Choroba uchyłkowa jelit jest konsekwencją nieprawidłowej diety – ubogiej w błonnik i obfitującej w żywność przetworzoną. W przypadku wystąpienia uchyłków esicy może dojść do stanów zapalnych w jelicie, co wymaga wprowadzenia diety bezresztkowej, a następnie ubogobłonnikowej. W celu zapobiegania zapaleniu uchyłków dieta powinna zawierać produkty bogate w błonnik i wodę. Co jeść przy uchyłkach? Jakie produkty powinny pojawić się w jadłospisie w stanach zapalnych uchyłków?
Uchyłki jelita grubego – dieta – co jeść przy uchyłkach?

Uchyłki jelita grubego – dieta przyczyną uchyłkowatości?
Choroba uchyłkowa to stan, kiedy w jelicie grubym tworzą się niewielkie wgłębienia (uchyłki), w których może gromadzić się i zalegać treść pokarmowa. Na rozwój uchyłków jelita grubego dieta stosowana przez współczesne rozwinięte społeczeństwa wpływa w sposób bezpośredni – znaczenie ma przede wszystkim niska podaż błonnika i wysoka zawartość żywności przetworzonej. W badaniach naukowych wielokrotnie wykazano pozytywną korelację między niską zawartością błonnika w diecie a zapadalnością na uchyłkowatość jelit.
Przeczytaj: Mąka owsiana, właściwości i zastosowanie
Niedostateczna podaż błonnika i wody powoduje zmniejszenie objętości stolca, jego odwadnianie i twardnienie, co utrudnia wypróżnienia i zwiększa ciśnienie w okrężnicy. Podwyższone ciśnienie jest bezpośrednią przyczyną odkształcania się ścian jelita. W uchyłkach esicy zalegają kamienie kałowe i niestrawiony pokarm, co zwiększa ryzyko stanów zapalnych. Choroba uchyłkowa zwykle przebiega bezobjawowo do czasu ostrego ataku zapalnego. W przypadku bezobjawowej postaci choroby i przy zapaleniu uchyłków dieta opiera się na innych zasadach.
Dieta bezresztkowa i dieta ubogoresztkowa w uchyłkach esicy
Gdy dojdzie do wystąpienia stanu zapalnego uchyłków esicy dieta może przybrać formę głodówki, konieczne bywa żywienie pozajelitowe, jest to zależne od stanu chorego. Dieta w uchyłkowatości jelit w postaci zapalnej choroby to w pierwszym etapie dieta bezresztkowa. Zaleca się wtedy jedzenie produktów bardzo lekkostrawnych i wyeliminowanie błonnika, co ma na celu ograniczenie pracy i odciążenie podrażnionego jelita, zmniejszenie objętości stolca i ilości wypróżnień. Dietę bezresztkową stosuje się minimum 2 tygodnie. W tym czasie można jeść sucharki, produkty z mąki pszennej, chude mięsa i wędliny, chude ryby, chudy nabiał, jajka gotowane, masło i oliwę z oliwek.
Wraz z poprawą stanu chorego dietę rozszerza się do postaci diety ubogoresztkowej (ubogobłonnikowej, do 10 g błonnika dziennie), wprowadzając na początek owoce i warzywa w postaci puree. Można jeść zupy kremy, kaszę manną z owocami i inne drobne kasze (w zależności od tolerancji), ziemniaki, łagodne sosy, np. koperkowy na śmietanie. Stosowane warzywa powinny być młode, należy wybierać tylko ich miękkie części bez włókien. Polecane są bardzo dojrzałe owoce. Z diety przy uchyłkach należy wyeliminować owoce zawierające małe pestki – maliny, truskawki, figi – gdyż mogą one zatrzymać się w uchyłkach i wywołać stan zapalny jelit.
W jadłospisie przy uchyłkach jelita grubego zaleca się ograniczyć lub całkiem wyeliminować warzywa wzdymające – kapustne i strączkowe, ponieważ mogą zwiększać ciśnienie w okrężnicy. Dieta w chorobie uchyłkowej powinna bazować na daniach gotowanych w wodzie lub na parze i przecieranych. Tłuszcz należy dodawać do dań na surowo. Posiłki powinny mieć niewielką objętość i być jadane 5–6 razy dziennie.
Jadłospis w stanach zapalnych uchyłków – co jeść?
Naturalne leczenie uchyłków jelita dietą pozwala zmniejszyć częstotliwość napadów choroby. Mimo sporych ograniczeń, jadłospis przy zapaleniu uchyłków może być atrakcyjny:
- śniadanie: 2 jajka gotowane na miękko, bułka pszenna posmarowana masłem z chudą wędliną drobiową, gotowana młoda marchewka polana masłem;
- drugie śniadanie: maślanka;
- obiad: dorsz gotowany na parze, puree z ziemniaków, mocno ugotowany brokuł w postaci puree polany oliwą z oliwek;
- podwieczorek: mus jabłkowy z cynamonem;
- kolacja: zupa krem z białych warzyw z kaszą jęczmienną polana oliwą z oliwek.
Dieta przy uchyłkach jelita grubego – jak zapobiegać atakom?
W przypadku uchyłkowatości jelita dieta ubogobłonnikowa jest wskazana tylko w razie wystąpienia stanu zapalnego. Aby zapobiegać zapaleniu uchyłków, stosuje się dietę bogatą w błonnik, której zadaniem jest uregulowanie rytmu wypróżnień i ułatwienie oczyszczania uchyłków z resztek pokarmowych. Produkty polecane w chorobie uchyłkowej jelit, których spożywanie ma na celu zapobieganie powstawaniu nowych uchyłków to:
- grube kasze, razowe pieczywo, razowe makarony, płatki zbożowe, np. owsiane, żytnie,
- duże ilości warzyw,
- owoce, szczególnie śliwki, gdyż wspomagają regularny rytm wypróżnień,
- jogurt naturalny, kefir, maślanka,
- mięso i ryby.
W diecie w uchyłkowatości jelit nie może zabraknąć wody. Należy wypijać jej około 2 litry dziennie. W przeciwnym wypadku spożywanie dużej ilości błonnika spowoduje odciągnięcie wody z treści pokarmowej i wywoła zaparcia. Regularnym wypróżnieniom sprzyja także zdrowy tłuszcz – masło, oliwa z oliwek, olej lniany, awokado.
Czytaj również: Luźne stolce – jakie są przyczyny częstych, luźnych stolców?

Aleksandra Żyłowska
Dietetyczka
Ukończyłam studia o specjalności Technologia, biotechnologia i analiza żywności oraz Usługi żywieniowe i dietetyka. Jestem zwolenniczką prostej, zdrowej kuchni i świadomych wyborów w codziennym odżywianiu. Do moich głównych zainteresowań należy wspomaganie leczenia chorób poprzez właściwe jedzenie, a także psychologiczne aspekty odżywiania i budowanie trwałych zmian nawyków żywieniowych. W życiu zawodowym łączę dwie pasje – zdrowe odżywanie i pisanie. Uważam, że edukacja żywieniowa jest bardzo istotna, zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych. Chętnie podejmuję się prowadzenia edukacyjnych zajęć warsztatowych.
Komentarze i opinie (44)
opublikowany 04.01.2019
opublikowany 05.02.2019
opublikowany 14.03.2019
opublikowany 16.03.2019
opublikowany 16.03.2019
opublikowany 09.02.2020
opublikowany 31.07.2019
opublikowany 01.04.2020
opublikowany 05.05.2024
opublikowany 19.03.2019
opublikowany 20.03.2019
opublikowany 29.03.2019
opublikowany 22.10.2019
opublikowany 28.11.2024
opublikowany 09.02.2020
opublikowany 22.12.2019
opublikowany 09.02.2020
opublikowany 09.02.2020
opublikowany 15.02.2020
opublikowany 27.04.2020
opublikowany 23.02.2020
opublikowany 01.03.2020
opublikowany 10.03.2020
opublikowany 17.03.2020
opublikowany 17.04.2020
opublikowany 21.04.2020
opublikowany 27.04.2020
opublikowany 29.04.2020
opublikowany 21.08.2022
opublikowany 11.01.2024
opublikowany 11.01.2024
opublikowany 11.09.2024
opublikowany 27.04.2020
opublikowany 16.02.2022
opublikowany 16.02.2022
opublikowany 27.03.2022
opublikowany 07.06.2022
opublikowany 19.07.2022
opublikowany 16.09.2022
opublikowany 05.12.2023
opublikowany 20.01.2024
opublikowany 30.01.2024
opublikowany 29.09.2024
opublikowany 16.12.2024