Uchyłki jelita grubego – dieta przyczyną uchyłkowatości?
Choroba uchyłkowa to stan, kiedy w jelicie grubym tworzą się niewielkie wgłębienia (uchyłki), w których może gromadzić się i zalegać treść pokarmowa. Na rozwój uchyłków jelita grubego dieta stosowana przez współczesne rozwinięte społeczeństwa wpływa w sposób bezpośredni – znaczenie ma przede wszystkim niska podaż błonnika i wysoka zawartość żywności przetworzonej. W badaniach naukowych wielokrotnie wykazano pozytywną korelację między niską zawartością błonnika w diecie a zapadalnością na uchyłkowatość jelit.
Przeczytaj: Mąka owsiana, właściwości i zastosowanie
Niedostateczna podaż błonnika i wody powoduje zmniejszenie objętości stolca, jego odwadnianie i twardnienie, co utrudnia wypróżnienia i zwiększa ciśnienie w okrężnicy. Podwyższone ciśnienie jest bezpośrednią przyczyną odkształcania się ścian jelita. W uchyłkach esicy zalegają kamienie kałowe i niestrawiony pokarm, co zwiększa ryzyko stanów zapalnych. Choroba uchyłkowa zwykle przebiega bezobjawowo do czasu ostrego ataku zapalnego. W przypadku bezobjawowej postaci choroby i przy zapaleniu uchyłków dieta opiera się na innych zasadach.
Dieta bezresztkowa i dieta ubogoresztkowa w uchyłkach esicy
Gdy dojdzie do wystąpienia stanu zapalnego uchyłków esicy dieta może przybrać formę głodówki, konieczne bywa żywienie pozajelitowe, jest to zależne od stanu chorego. Dieta w uchyłkowatości jelit w postaci zapalnej choroby to w pierwszym etapie dieta bezresztkowa. Zaleca się wtedy jedzenie produktów bardzo lekkostrawnych i wyeliminowanie błonnika, co ma na celu ograniczenie pracy i odciążenie podrażnionego jelita, zmniejszenie objętości stolca i ilości wypróżnień. Dietę bezresztkową stosuje się minimum 2 tygodnie. W tym czasie można jeść sucharki, produkty z mąki pszennej, chude mięsa i wędliny, chude ryby, chudy nabiał, jajka gotowane, masło i oliwę z oliwek.
Wraz z poprawą stanu chorego dietę rozszerza się do postaci diety ubogoresztkowej (ubogobłonnikowej, do 10 g błonnika dziennie), wprowadzając na początek owoce i warzywa w postaci puree. Można jeść zupy kremy, kaszę manną z owocami i inne drobne kasze (w zależności od tolerancji), ziemniaki, łagodne sosy, np. koperkowy na śmietanie. Stosowane warzywa powinny być młode, należy wybierać tylko ich miękkie części bez włókien. Polecane są bardzo dojrzałe owoce. Z diety przy uchyłkach należy wyeliminować owoce zawierające małe pestki – maliny, truskawki, figi – gdyż mogą one zatrzymać się w uchyłkach i wywołać stan zapalny jelit.
W jadłospisie przy uchyłkach jelita grubego zaleca się ograniczyć lub całkiem wyeliminować warzywa wzdymające – kapustne i strączkowe, ponieważ mogą zwiększać ciśnienie w okrężnicy. Dieta w chorobie uchyłkowej powinna bazować na daniach gotowanych w wodzie lub na parze i przecieranych. Tłuszcz należy dodawać do dań na surowo. Posiłki powinny mieć niewielką objętość i być jadane 5–6 razy dziennie.
Jadłospis w stanach zapalnych uchyłków – co jeść?
Naturalne leczenie uchyłków jelita dietą pozwala zmniejszyć częstotliwość napadów choroby. Mimo sporych ograniczeń, jadłospis przy zapaleniu uchyłków może być atrakcyjny:
- śniadanie: 2 jajka gotowane na miękko, bułka pszenna posmarowana masłem z chudą wędliną drobiową, gotowana młoda marchewka polana masłem;
- drugie śniadanie: maślanka;
- obiad: dorsz gotowany na parze, puree z ziemniaków, mocno ugotowany brokuł w postaci puree polany oliwą z oliwek;
- podwieczorek: mus jabłkowy z cynamonem;
- kolacja: zupa krem z białych warzyw z kaszą jęczmienną polana oliwą z oliwek.
Dieta przy uchyłkach jelita grubego – jak zapobiegać atakom?
W przypadku uchyłkowatości jelita dieta ubogobłonnikowa jest wskazana tylko w razie wystąpienia stanu zapalnego. Aby zapobiegać zapaleniu uchyłków, stosuje się dietę bogatą w błonnik, której zadaniem jest uregulowanie rytmu wypróżnień i ułatwienie oczyszczania uchyłków z resztek pokarmowych. Produkty polecane w chorobie uchyłkowej jelit, których spożywanie ma na celu zapobieganie powstawaniu nowych uchyłków to:
- grube kasze, razowe pieczywo, razowe makarony, płatki zbożowe, np. owsiane, żytnie,
- duże ilości warzyw,
- owoce, szczególnie śliwki, gdyż wspomagają regularny rytm wypróżnień,
- jogurt naturalny, kefir, maślanka,
- mięso i ryby.
W diecie w uchyłkowatości jelit nie może zabraknąć wody. Należy wypijać jej około 2 litry dziennie. W przeciwnym wypadku spożywanie dużej ilości błonnika spowoduje odciągnięcie wody z treści pokarmowej i wywoła zaparcia. Regularnym wypróżnieniom sprzyja także zdrowy tłuszcz – masło, oliwa z oliwek, olej lniany, awokado.
Czytaj również: Luźne stolce – jakie są przyczyny częstych, luźnych stolców?
