet ból w tej okolicy może być wynikiem promieniowania bólu miesiączkowego z dolnych partii brzucha lub związany z endometriozą, która może obejmować również okolice przepony i żeber. W przypadku cyklicznego charakteru bólu, nasilającego się w czasie owulacji lub miesiączki, warto skonsultować się z ginekologiem.

Q9: Jak długo można obserwować ból pod żebrami, zanim pójdzie się do lekarza?

A9: Jeśli ból ma łagodny charakter, nie towarzyszą mu inne objawy (np. gorączka, wymioty, biegunka, krew w stolcu), można go obserwować przez 1–2 dni. Jeżeli jednak ból utrzymuje się dłużej niż 48–72 godziny, nasila się lub pojawiają się objawy alarmowe, należy skonsultować się z lekarzem.

Q10: Czy można samodzielnie rozróżnić, czy ból pochodzi od trzustki, śledziony czy żołądka?

A10: Nie w pełni, bo objawy często się nakładają.

• Trzustka: ból promieniuje do pleców, nasila się po tłustym jedzeniu lub alkoholu.

• Śledziona: ból przy głębokim wdechu, uczucie ucisku po lewej stronie, gorączka.

• Żołądek: ból po jedzeniu, pieczenie, zgaga.
  

Ostateczne rozpoznanie wymaga badań: USG, TK, gastroskopii lub badań enzymów trzustkowych.

współpraca: redakcja Wylecz.to