Co jest po lewej stronie brzucha i co boli i kłuje w lewym boku?

Ból w lewym boku i kłucie w lewym boku – jakie są przyczyny?

Jak łatwo się domyśleć, ból po lewej stronie brzucha może wynikać z chorób narządów wewnętrznych znajdujących się w tej lokalizacji.

Co jest po lewej stronie brzucha? Dolegliwości mogą obejmować żołądek, lewą nerkę, śledzionę, trzustkę (ogon trzustki), część okrężnicy czy lewy jajnik.

Ból z lewej strony pod żebrami (w lewym podżebrzu) czy ból podbrzusza z lewej strony to objaw nieswoisty, co oznacza, że jest charakterystyczny dla wielu schorzeń i stanów, a ustalenie jego przyczyny często wymaga dokładnego wywiadu i przeprowadzenia dodatkowych badań.

Do potencjalnych przyczyn bólu z lewej strony brzucha zaliczamy chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy, a także stany zapalne, infekcje i podrażnienie chemiczne błony śluzowej żołądka.

Powodem bólu brzucha z lewej strony może być zespół jelita drażliwego, perforacja oraz niedokrwienie lub niedrożność jelit, a także zapalenie w ich obrębie, w tym choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Ból nie do zniesienia towarzyszy zapaleniu wyrostka robaczkowego umiejscowionemu nietypowo, guzom i zapaleniu uchyłków jelita grubego.

Ból w lewym podżebrzu może wskazywać na tętniaka aorty brzusznej, kamicę nerkową, zapalenie otrzewnej oraz schorzenia trzustki, w tym ostre i przewlekłe zapalenie tego narządu. Istnieje też ryzyko chorób śledziony, także jej pęknięcia, jeśli doszło do urazu.

Ból w lewym podbrzuszu to także oznaka infekcji układu moczowego oraz endometriozy, guzów i stanów zapalnych narządów rozrodczych u kobiet, np. jajników.

Przeczytaj również:

Ból z prawej strony pod żebrami (ból w prawym podżebrzu) – przyczyny

Co najczęściej boli i kłuje po lewej stronie brzucha?

Lewostronny ból brzucha w okolicy podżebrowej zdecydowanie najczęściej towarzyszy chorobie wrzodowej żołądka lub dwunastnicy. Występowaniu dolegliwości sprzyja niewłaściwa dieta, spożywanie alkoholu, przyjmowanie leków przeciwbólowych oraz stres.

Jeśli ból w podbrzuszu nie ustępuje po lekach zobojętniających kwas solny lub inhibitorach pompy protonowej, warto udać się do lekarza, który zleci kilkutygodniową terapię umożliwiającą wyleczenie owrzodzeń w błonie śluzowej lub wykonanie gastroskopii celem potwierdzenia rozpoznania oraz wykluczenia poważniejszych chorób, w tym nowotworów. Postępowanie zależy od wielu różnych czynników, w tym wieku pacjenta.

Kolejną częstą przyczyną kolkowego bólu w lewym boku jest zespół jelita drażliwego oraz wzdęcia, którym sprzyja niewłaściwa dieta i stres, brak ruchu oraz stosowanie używek. Zaburzenia perystaltyki przewodu pokarmowego należy różnicować przede wszystkim z nowotworami jelita grubego, biorąc pod uwagę całościowy obraz choroby.

Ostry, klujący ból brzucha po lewej stronie może oznaczać zapalenie trzustki, towarzyszą mu wtedy zwykle wymioty, a sam pacjent przyjmuje pozycję pochyloną i określa swoje dolegliwości jak uczucie „ściskania powyżej pasa”.

Nagłe ukłucie lub rozpieranie w dole brzucha stanowi u niektórych kobiet objaw owulacji, czyli jajeczkowania. Pozostałe z wymienionych na wstępie przyczyn bólu brzucha w lewej części występują rzadziej, niemniej jednak nie należy o nich zapominać.

Jeśli jednak ból brzucha po lewej stronie wystąpił raz i nie powtarza się, nie można go określić jako nie do wytrzymania i nie towarzyszyły mu też inne objawy, szczegółowa diagnostyka wydaje się nie być konieczna.

Przeczytaj również:

Ból żeber – przyczyny, objawy i leczenie

Kłujący ból z lewej strony brzucha – co jeszcze oznacza?

Przyczyna bólu brzucha w lewym boku nie musi być bezpośrednio związana z ulokowanymi tam narządami.

• Ból w lewym górnym boku może wystąpić w przebiegu zawału serca i w chorobie niedokrwiennej serca. Wywołuje go choroba refluksowa przełyku i przepuklina rozworu przełykowego.
• Kłucie w lewym boku brzucha to oznaka kwasicy w przebiegu cukrzycy, zaburzeń elektrolitowych, porfirii i innych chorób metabolicznych.
• Ból z lewej strony podbrzusza może mieć związek z urazami i bólami mięśniowymi, a także z lewoskrętną przepukliną udową lub pachwinową.
• Jeżeli mamy do czynienia z bólem brzucha po jedzeniu, można podejrzewać uporczywe zaparcia, wzdęcia i zaburzenia perystaltyki jelit. Podobne dolegliwości występują przy zatruciach (np. ołowiem).
• Kłujący ból w lewym boku to także jeden z objawów półpaśca.

Przeczytaj również:

Ból z lewej strony pod żebrami – ból w lewym podżebrzu – przyczyny

Możliwe przyczyny bólu po lewej stronie brzucha, typowe objawy i sugerowane badania”

Jak rozpoznać ból w lewym podbrzuszu?

Kiedy ból w lewym boku (zwłaszcza kłujący) utrzymuje się długotrwale, nie należy zwlekać z wizytą u lekarza. Zgłaszając ból w podbrzuszu po lewej stronie, usłyszymy dodatkowe pytania mające pomóc postawić trafną diagnozę.

Ważne jest, aby wymienić wszystkie dodatkowe dolegliwości i objawy towarzyszące bólowi w boku, takie jak nudności i wymioty, biegunka, występowanie czarnego stolca, pojawiające się uczucie zgagi, wzrost temperatury.

Lekarz zapyta także, czy chorujemy na jakieś przewlekłe schorzenia, czy przyjmujemy leki bądź suplementy diety, co jedliśmy i piliśmy przed wystąpieniem dolegliwości. U kobiet znaczenie mają także pytania o regularność krwawień miesiączkowych, możliwość ciąży czy termin ostatniego badania ginekologicznego.

Zwykle niezbędne jest wykonanie podstawowych badań laboratoryjnych, a także EKG, zdjęcia RTG brzucha i oczywiście USG brzucha.

Często już prawidłowo przeprowadzony wywiad i badanie pozwalają postawić wstępne rozpoznanie. W toku dalszej diagnostyki kłucia w lewym boku niezbędne mogą okazać się tomografia komputerowa, gastroskopia, kolonoskopia czy inne specjalistyczne badania.

Wszystkie one mają na celu w pierwszej kolejności wykluczenie poważnych chorób zagrażających życiu, które mogą objawiać się ostrym bólem po lewej stronie brzucha – mowa tu o perforacji przewodu pokarmowego, zawale serca, zapaleniu otrzewnej czy ostrym zapaleniu trzustki. Zwykle towarzyszą im jednak inne poważne objawy, a ogólny stan pacjenta jest ciężki.

Przeczytaj również:

Ból trzustki – gdzie boli trzustka, jak boli trzustka?

Co robić, kiedy boli w lewym boku?

Istnieje szereg powszechnych i jednocześnie niegroźnych dla życia chorób objawiających się bólem lub kłuciem w lewej części brzucha. Aby odróżnić je od tych groźnych, należy wymienić objawy z lewostronnym bólem brzucha, które wymagają natychmiastowej wizyty u lekarza:

• ból po lewej stronie brzucha pojawia się nagle i jest bardzo silny, wręcz nie do wytrzymania;
• wzdęty brzuch jest twardy i bolesny, przy dotyku ból jest wyjątkowo silny;
• pojawia się gorączka, wymioty (zwłaszcza krwiste), biegunka lub czarny stolec;
• pojawia się przyspieszony oddech, nadmierna potliwość lub uczucie nadchodzącego omdlenia;
• kłucie brzucha po lewej stronie wystąpiło w niedługim czasie po urazie, wypadku komunikacyjnym czy bójce;
• istnieje możliwość, że kłucie w lewym podbrzuszu jest związane z nieprawidłowościami w obrębie układu rozrodczego.

Natychmiastowe skorzystanie z pomocy w takich sytuacjach jest niezbędne. Powyższe dolegliwości mogą wskazywać na stany bezpośrednio zagrażające życiu.

Przeczytaj również:

Ból brzucha w nocy – dlaczego brzuch boli w nocy i rano?

Metody leczenia i postępowanie – przewodnik krok po kroku

1) Oceń rodzaj bólu i alarmy (pierwsze 1–2 minuty)
Zwróć uwagę, gdzie dokładnie boli (pod żebrami po lewej / niżej), jak długo, czy ból narasta i co go wywołało. Natychmiast dzwoń po pomoc (112/999) lub jedź na SOR, jeśli występuje którykolwiek z objawów alarmowych: silny, nagły ból „nożowy”; omdlenie; bladość/zimny pot; twardy, napięty brzuch; krew w stolcu lub czarne stolce; wymioty z domieszką krwi; wysoka gorączka z dreszczami; znaczna utrata masy ciała; uraz brzucha; ciąża i silny ból.

2) Pierwsza pomoc w domu (gdy brak alarmów)
Odpoczynek, pozycja półsiedząca lub na lewym boku z ugiętymi kolanami; ciepły okład (nie gorący) na 10–15 min może rozluźnić mięśnie. Pij małymi łyczkami wodę lub napoje elektrolitowe. Unikaj alkoholu, napojów gazowanych, bardzo tłustych i ostrych potraw.

3) Dieta „lekkostrawna na 24–48 h”
Małe porcje: kleiki, sucharki, banan, gotowany ryż/ziemniaki, chude gotowane mięso, zupy krem. Stopniowo wracaj do normalnej diety, gdy dolegliwości słabną. Przy biegunce – błonnik rozpuszczalny (np. płatki owsiane), przy zaparciu – więcej wody i warzyw gotowanych.

4) Leki bez recepty – rozsądnie

• Ból/stan zapalny: paracetamol zgodnie z ulotką. Unikaj NLPZ (np. ibuprofenu), jeśli masz chorobę wrzodową, refluks, choroby nerek lub odwodnienie.

• Zgaga/uczucie pieczenia: leki zobojętniające lub inhibitory pompy protonowej (krótkotrwale, jeśli wcześniej pomagały).

• Wzdęcia/kolka jelitowa: symetykon.

• Biegunka: elektrolity; loperamid wyłącznie doraźnie, nie przy gorączce/krwi w stolcu.
  Jeśli przyjmujesz stałe leki (zwłaszcza przeciwzakrzepowe, na cukrzycę, nadciśnienie) – skonsultuj interakcje z farmaceutą lub lekarzem.

5) Obserwuj i notuj (przez 24–72 h)
Zapisuj: czas bólu, nasilenie (0–10), co jadłeś, wypróżnienia, gorączkę, leki i ich efekt. Taki „dzienniczek” bardzo ułatwia lekarzowi diagnozę.

Przeczytaj również:

Ból brzucha po jedzeniu – jakie są przyczyny, kiedy nasila się po posiłku i jak go leczyć?

6) Kiedy do lekarza POZ/gastrologa/urologa?
Gdy ból utrzymuje się >48–72 h, nawraca, budzi w nocy, nasila się po jedzeniu, promieniuje do pleców, pojawiają się nudności, wymioty, biegunka/zaparcie, gorączka, chudnięcie lub jeśli masz >60 lat albo choroby przewlekłe. Kobiety: przy bólu z zaburzeniami cyklu lub krwawieniem – pilna konsultacja ginekologiczna.

7) Jak wygląda diagnostyka (co możesz usłyszeć w gabinecie)
Wywiad i badanie brzucha, podstawowe badania krwi (m.in. morfologia, CRP, enzymy trzustkowe), badanie moczu. W zależności od podejrzenia: USG jamy brzusznej, czasem TK/MR, rzadziej gastroskopia/kolonoskopia. U kobiet – USG ginekologiczne.

8) Najczęstsze scenariusze i leczenie

• Dolegliwości żołądkowe/refluks: modyfikacja diety, unikanie późnych posiłków, leki zmniejszające kwas; przy zakażeniu H. pylori – antybiotykoterapia według schematu.

• Zapalenie uchyłków: zwykle antybiotykoterapia i dieta płynna/lekka, kontrola objawów; cięższe przypadki – leczenie szpitalne.

• Zapalenie trzustki: zwykle hospitalizacja, nawodnienie dożylne, analgezja i leczenie przyczyny (np. kamica pęcherzyka, alkohol).

• Kolka nerkowa/zakażenie układu moczowego: leki przeciwbólowe odpowiednie dla nerek, nawodnienie; w razie infekcji – antybiotyk po badaniu moczu; przy większych kamieniach – procedury urologiczne.

• Zespół jelita nadwrażliwego (IBS) / wzdęcia: dieta low FODMAP prowadzona z dietetykiem, probiotyki o udokumentowanym szczepie, techniki redukcji stresu, regularny ruch.

• Ból mięśniowo-powięziowy/żebra: odpoczynek, miejscowe ciepło/zimno, fizjoterapia, delikatne rozciąganie.

9) Styl życia, który zmniejsza ryzyko nawrotów
Regularne posiłki, wolne jedzenie, 1,5–2 l płynów dziennie (jeśli lekarz nie zalecił ograniczeń), aktywność fizyczna 150 min/tydz., sen 7–9 h, ograniczenie alkoholu i palenia, kontrola stresu (oddech, relaksacja, krótkie spacery po posiłku).

10) Kontrola po epizodzie
Jeżeli ból ustąpił, ale często wraca, umów wizytę kontrolną z wynikami badań i „dzienniczkiem objawów”. Gdy zalecono leki – stosuj pełny cykl. Jeśli pojawią się nowe alarmy (patrz punkt 1) – nie czekaj, szukaj pilnej pomocy.

Przeczytaj również:

Ból brzucha po alkoholu – przyczyny, objawy, leczenie

Najnowsze badania i trendy w diagnostyce bólu po lewej stronie brzucha

W ostatnich latach diagnostyka bólu po lewej stronie brzucha – choć nadal stanowi wyzwanie – rozwija się w kilku ciekawych kierunkach. Po pierwsze, coraz częściej podkreśla się znaczenie dokładnego obrazu i lokalizacji bólu jako wskazówki, kiedy i jakie badania wykonać. Badanie przeprowadzone w Japonii wykazało, że mimo dostępności tomografii komputerowej (TK), nadal istotne są: wywiad, badanie fizykalne oraz kierowanie badań obrazowych w oparciu o wstępne podejrzenia.

Po drugie, pojawiają się nowe wytyczne dotyczące wykorzystania badań obrazowych w konkretnych sytuacjach – np. dokument zatytułowany American College of Radiology (ACR) „Appropriateness Criteria: Left Lower Quadrant Pain” z 2023 roku uwzględnia, kiedy obrazowanie (np. TK czy USG) jest zasadnicze, a kiedy można zastosować mniej inwazyjne metody.

Po trzecie, coraz więcej badań wskazuje na to, że część bólów „wewnątrzbrzusznych” może wynikać nie tylko z jednego organu, ale z połączenia czynników – np. współistniejące zaburzenia metaboliczne, stany zapalne, przewlekły stres, czy zmiany neurologiczne. W literaturze pojęcie „ból trzewny” (od organów wewnętrznych) i „ból ściany brzucha” (od struktur powierzchownych) bywa mieszane, co komplikuje rozpoznanie.

Po czwarte, będące na horyzoncie trendy technologiczne – m.in. wykorzystanie sztucznej inteligencji (AI) i uczenia maszynowego w analizie obrazów TK/MR oraz poprawa algorytmów diagnostycznych – choć wciąż głównie badane, mogą w przyszłości przyspieszyć wykrywanie rzadkich przyczyn bólu.

Na koniec – co to oznacza dla pacjentów? Oznacza to, że gdy ból po lewej stronie brzucha utrzymuje się, nawraca albo towarzyszą mu inne objawy (np. krwawienie, utrata masy ciała, gorączka), warto wystąpić o klarowną diagnozę, uwrażliwić się na sytuacje, w których kierowanie na badania obrazowe ma uzasadnienie, oraz pamiętać, że diagnostyka nie zawsze polega tylko na „zrobić USG” – czasem ważne jest skierowanie na właściwe badanie we właściwym momencie.

Przeczytaj również:

Kłujący ból brzucha – przyczyny, objawy, leczenie

Ból po lewej stronie brzucha – o co najczęściej pytają pacjenci?

Q1. Czy zawsze ból po lewej stronie brzucha oznacza poważną chorobę?
A: Nie zawsze. Wiele przypadków to łagodne dolegliwości: wzdęcia, zaparcia, przeciążenie mięśni. Jednak gdy ból jest nagły, bardzo silny, towarzyszą mu gorączka, wymioty, czarny stolec lub twardy bolący brzuch – konieczna jest pilna wizyta lekarska.

Q2. Kiedy ból w lewej stronie brzucha może wskazywać na problem ginekologiczny?
A: U kobiet ból z lewej strony może być związany z jajnikiem (np. torbielą, pęknięciem), endometriozą czy owulacją. Jeśli ból występuje cyklicznie lub w okolicy menstruacji – warto zgłosić się do ginekologa.

Q3. Czy dieta może mieć wpływ na ból po lewej stronie brzucha?
A: Tak, np. spożywanie dużych, tłustych posiłków, picie alkoholu, unikanie błonnika i mała aktywność mogą sprzyjać wzdęciom i zaparciom, które objawiają się bólem w lewym boku. U pacjentów z wrzodami lub chorobą refluksową odpowiednia dieta i redukcja stresu mają znaczenie terapeutyczne.

Q4. Czy ból w lewym boku zawsze musi być diagnozowany metodami obrazowymi?
A: Nie zawsze natychmiast. Jeśli objawy są łagodne i ustępują po zastosowaniu domowych środków (zmiana diety, odpoczynek) – można obserwować. Ale jeśli ból się utrzymuje, nasila, towarzyszą mu inne objawy – lekarz może zlecić USG, tomografię, gastroskopię lub kolonoskopię.

Q5. Jak mogę profilaktycznie zmniejszyć ryzyko bólu po lewej stronie brzucha?
A: Regularna aktywność fizyczna, dieta bogata w błonnik, unikanie dużych objętościowo tłustych posiłków, ograniczenie alkoholu, odpowiednie nawodnienie, kontrola masy ciała, rzucenie palenia i leczenie chorób przewlekłych (np. cukrzycy, nadciśnienia) – to wszystko może zmniejszyć ryzyko pojawienia się bólu w lewej stronie brzucha.

współpraca: redakcja Wylecz.to