Ból bioder w nocy – przyczyny i sposoby leczenia

Dlaczego biodra bolą nocą?

Ból stawów często pojawia się podczas wzmożonej aktywności fizycznej. Czasami jednak dokucza również w spoczynku, w tym – nocą. Z czego może to wynikać?

Przede wszystkim z pozostawania w bezruchu przez dłuższy czas. Pozycja horyzontalna może powodować zastój krążenia w okolicach bioder, zwiększać sztywność stawów, a tym samym nasilać ból. Ponadto podczas snu – szczególnie w pozycji na boku – rośnie nacisk na staw biodrowy oraz sąsiadujące z nim mięśnie i stawy. To również może być przyczyną dyskomfortu. Ból tego typu najczęściej jest odczuwany jako ból z boku biodra, w pachwinie czy też – rzadziej – w pośladku lub udzie.

Za nasilenie dolegliwości bólowych nocą odpowiadają także układ hormonalny i odpornościowy. To właśnie w godzinach wieczornych zwiększa się wydzielanie mediatorów stanu zapalnego oraz niektórych hormonów, w tym kortyzolu.

Czasami możemy mieć tylko wrażenie, że ból nocą jest silniejszy. W ciągu dnia skupiamy się na innych czynnościach. Nocą mózg pozbawiony innych aktywności wszystkie bodźce – w tym bólowe –odczuwa intensywniej.

Najczęstsze przyczyny bólu bioder podczas snu

Przyczyn bólu bioder nasilającego się nocą jest wiele. Najważniejszą stanowią schorzenia układu ruchu, w tym:

• Choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego – jest najczęstszą przyczyną bólu stawów biodrowych u osób w podeszłym wieku. Wynika ze zużycia chrząstki stawowej, w następstwie którego kość trze o kość. Bólowi towarzyszy sztywność stawów. Zwyrodnienie stawu biodrowego początkowo objawia się poprzez dolegliwości, które występują wyłącznie podczas aktywności, z czasem stają się dokuczliwe również w spoczynku.
• Zapalenie kaletki maziowej – kaletki maziowe to niewielkie struktury wypełnione mazią zmniejszającą tarcie. Ich zapalenie powoduje obrzęk i ból, szczególnie podczas leżenia na boku. Dolegliwość ta jest częstą przypadłością osób wykonujących powtarzalne ruchy obciążające staw biodrowy.
• Zapalenie stawu biodrowego – objawia się bólem, ale również obrzękiem, tkliwością i nadmierną ciepłotą bolącego obszaru. Może wynikać z zakażenia (bakteryjnego, wirusowego) lub mieć charakter autoimmunologiczny lub reumatoidalny (reumatoidalne zapalenie stawów).

Do innych przyczyn bólu biodra w nocy zalicza się również:

• Urazy powstałe w wyniku upadku lub nadmiernej aktywności fizycznej (np. złamania szyjki kości udowej).
• Problemy z kręgosłupem (najczęściej w obrębie odcinka lędźwiowego kręgosłupa) objawiające się bólem promieniującym w okolice bioder (najczęściej jest to ból z tyłu bioder) oraz kończyny dolnej i powodującym często zaburzenia czucia.
• Ciążę, w przebiegu której relaksyna rozluźnia stawy, co z jednej strony ułatwia przeciśnięcie się dziecka przez miednicę, ale z drugiej może być przyczyną powodujących ból mikroprzesunięć w obrębie stawów. Dyskomfort nasilają rosnący brzuch oraz nieprawidłowa postawa ciała związana ze zmianą środka ciężkości.

Ból bioder w nocy – jak łagodzić?

Jak łagodzić ból bioder występujący podczas snu? Pomocne mogą być zarówno strategie związane ze stosowaniem leków, jak również poprawa warunków nocnego wypoczynku oraz odpowiednie ćwiczenia.

Lekami, po które w przypadku doraźnego bólu można sięgnąć, są leki przeciwzapalne, np.: ibuprofen, naproksen czy diklofenak. Substancje te łagodzą ból oraz stan zapalny. Stosuje się je zarówno doustnie, jak i w postaci żelów czy kremów do smarowania.

Aby złagodzić ból bioder, warto odpowiednio dostosować miejsce i pozycję snu. Materac powinien mieć średnią twardość: zbyt miękki nie zapewnia właściwego wsparcia dla bioder, z kolei za twardy może powodować nadmierny ucisk. Warto unikać spania na boku, co może dodatkowo obciążać stawy. Jeśli nie jest to możliwe, zaleca się spanie na boku z poduszką między kolanami, co wspiera zachowanie prawidłowej pozycji kręgosłupa i niweluje nacisk na stawy biodrowe.

Niezmiernie ważnym czynnikiem jest dążenie do uzyskania i utrzymania prawidłowej masy ciała. Proces odchudzania często wymaga holistycznego wsparcia: dietetyka, trenera personalnego, lekarza, psychologa lub psychoterapeuty. Warto jednak podjąć to wyzwanie, bowiem nadwaga i otyłość nie tylko obciążają stawy, ale zwiększają również ryzyko wielu innych chorób.

Niezaprzeczalnie pomocna w walce z bólem stawów jest praca z ciałem, do której zalicza się:

• Odpowiednie ćwiczenia rozciągające i wzmacniające mięśnie bioder – warto, aby dobrane zostały indywidualnie przez fizjoterapeutę, który dodatkowo oceni i ewentualnie skoryguje technikę ich wykonywania.
• Zabiegi fizjoterapeutyczne: masaże, terapia manualna, laseroterapia.
• Techniki relaksacyjne: akupunktura czy joga.
• Okłady ciepłe (zmniejszające napięcie) lub zimne (znoszące obrzęk i stan zapalny).

Bólowi bioder w dużej mierze można zapobiec. Jak to zrobić? Przede wszystkim unikając długotrwałego siedzenia, które sprzyja wzmożonemu napięciu mięśni. Pracując przed komputerem bądź prowadząc samochód na długich trasach, koniecznie trzeba pamiętać o regularnych przerwach na rozciągnięcie mięśni.

Nie bez znaczenia jest również odpowiednia dieta, w której należy zwrócić uwagę przede wszystkim na: suplementację witaminy D, właściwą podaż wapnia oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 o działaniu przeciwzapalnym.

Jeśli dolegliwości się utrzymują, warto skonsultować się ze specjalistą: ortopedą lub reumatologiem, którzy zdiagnozują przyczyny bólu biodra w nocy. Być może ból, który przypisywaliśmy przeciążeniu, związany jest z poważniejszą chorobą.

W przypadku jej podejrzenia konieczne jest poszerzenie diagnostyki o badania laboratoryjne i obrazowe (RTG stawu biodrowego), które wykryją np. uszkodzenia chrząstki stawowej czy zapalne choroby stawów. Specjalista może również zalecić inną niż leki dostępne bez recepty terapię. Często np. stosuje się zastrzyki dostawowe z kwasu hialuronowego.

W takiej sytuacji niezbędna bywa interwencja chirurgiczna. Zmiany zwyrodnieniowe również mogę wymagać np. resekcji głowy kości udowej i wszczepienia endoprotezy.