Przyczyną skurczów s topie najczęściej jest intensywny wysiłek fizyczny. Skurcze mięśni są wynikiem niedoboru mikroelementów, zwłaszcza magnezu. Skurcz stóp i skurcze łydek bywają też objawem wielu chorób – naczyniowych, neurologicznych. Nocne skurcze nóg mogą wskazywać na żylaki. Bóle stóp, w tym częste skurcze palców stóp bywają także objawem chorób wątroby i nerek. Jakie są domowe sposoby na skurcze w stopach?
Skurcze stóp – jakie są przyczyny skurczów nóg w stopach?

Skąd się biorą skurcze w stopach?
Najczęściej bolesne skurcze stóp dotykają osoby uprawiające sport – zarówno amatorsko jak i zawodowo. Skurcze nóg, zwłaszcza skurcze łydek są częstym objawem pojawiającym się w ciąży. Mogą być następstwem stosowanych leków.
Częstą przyczyną skurczów w stopach są zaburzenia elektrolitowe, czyli niedobór mikroelementów. Wiele osób kojarzy skurcze mięśni nóg z niedoborem magnezu, ale faktycznie podobne objawy może powodować niski poziom sodu, wapnia, potasu oraz odwodnienie samo w sobie.
Zwykle powodem zaburzeń elektrolitowych jest intensywny wysiłek fizyczny, utrata wody spowodowana wysoką temperaturą oraz nieprawidłowa dieta. Skurcze nóg w ciąży wynikają z większego zapotrzebowania na składniki mineralne. Wreszcie, osoby stosujące niektóre leki, zwłaszcza z grupy moczopędnych, a także obniżających ciśnienie, są narażone na ich działania niepożądane w postaci zaburzeń elektrolitowych.
Zobacz również: Drętwienie rąk podczas snu – co je powoduje?
Skurcze stóp – jakie choroby mogą wywołać skurcze mięśni?
Aby określić przyczynę skurczów w nogach oraz skurczów palców stóp i wykluczyć ewentualną chorobę, należy w pierwszej kolejności przeanalizować swoją dietę, zachowania związane z uzupełnianiem płynów i elektrolitów podczas wysiłku bądź upałów, a także stosowane leki. Konieczne jest wykluczenie zaburzeń hormonalnych, cukrzycy, a także częstych u osób starszych zaburzeń krążenia w obrębie kończyn dolnych, np. żylaków nóg.
Niezbędne jest zatem przeprowadzenie badań laboratoryjnych oraz obrazowych, takich jak USG metodą Doppler. Choroby nerwowo-mięśniowe wymagają specjalistycznej diagnostyki neurologicznej lub genetycznej. Ich objawem może być mrowienie w palcach i skurcz palców stóp.
W przypadku nagłego i wyjątkowo silnego bólu stopy i łydki, obrzęku i zaczerwienienia, należy pilnie udać się do lekarza aby wykluczyć zakrzepicę żył głębokich. Jest to stan niebezpieczny dla zdrowia i życia.
Do innych, rzadziej występujących przyczyn bolesnych skurczów stóp należą:
- zaburzenia hormonalne – nadczynność tarczycy i niedoczynność tarczycy, choroby przytarczyc, choroba Addisona,
- choroby neurologiczne związane z uciskiem na korzenie nerwowe,
- cukrzyca,
- choroby mięśni np. dystonie,
- choroby spichrzeniowe np. glikogenozy,
- nadużywanie alkoholu,
- zaburzenia krążenia,
- marskość wątroby,
- niewydolność nerek lub dializoterapia,
- niedokrwistość.
To też może Cię zainteresować: Ból pod stopą – jakie mogą być przyczyny?
Sposoby na skurcze nóg – leczenie i zapobieganie
W przypadku podejrzenia niedoboru mikroelementów, z których najważniejszymi są potas i magnez. Skurcz ustąpi także po preparatach z grupy B.
Prostym sposobem na bolesny skurcz stopy jest stanięcie na palcach. W ten sposób można rozciągnąć przykurczone mięśnie. Podobny efekt uzyskamy łapiąc ręką stopę od strony palców i przyciągając ją do siebie. Można przy tym poruszać palcami i delikatnie masować stopę. Wszystkie te zabiegi mają na celu przeciwdziałanie siłom kurczącym mięśnie.
Kiedy najsilniejszy ból stopy ustąpi, nie należy przestawać wykonywać ćwiczeń i wskazany jest dalszy masaż stóp. Tego typu dolegliwości mają skłonność do nawracania.
Sprawdź również: Drętwienie lewej ręki i palców lewej ręki
Na skurcze nóg sprawdzi się ciepły okład gorąca kąpiel. Ciepło także działa rozluźniająco na mięśnie. Po ustąpieniu dolegliwości konieczne może okazać się uzupełnienie elektrolitów – można wypić doustny płyn nawadniający, dostępny w każdej aptece lub w ostateczności któryś z płynów wieloelektrolitowych dla sportowców.
Warto na kilka dni zrezygnować intensywnych treningów, zwłaszcza jeśli częste skurcze w stopach wystąpiły podczas ćwiczeń. Jest wielce prawdopodobne, że doszło do przeciążenia mięśni i potrzebują one czasu na regenerację, a plan treningowy powinien zostać zmodyfikowany i uwzględniać krótsze ćwiczenia. Nie należy rozpoczynać intensywnego wysiłku fizycznego bez odpowiedniej rozgrzewki, a między treningami wykonywać ćwiczenia rozciągające.
Przeczytaj też: Drętwienie i mrowienie palców u nóg – przyczyny
Jeżeli pojawiają się nocne skurcze nóg, bardziej prawdopodobne są przyczyny związane z zaburzeniem krążenia. Nocne skurcze łydek dotyczą przeważnie osób starszych. Diagnostyka wymaga przeprowadzenia badań oceniających krążenie naczyniowe w obrębie kończyn dolnych, a także oznaczenia poziomu cholesterolu i oceny ryzyka miażdżycy. Tu charakterystyczne są zwłaszcza skurcze w łydkach.
Niejednokrotnie nie udaje się jednak zidentyfikować przyczyny skurczów stopy i mimo uzupełniania minerałów oraz prawidłowych wyników badań oceniających krążenie, dolegliwości nawracają.

Sylwia Jastrzębowska
Lekarz
Lekarz w trakcie stażu podyplomowego, absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Miłośniczka turystyki górskiej i sportów outdoorowych.
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 23.05.2022