Apiterapia – jak wygląda i na co pomaga leczenie jadem pszczelim?

Apiterapia – co to jest?

Apiterapia to niekonwencjonalna metoda leczenia, która wykorzystuje produkty pszczele do celów terapeutycznych i pielęgnacyjnych. Produkty te zawierają substancje o działaniu: przeciwzapalnym, przeciwdrobnoustrojowym oraz wspierającym odporność.

Stosowana od setek lat na Zachodzie, apiterapia zyskuje na popularności także w Polsce. Choć uznawana za bezpieczną dla większości osób, nie powinna zastępować tradycyjnego leczenia.

Jakich produktów pszczelich używa się w apiterapii?

Pszczoły wytwarzają różnorodne substancje, które służą im zarówno jako pożywienie, jak i ochrona przed zagrożeniami zewnętrznymi. Co więcej, wykazują one także korzystne działanie na organizm człowieka. Są to:

• Miód – najpowszechniejszy z produktów pszczelich. Polecane są zwłaszcza: miód gryczany, miód wielokwiatowy, lipowy, akacjowy i miód wrzosowy.
• Mleczko pszczele – jest to pokarm dla larw pszczół i królowej. Ma jasną barwę i gęstą konsystencję. Zawiera antyoksydanty i związki o działaniu przeciwdrobnoustrojowym. W apiterapii mleczka pszczelego najczęściej używa się: w stanach wyczerpania fizycznego i psychicznego, nadpobudliwości nerwowej i w celu wspierania funkcji poznawczych. A także przy: wzmacnianiu odporności, chorobach serca i naczyń krwionośnych (obniża ciśnienie tętnicze krwi); chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy; stanach zapalnych wątroby i pęcherzyka żółciowego; schorzeniach górnych i dolnych dróg oddechowych (m.in. astmie oskrzelowej); reumatoidalnym zapaleniu stawów.
• Kit pszczeli (propolis) – lepka substancja żywicza, którą wytwarzają pszczoły w celu zabezpieczenia ula. Można z niego zrobić płukanki, nalewki lub płyn do stosowania na skórę.
• Pyłek kwiatowy (pyłek pszczeli) – są to niewielkie kuleczki, które pszczoły tworzą z: pyłku kwiatów, śliny i miodu. Pyłek można rozpuścić w wodzie i stosować jako odżywczy napój lub dodawać do potraw.
• Pierzga – to nic innego jak sfermentowany pyłek kwiatowy. Wykazuje podobne właściwości lecznicze jak świeżo powstały pyłek.
• Wosk pszczeli – pszczoły tworzą go do budowy plastrów. Z wosku pszczelego wytwarza się m.in. preparaty do pielęgnacji skóry, maści czy świece.
• Jad pszczeli – najbardziej kontrowersyjny element apiterapii. Wykazuje działanie przeciwbólowe, przeciwdrobnoustrojowe i przeciwreumatyczne. A na czym dokładnie polega? Na podawaniu jadu pacjentowi w postaci iniekcji lub poprzez bezpośrednią ekspozycję na żądlenie pszczół (najczęściej w zewnętrzne powierzchnie ud i ramion). Stosowanie jadu pszczelego znalazło zastosowanie w leczeniu: dolegliwości bólowych, reumatyzmu, gośćca, a także schorzeń związanych z układem nerwowym, jak np. neuralgie czy nerwice.

Na czym polega pszczela terapia?

Apiterapia wykorzystuje produkty pszczele w leczeniu różnych chorób, na różne sposoby – od spożycia po aplikację na skórę. Oto przykłady:

• Aromaterapia świecami woskowymi, która jonizuje powietrze, odświeża je oraz pomaga w redukcji stresu i wyciszeniu umysłu.
• Inhalacje powietrzem z ula pszczelego, które mają działanie relaksujące oraz korzystnie wpływają na układ oddechowy i nerwowy. Przeprowadza się je w specjalnych domkach do apiterapii.
• Spożywanie wyrobów pszczelich, stosowanie kosmetyków na ich bazie oraz korzystanie z zabiegów kosmetycznych, takich jak masaże miodem.
• Stosowanie jadu pszczelego (apitoksynoterapia) poprzez: zastrzyki, elektroforezę, jonoforezę, a także w formie: maści, kremów, nalewek czy ampułek.

Na co jest apiterapia?

Apiterapię można potraktować jako profilaktykę współczesnych chorób przewlekłych. Metoda ta pozwala także wspierać leczenie niektórych dolegliwości i zaburzeń np. ze strony układów: nerwowego, odpornościowego, pokarmowego czy sercowo-naczyniowego.

Jakie jest zastosowanie apiterapii?

Apiterapia może przynosić ogólnoustrojowe korzyści, a oto najważniejsze z nich:

• wspiera odporność;
• regeneruje i wzmacnia organizm;
• przyspiesza gojenie się ran (zwłaszcza miód i mleczko pszczele);
• zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego;
• łagodzi choroby układu oddechowego np. astmę czy zapalenia oskrzeli;
• reguluje pracę układu nerwowego i zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych;
• polecana w leczeniu chorób reumatycznych (reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń, twardzina).

Przeciwwskazania do apiterapii

Apiterapia jest przeciwwskazana w przypadku uczulenia na produkty pszczele. Z apitoksynoterapii powinny natomiast całkowicie zrezygnować: kobiety w ciąży, dzieci, osoby starsze, osoby z cukrzycą, chorobami krwi, układu krążenia lub nerek, a także te przyjmujące na stałe leki.

Skutki uboczne apiterapii

Apiterapia w przypadku alergii na wyroby pszczele wiąże się z pewnymi skutkami ubocznymi, takimi jak: wysypki, opuchlizna, duszności, swędzenie skóry, a w skrajnych przypadkach – wstrząs anafilaktyczny. Jeśli istnieje podejrzenie alergii, warto przed apiterapią skonsultować się z lekarzem.

Gdzie wykonać apiterapię?

Niektóre zabiegi, takie jak picie naparów czy stosowanie kosmetyków pszczelich, można wykonać samodzielnie w domu. Inhalacje i masaże miodem oferują natomiast agroturystyki oraz specjalistyczne salony spa. Apitoksynoterapię można przeprowadzić w salonach medycyny estetycznej oraz prywatnych klinikach.

Kto może przeprowadzić apiterapię?

Zabieg apiterapii – zwłaszcza apitoksynoterapii – powinien wykonać doświadczony specjalista, a przed wyborem miejsca warto zapoznać się z opiniami o ośrodku i sprawdzić kwalifikacje osoby wykonującej procedurę. Pozostałe zabiegi może przeprowadzić kosmetolog lub specjalista odnowy biologicznej.

Ile kosztuje godzina apiterapii?

Apiterapia powietrzem z ula pszczelego kosztuje od 30 do 100 zł za godzinę. Lecznicze masaże miodem lub zabiegi kosmetyczne z wykorzystaniem wyrobów pszczelich mogą kosztować od 100 do 500 zł.

Jak często wykonywać apiterapię?

Spożywcze wyroby pszczele można stosować codziennie, podobnie jak kosmetyki na ich bazie. Inhalacje można wykonywać kilka razy w tygodniu. Natomiast częstotliwość podawania jadu pszczelego należy omówić ze specjalistą.

Czy warto stosować apiterapię?

Leczenie chorób produktami pszczelimi ma długą tradycję i obecnie wiele z nich jest polecanych przez specjalistów.

Inhalacje i aromaterapia mogą wyciszać układ nerwowy i redukować stres. Z kolei stosowanie jadu pszczelego jest najmniej zalecane, gdyż może się wiązać się z poważnymi skutkami ubocznymi.

współpraca: dr n. farmaceutycznych Paulina Znajdek-Awiżeń