Co oznacza zmieniony kolor stolca?
Kał powstaje w jelicie grubym. Składa się on z wody, niestrawionych elementów pokarmu, bakterii, śluzu, fragmentów nabłonka. Za brązowe, prawidłowe zabarwienie kału odpowiadają produkty rozpadu hemoglobiny, czyli biliwerdyna i bilirubina.
Prawidłowy kolor stolca obejmuje zabarwienie brązowe od umiarkowanie jasnego do bardzo ciemnego. Stolec może przybierać barwę: ciemną, a nawet czarną. Pacjenci zgłaszają także czerwony czy żółty stolec.
Zmiana koloru kału nie zawsze oznacza chorobę. Często jest to skutek naszej diety oraz stosowanych leków. W sytuacjach, gdy stolec ma wyraźnie zmienioną barwę, konieczna jest diagnostyka mająca na celu wyjaśnienie przyczyn zmiany jego wyglądu. Ma to miejsce także wówczas, gdy kał jest zielonkawy. Co oznacza zielony stolec u dorosłych i dzieci?
Przeczytaj również:
O czym świadczy nieprawidłowy stolec? Co oznacza zmieniony kształt i kolor kału?
Zielona biegunka – przyczyny zielonego kału
Przyczyną zielonego kału jest najczęściej obecność w nim żółci. Początkowo ma ona kolor zielony, jednak przechodząc przez kolejne odcinki jelit zmienia zabarwienie na żółte, a następnie brązowe. Gdy przemieszczanie treści jelitowej jest za szybkie, żółć nie zdąży zmienić swojego zabarwienia.
W tej sytuacji istotne jest ustalenie, jaka jest przyczyna przyspieszonego pasażu. Może to być efekt infekcji jelitowej, ale również stosowania leków o działaniu przeczyszczającym.
Przykładem infekcji, która może przejawiać się zielonkawym stolcem, jest zakażenie bakterią Salmonella. Oprócz zielonej biegunki występuje gorączka, bóle brzucha, wymioty. Leczenie salmonellozy polega na nawodnieniu chorego oraz na przestrzeganiu diety. Gdy objawy nie ustąpią po kilku dniach, konieczne może okazać się zastosowanie antybiotyku, a w przypadku dużego odwodnienia, nawet leczenie szpitalne.
Zielone zabarwienie stolca może być także jednym z objawów chorób układu pokarmowego, takich jak: zaburzenia wchłaniania, zespół jelita drażliwego, celiakia, nieswoiste zapalenia jelit, w tym choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
Zdarza się także zielony stolec po antybiotyku, co jest wynikiem zaburzenia flory bakteryjnej jelit.
Przeczytaj również:
Smolisty (czarny) stolec – jakie są przyczyny ciemnego stolca?
Zielony stolec u dziecka i zielona kupka u niemowlaka
Wielu rodziców przywiązuje dużą uwagę do zawartości pieluchy swojego malucha. Zielone zabarwienie stolca rzadko świadczy o obecności choroby. Częstą przyczyną zielonych kupek jest karmienie dziecka modyfikowanym mlekiem wzbogaconym w żelazo.
Zielony stolec u niemowlaka, tak samo jak u dorosłych, może wynikać z przyspieszonego pasażu treści jelitowej, którego przyczyną bywa infekcja jelitowa.
W sytuacji, gdy obserwujemy śluz w kale lub w stolcu dziecka jest krew, możemy podejrzewać przyczynę chorobową tego stanu. Należy wtedy podejrzewać obecność alergii pokarmowej. Dodatkowo u dzieci tych występuje wysypka na skórze oraz częstsze są ulewania.
Zielony stolec u dziecka nie powinien budzić nadmiernego niepokoju, gdy nie towarzyszą mu żadne inne niepokojące objawy oraz nie występuje zmiana konsystencji, częstości wypróżniania czy obecność krwi. W sytuacji, gdy jednak przebarwienie to utrzymuje się długo, należy skonsultować się z lekarzem.
Zielony stolec po brokułach, szpinaku – czy to normalne?
Ciemnozielony stolec może być wynikiem diety obfitującej w pokarmy zawierające dużą ilość chlorofilu. To właśnie chlorofil nadaje roślinom charakterystyczny, zielony kolor. Barwnik ten występuje w dużej ilości w:
- warzywach liściastych,
- szpinaku,
- kapuście,
- brokułach,
- niektórych suplementach diety.
Jeżeli zielona kupa pojawia się, gdy spożywaliśmy wymienione produkty i nie towarzyszą temu inne objawy, raczej nie powinniśmy się niepokoić.
Przeczytaj również:
Stolec ołówkowaty – co oznacza ołówkowaty stolec i jakie badania wykonać?
Jakie badania wykonać, kiedy stolec jest zielony?
Jeżeli zmianie zabarwienia stolca towarzyszą inne objawy, takie jak: nudności, wymioty, biegunki, bóle brzucha, zaburzenia trawienia, żółtaczka, powiększenie wątroby oraz śledziony, spadek masy ciała, należy skonsultować się z lekarzem. Tak samo należy postąpić w przypadku wyraźnej zmiany zabarwienia kału utrzymującego się przez kilka dni, któremu nie towarzyszą inne dolegliwości.
Szczególnie niepokojący jest czerwony lub ciemny stolec, ponieważ może to oznaczać występowanie krwawienia z przewodu pokarmowego. Pacjenci z takim objawem powinni zostać jak najszybciej zbadani przez lekarza.
Badania laboratoryjne krwi, a w szczególności oznaczenie poziomu hemoglobiny, hematokrytu, liczby płytek krwi oraz parametrów krzepnięcia mogą ujawnić niedokrwistość czy zaburzenia krzepnięcia. W ujawnieniu ewentualnego krwawienia z przewodu pokarmowego konieczne mogą okazać się badania endoskopowe.
W diagnostyce przyczyn zielonkawego zabarwienia kału należy wziąć pod uwagę przyczyny infekcyjne. Przydatne może okazać się badanie bakteriologiczne kału, a także badanie kału na obecność grzybów i pasożytów. U dzieci ważne jest wykluczenie alergii pokarmowej jako potencjalnej przyczyny zielonego koloru stolca.
Przeczytaj również:
Stolec acholiczny – o jakich chorobach może świadczyć?
Zielony stolec – pytania pacjentów
Czy zielony stolec po szpinaku/algach/żelazie jest normalny?
Tak – barwniki (chlorofil) i suplementy żelaza mogą przejściowo barwić stolec na zielono, jeśli brak innych objawów, zwykle nie wymaga to diagnostyki.
Zielony stolec u niemowlęcia karmionego piersią?
Często niegroźny, o ile nie ma krwi/śluzu, gorączki i dziecko dobrze przybiera na wadze; w razie wątpliwości skonsultuj pediatrę.
Czy zielony stolec to objaw chorób wątroby?
Rzadko. Kolor zielony częściej wynika z żółci w szybkim pasażu; wątpliwości wymagają oceny lekarskiej (szczególnie przy żółtaczce, odbarwionych stolcach, ciemnym moczu).
Kiedy podejrzewać zakażenie pokarmowe (np. Salmonellą)?
Gdy pojawia się wodnista biegunka, gorączka, bóle brzucha 6–72 h po ryzykownym posiłku; w grupach ryzyka konieczna pilna konsultacja.
Czy zielony stolec może oznaczać zakażenie pasożytnicze?
Tak, niektóre pasożyty (np. Giardia lamblia) mogą powodować zielonkawe, tłuste stolce i wzdęcia. Wymagane jest wtedy badanie kału na pasożyty lub test antygenowy. Zakażenia te leczy się celowaną farmakoterapią, zgodnie z wytycznymi WHO i krajowymi rekomendacjami diagnostycznymi.
Czy stres lub silne emocje mogą zmieniać kolor stolca?
Pośrednio tak – stres wpływa na perystaltykę jelit, przyspieszając pasaż treści, co może skutkować obecnością żółci w stolcu i jego zielonkawym zabarwieniem. To zjawisko funkcjonalne, zwykle przemijające, opisane w badaniach dotyczących osi jelitowo-mózgowej.
Zielony stolec po szczepieniu lub antybiotyku – czy to normalne?
Tak, możliwe. Zmiana flory jelitowej po antybiotyku lub reakcja immunologiczna po szczepieniu mogą czasowo wpływać na kolor i konsystencję stolca. Jeśli objawy ustępują w ciągu kilku dni, zwykle nie ma powodu do niepokoju. W razie utrzymywania się biegunki należy skonsultować się z lekarzem.
Czy zielony stolec może wystąpić przy celiakii lub nietolerancji laktozy?
Tak – w przebiegu zaburzeń wchłaniania, takich jak celiakia, może dojść do zmiany koloru stolca na zielonkawy. Przy nietolerancji laktozy typowe są stolce jasne, pieniste, ale również zabarwione żółto-zielono. Diagnostyka obejmuje testy serologiczne, dietę eliminacyjną i badania w kierunku nietolerancji.
Jak długo może utrzymywać się zielony stolec po infekcji jelitowej?
Zazwyczaj kolor wraca do normy w ciągu 3–7 dni od ustąpienia biegunki. Jeśli zielony stolec utrzymuje się dłużej niż 10 dni, może to świadczyć o wtórnym zaburzeniu flory jelitowej lub nieswoistym zapaleniu jelit i wymaga oceny lekarskiej.
współpraca: redakcja Wylecz.to
