Ból kości ogonowej – przyczyny i leczenie

Ból i urazy kości ogonowej – złamanie i stłuczenie kości ogonowej

Kość ogonowa (guziczna) to 5 zrośniętych kręgów i zarazem końcowy odcinek kręgosłupa. Ból w kości ogonowej jest dość częstym problemem osób w każdym wieku. Jakie są przyczyny bólu kości ogonowej? Może on mieć różnorodne podłoże, nasilenie i rozległość oraz pojawiać się w różnych okolicznościach i porach dnia.

Dolegliwości bólowe od kości ogonowej są przewlekłe, mogą promieniować w inne okolice i wzmagać się przy kontakcie z powierzchnią. Chore okolice kości krzyżowej są wrażliwe na dotyk, a to powoduje uczucie dyskomfortu w dole pleców.

Upadek na kość ogonową może spowodować złamanie kości ogonowej lub jej stłuczenie, co się zdarza dość często, np. w wyniku poślizgnięcia się na lodzie lub podczas schodzenia po schodach. Również trudny poród może spowodować uraz w kości ogonowej. W konsekwencji mogą się pojawić:

• utrudnione poruszanie,
• uszkodzenie więzadeł krzyżowo-guzicznych,
• ostre stany bólowe (związane z bliskim położeniem końcowego odcinka układu wydalniczego i moczowo-płciowego – przy ich uszkodzeniu bólom może towarzyszyć utrudnione oddawanie stolca lub problemy przy współżyciu).

Niektóre osoby skarżą się także na ból kości ogonowej podczas siedzenia. Siedzący tryb życia – a zwłaszcza długotrwała jazda samochodem czy praca przy biurku – może wywoływać ból dolnego odcinka kręgosłupa i złe ustawienie kości ogonowej. Powoduje to podrażnienie i przeciążenie tkanek miękkich – zwłaszcza mięśni i więzadeł oraz zmiany strukturalno-zwyrodnieniowe kości.

Schorzenia lędźwiowego odcinka kręgosłupa, nerwobóle

Schorzenia lędźwiowego odcinka kręgosłupa, czyli m.in.: zmiany zwyrodnieniowe, dyskopatia, kręgozmyk czy rwa kulszowa mogą wywoływać ból promieniujący w niższe partie kręgosłupa, aż do kości guzicznej.

Przyczyną bólu kości ogonowej może być nerwoból splotu nerwowego krzyżowo-guzicznego (neuralgia), czyli podrażnienie nerwów rdzeniowych. Najczęściej to ból: ostry, rwący, szarpiący i ma napadowy charakter. Jest to poważna dolegliwość, dlatego konsultacja neurologiczna jest niezbędna.

Często występującym problemem jest także ból kości ogonowej w ciąży i po porodzie. Powstaje on na skutek zmian zachodzących w ciele przyszłej mamy. Pojawia się wtedy ucisk na dolny odcinek kręgosłupa przez powiększającą się macicę.

Z uwagi na czekające przyszłą mamę obowiązki związane z opieką nad niemowlęciem, nie należy tych objawów lekceważyć, ale skonsultować się z lekarzem.

Hemoroidy, torbiele, nowotwory kości ogonowej

Guzki krwawnicze – nabrzmiałe i zapalne naczynia okolicy odbytu (hemoroidy) w stanie zaawansowanym również mogą wyzwalać dolegliwości okolicy guzicznej. Oprócz bólu, objawami są również: świąd okolicy odbytu, niewielkie krwawienia podczas oddawania stolca i problemy z wypróżnianiem. Hemoroidy często dotyczą kobiet w ciąży i osób mających pracę w pozycji siedzącej.

Torbiele kości ogonowej mogą mieć postać:

• guza,
• ostrego ropnia,
• zbiornika wypełnionego płynem mózgowo-rdzeniowym.

Nowotwory kości często rozwijają się w okolicy krzyżowo-ogonowej. Najczęstsze z nich to: łagodny guz olbrzymiokomórkowy kości krzyżowej, złośliwy struniak oraz mięsak Ewinga. Bóle wzmagają się wraz ze wzrostem rozmiarów guza.

Ból kości ogonowej – endometrioza i inne przyczyny bólu kości ogonowej

Wadliwie działający układ hormonalny u kobiet powoduje przerost endometrium – tkanki wyścielającej macicę (w miejscach, gdzie nie powinno to występować – najczęściej w jajnikach i jajowodach). Ból może lokalizować się w okolicach: krzyża, kości ogonowej, odbytu i miednicy. A zatem ból w dolnej części pleców może mieć swoje źródło także w dolegliwościach kobiecych narządów rodnych.

Warto tu zwrócić uwagę na jeszcze jedną przyczynę bólu w okolicy kości ogonowej – kokcygodynię. Choroba ta objawia się bólem we wspomnianej okolicy zarówno w pozycji siedzącej, jak i stojącej.

Inne przyczyny bólu kości ogonowej:

• uporczywe zaparcia (ból brzucha może promieniować nawet do kości ogonowej);
• przeciążenie mięśni (mięśnia guzicznego, mięśnia dźwigacza lub zwieracza odbytu, mięśnia gruszkowatego) lub innych tkanek miękkich (np. więzadła krzyżowo-guzowego);
• zaburzenia ruchomości kości ogonowej;
• przeciążenia psychogenne lokujące się w rejonie dna miednicy;
• schorzenia internistyczne (ginekologiczne, przewodu pokarmowego, układu moczowego);
• wady postawy ciała,
• wcześniejsze urazy.

Leczenie bólu kości ogonowej

W sytuacji, gdy zdarzy nam się upadek, warto skonsultować się z lekarzem ortopedą i wykonać dla potwierdzenia złamania zdjęcie RTG kości ogonowej. Potwierdzeniem: schorzeń kręgosłupa, nowotworów lub nerwobóli są badania obrazowe (najczęściej rezonans i tomograf kości ogonowej). Z przeciążeniami mięśni lub problemami z ruchomością kości ogonowej warto się udać do fizjoterapeuty.

Leczenie dolegliwości kości ogonowej (w zależności od przyczyny):

• farmakoterapia (leki przeciwbólowe, rozluźniające mięśnie, blokady w okolicy krzyżowo-ogonowej, zmiękczające stolec środki);
• zimne okłady na okolicę kości ogonowej przy bolesnych stanach zapalnych;
• nasiadówki z szałwii lub rumianku;
• zaopatrzenie ortopedyczne – warto zakupić specjalną, rehabilitacyjną, nadmuchiwaną, okrągłą poduszkę z dziurą w środku;
• zmiana nawyków żywieniowych i odpowiednia, lekkostrawna, bogata w błonnik dieta (należy spożywać m.in.; kasze, warzywa i owoce, pieczywo pełnoziarniste);
• picie dużej ilości wody, żeby zapobiegać dodatkowym zaparciom;
• redukcja masy ciała;
• systematyczny ruch, ćwiczenia ogólnokondycyjne, rozciąganie i wzmacnianie mięśni kręgosłupa.

Świetnym sposobem na dolegliwości w obrębie kości ogonowej są zabiegi w gabinecie fizjoterapeutycznym. Złagodzić ból kości ogonowej na pewno pomogą:

• masaże lecznicze;
• zabiegi z wykorzystaniem ciepła, promieniowania podczerwonego, elektrostymulacji lub pola magnetycznego;
• terapia manualna kości guzicznej lub mięśni dna miednicy;
• instruktaż nauki samodzielnego i świadomego rozluźniania i rozciągania mięśni dna miednicy.