Ból w klatce piersiowej – przyczyny. Kiedy się udać do lekarza?

Dlaczego boli w klatce piersiowej?

W klatce piersiowej znajduje się wiele ważnych dla życia narządów, jak: serce, duże naczynia krwionośne (m.in.: aorta, pień płucny), płuca oraz opłucna (błona, w której „zamknięte” są płuca), przełyk, tchawica, oskrzela. Większość z nich jest unerwiona, dlatego ich schorzenia mogą powodować ból, jednak – w zależności od przyczyny – ma on różne nasilenie, charakter i okoliczności wystąpienia. Przyjrzymy się im dokładniej w dalszej części artykułu.

Czy ból klatki piersiowej zawsze oznacza problemy z sercem?

Ból w klatce piersiowej mogący sugerować problemy z sercem (dławicę piersiową lub zawał serca) klasycznie jest opisywany jako: tępy, uciskający, gniotący, piekący. Może promieniować do: lewej ręki, barku, szyi, pleców, nadbrzusza, a nawet do żuchwy. Chorzy mają problem z dokładnym zlokalizowaniem bolesnego miejsca – zwykle jednak najczęściej opisują jego umiejscowienie: pośrodku klatki piersiowej, między piersiami.

Często towarzyszą mu: duszność, poczucie braku tchu oraz lęk przed śmiercią. Charakterystyczne są też wiek chorego i jego choroby towarzyszące. Zwykle dotyka on osoby po 50.–55. roku życia. Nieco częściej mężczyzn z nadciśnieniem tętniczym, palących papierosy. Jednak młode, aktywne osoby również mogą go doświadczyć, ale zdarza się to zdecydowanie rzadziej.

Do chorób serca przebiegających z bólem można także zaliczyć zapalenie osierdzia. Jego przyczyną są najczęściej zakażenia wirusowe i bakteryjne. W tym przypadku ból w klatce piersiowej ma następujące cechy:

• jest ostry, kłujący, o zmiennym natężeniu;

• zlokalizowany jest za mostkiem;

• nasila się: przy głębokim wdechu, kaszlu, podczas skręcania tułowia i w pozycji leżącej;

• łagodzi go pochylenie się do przodu.

Jeśli żadne z wyżej wymienionych cech bólu nie występują, jego przyczyna najpewniej leży gdzie indziej niż w schorzeniach serca. Są to przyczyny bólu w klatce piersiowej niezwiązane z sercem.

Przeczytaj również:

Ból w klatce piersiowej u dziecka – przyczyny, objawy, leczenie

Inne przyczyny bólu w klatce piersiowej

Co jeszcze może powodować ból klatki piersiowej? Do innych częstych przyczyn bólu w klatce – poza problemami z sercem – zaliczamy:

• Nerwoból – spowodowany jest zapaleniem lub uszkodzeniem nerwu w wyniku: gwałtownego ruchu, zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa, półpaśca, przebytego urazu żeber lub niedoboru witamin z grupy B. Jest zwykle jednostronny, ostry. Promieniuje od kręgosłupa, do przedniej powierzchni klatki piersiowej. Nasila się przy dotyku bolesnego miejsca i poruszaniu się.

• Zapalenie płuc – w tym przypadku ból pojawia się, gdy zapalenie zajmie opłucną. Występuje zwykle jednostronnie, po prawej stronie klatki piersiowej lub po lewej stronie klatki piersiowej – w zależności od tego, które płuco jest objęte zapaleniem. Może promieniować do pleców i okolicy między łopatkami. Jest ostry, kłujący. Nasila się przy: głębokim wdechu, kaszlu, poruszaniu tułowiem. Zmniejsza się natomiast przy położeniu się na boku, w którym występuje ból. Zazwyczaj towarzyszą mu objawy infekcji: gorączka, osłabienie, kaszel, odkrztuszanie wydzieliny, czasem też duszność i zawroty głowy.

• Kamica żółciowa – jest to choroba, w której w pęcherzyku (potocznie woreczku) żółciowym znajdują się kamienie (złogi) zbudowane głównie z cholesterolu i barwników żółciowych. Ich obecność oraz ruch mogą powodować podrażnienie ścian pęcherzyka oraz silny, narastający ból lokalizujący się zwykle w dolnej części klatki piersiowej lub nadbrzuszu – pod żebrami z prawej strony. Może promieniować do pleców i kręgosłupa. Charakterystyczną cechą jest jego nasilanie się po jedzeniu – szczególnie obfitych i tłustych potraw. Zmniejsza się w pozycji leżącej. Towarzyszą mu: uczucie pełności, niestrawność i odbijanie, nudności lub wymioty. Trwa od kilkunastu minut do kilku godzin;

• Choroba refluksowa przełyku – w tym przypadku ból wynika z cofania się kwasu żołądkowego do przełyku i podrażnień jego błony śluzowej. Ma charakter gniotący, piekący zlokalizowany w nadbrzuszu lub zamostkowo. Niektórzy określają ten ból jako ucisk w klatce piersiowej. Może promieniować do pleców. Nasila się: po jedzeniu, w pozycji leżącej i przy schylaniu się. Często towarzyszy mu zgaga. Z racji podobieństwa do bólu występującego w zawale serca, wymaga pilnej diagnostyki lekarskiej.

• Choroba wrzodowa żołądka – objawia się zwykle tępym (rzadziej ostrym lub piekącym) bólem zlokalizowanym w nadbrzuszu lub dolnej części klatki piersiowej, który nasila się po zjedzeniu posiłku. Mogą towarzyszyć mu: zgaga, niestrawność lub uczucie pełności.

• Rozwarstwienie aorty – to bardzo poważny stan polegający na rozdzieleniu się warstw ściany aorty, który może doprowadzić do jej pęknięcia, a następnie do zagrażającego życiu krwotoku. Charakteryzuje się: nagłym, bardzo silnym, rozdzierającym bólem w klatce piersiowej zlokalizowanym za mostkiem, który może z czasem rozprzestrzeniać się w okolice łopatek. Promieniuje do szyi, a także do brzucha. Wymaga natychmiastowego wezwania pogotowia ratunkowego.

• Zatorowość płucna – tu ból w klatce piersiowej pojawia się, gdyż dochodzi do zatkania naczyń płucnych przez zatory pochodzące najczęściej z żył kończyn dolnych. Objawia się nagłym, ostrym bólem, któremu towarzyszy duszność. Jest stanem zagrażającym życiu i wymaga wezwania pogotowia.

• Urazy, stłuczenia i złamania żeber lub mostka – bóle występują zwykle w miejscu narażonym na uraz. Nasilają się przy: głębokim wdechu, kaszlu, ruchach skrętnych tułowia i podczas śmiania się. Chorzy opisują go jako ostry lub gniotący. Dodatkowo towarzyszy mu tkliwość przy dotykaniu miejsca urazu, a często także siniaki i inne uszkodzenia skóry.

• Ciało obce w przełyku lub drogach oddechowych – nie jest to pierwsza przypadłość, którą podejrzewamy przy bólu w klatce piersiowej, jednak czasem kawałek pokarmu lub inne przedmioty mogą utknąć w przełyku lub – co gorsza – w drogach oddechowych. Na tę przyczynę trzeba zwrócić szczególną uwagę u dzieci, które często wkładają do buzi różne przedmioty. W najgorszym wypadku może to doprowadzić do uduszenia się dziecka.

• Zapalenie oskrzeli i inne choroby infekcyjne – w ich przebiegu może dochodzić do stanu zapalnego dróg oddechowych w klatce piersiowej. Często towarzyszy im kaszel, niekiedy intensywny, który podrażnia błonę śluzową oskrzeli, co prowadzi do bólu.

• Stany zapalne stawów mostkowo-żebrowych i mostkowo-obojczykowych – są zazwyczaj powiązane z urazami, jednak mogą wystąpić także w przebiegu innych chorób, np. reumatologicznych. Ból jest zazwyczaj ostry lub gniotący i – tak jak ból pourazowy – nasila się: przy ruchach klatki piersiowej, podczas kaszlu oraz przy dotykaniu zajętych okolic ciała.

• Odma opłucnowa – to schorzenie, w którym dochodzi do nagromadzenia się powietrza w jamie opłucnej, czyli pomiędzy blaszkami pokrywającymi płuca. Może dojść do niej podczas urazu lub w wyniku bardzo intensywnego kaszlu. Ból jest ostry i występuje po stronie odmy.

• Bóle psychogenne (nerwicowe) – mechanizm tego rodzaju bólu pozostaje niejasny, a diagnozę stawia się po wykluczeniu innych przyczyn bólu i wykonaniu niezbędnych badań. Jego charakter jest: zmienny, kłujący lub tępy, najczęściej lokalizuje się w przedniej części klatki piersiowej, a nasilany jest przez stres emocjonalny i wewnętrzny niepokój. Mogą towarzyszyć mu: kołatanie serca, duszność i inne niespecyficzne objawy.

Przeczytaj również:

Psychosomatyka (zaburzenia psychosomatyczne) – przykłady chorób, objawy, leczenie

Jak leczyć ból w obrębie klatki piersiowej?

Bóle o niewielkim nasileniu, towarzyszące drobnym urazom, stłuczeniom i stanom zapalnym stawów, można próbować leczyć samodzielnie, prowadząc oszczędzający tryb życia i stosując dostępne bez recepty leki przeciwbólowe, takie jak ibuprofen czy diklofenak, należy jednak pamiętać, aby stosować je jedynie doraźnie, gdyż długotrwałe ich zażywanie może skutkować schorzeniami żołądka i nerek.

Z uwagi na to, że przyczyna bólu w klatce piersiowej jest często trudna do określenia, a pozornie niegroźny ból może być objawem zagrożenia zdrowia i życia, zawsze wskazany jest kontakt z lekarzem, który przeprowadzi dokładny wywiad i wykona podstawowe badania celem ustalenia dokładnego rozpoznania.

Jeśli u Ciebie lub u kogoś z Twoich bliskich wystąpi:

• ból za mostkiem związany z wysiłkiem, nieustępujący po odpoczynku, promieniujący do ręki, barku, szyi;

• nagły, rozdzierający silny ból w klatce piersiowej, promieniujący do pleców lub brzucha,

• nagły ból przebiegający z dusznością,

• ból przebiegający z utratą przytomności, zaburzeniem świadomości, „fusowatymi” wymiotami, kołataniem serca lub jakimikolwiek innymi niepokojącymi objawami,

natychmiast wezwij pogotowie ratunkowe, ponieważ może to wskazywać na stan zagrożenia życia, jak: zawał serca, rozwarstwienie aorty czy zatorowość płucna. Profesjonalna opieka lekarska, a także odpowiednie badania (np. RTG klatki piersiowej, EKG czy tomografia komputerowa) pozwolą wykluczyć groźne choroby (lub je potwierdzić).

Bóle w klatce piersiowej – wypowiedź kardiologa