Dietetycy zalecają spożywanie minimum czterech porcji warzyw dziennie, gdyż są one bogactwem substancji odżywczych. Jedną z takich substancji jest sulforafan – bogaty w siarkę związek organiczny z grupy izotiocyjanianów. W jakich warzywach go znajdziemy i co warto o nim wiedzieć?
Sulforafan – właściwości, wskazania, przeciwwskazania, skutki uboczne
Spis treści
Sulforafan – czym jest?
Sulforafan jest aktywną biologicznie substancją, której najlepszym źródłem są warzywa kapustne (krzyżowe). Największe stężenie sulforafanu wykryto w kiełkach brokułów. Jego obecność wykazano także m.in. w: brukselce, kalafiorze, rzodkiewce, rukoli, rzepie czy gorczycy.
Co ciekawe, kiełki brokułu zawierają kilka razy więcej sulforafanu w porównaniu do zielonych kwiatów, które kupujemy w warzywniaku czy na straganie. Sulforafan występuje w produktach, które z łatwością można włączyć do codziennej diety.
Sulforafan – jak powstaje?
Sulforafan powstaje w wyniku reakcji chemicznych, jakie zachodzą w warzywach krzyżowych, np. brokułach, kapuście, jarmużu. Podczas żucia czy gotowania przez krótki czas (3-4 minuty, najlepiej na parze), enzymy uwalniają sulforafan z jego prekursorów zwanych glukozynolanami. Pieczenie czy smażenie w wysokiej temperaturze zmniejsza cenne właściwości produktów z sulforafanem.
Czym są glukozynolany? To rodzaj substancji chemicznych występujących w komórkach roślinnych, które przechwytują sulforafan w nieaktywnej formie. W wyniku krojenia, żucia, wspomniane enzymy przemieniają glukozynolany w aktywny sulforafan.
Sulforafan – właściwości
Sulforafan to składnik aktywny, który posiada szereg cennych właściwości zdrowotnych. Sulforafan, który znajdziemy m.in. w kiełkach brokułów, w podwyższonej temperaturze np. w trakcie gotowania czy pieczenia ulega degradacji, dlatego warzywa kapustne najlepiej spożywać na surowo lub ewentualnie przygotowane na parze. Wysoka temperatura niszczy enzymy, których sulforafan potrzebuje, by powstać.
Przeprowadzone badania dowodzą, że sulforafan ukryty np. w kiełkach brokułu posiada działanie przeciwnowotworowe, co sprawia, że wykorzystywany jest w profilaktyce chorób nowotworowych. Sulforafan (w warunkach laboratoryjnych in vitro) zadziałał na komórki raka piersi, trzustki, wątroby, jelita grubego, a także białaczki.
Sulforafan przeciwdziała szkodliwemu działaniu wolnych rodników, aktywuje wewnętrzne antyoksydanty i w konsekwencji „zachęca” je do większego wysiłku. Zwiększa poziom glutationu, który jest peptydem wchodzącym w skład pierwszej linii obrony przed wolnymi rodnikami.
Wolne rodniki to niestabilne molekuły, które posiadają jeden lub więcej niesparowanych elektronów. Niekorzystnie wpływają na organizm, przyspieszają jego starzenie i są przyczyną wielu chorób.
Sulforafan, składnik kiełków brokułu, wykazuje właściwości przeciwutleniające (antyoksydacyjne), przeciwbakteryjne, a także oczyszczające. Sulforafan prowadzi do wzrostu stężenia enzymów odpowiedzialnych za detoks organizmu. Wpływa na bakterię odpowiedzialną za wrzody żołądka Helicobacter pylori , zmniejsza stan zapalny. Likwiduje szczepy odporne na działanie antybiotyków. By w możliwie największym stopniu uchronić się przed zakażeniami Helicobacter pylori, warto zadbać o największe ilości sulforafanu w diecie.
Sulforafan działa ochronnie na układ sercowo-naczyniowy i obniża poziom cholesterolu (LDL) we krwi, a podwyższa stężenie dobrego cholesterolu (HDL). Zaobserwowano, że sulforafan pomaga obniżyć ciśnienie krwi i hamuje agregację płytek krwi.
Ponadto korzystnie wpływa na zdrowie jelit, wspiera wzrost korzystnych bakterii, a hamuje wzrost bakterii patogennych. Chroni barierę jelitową i minimalizuje skutki stanów zapalnych jelit. Podsumowując, sulforafan działa korzystnie na funkcjonowanie naszego organizmu.
Stwierdzono także, że sulforafan wykazuje działanie neuroprotekcyjne. Stymuluje ekspresję enzymów przeciwutleniających w mózgu, a tym samym chroni neurony przed uszkodzeniami i stresem. Zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera i Parkinsona, a także wspiera zdrowie wątroby.
Sulforafan chroni komórki organizmu przed uszkodzeniem DNA i przed zapaleniem wywoływanym przez stres oksydacyjny charakterystyczny dla osób ze spektrum autyzmu. Zaobserwowano także pozytywny wpływ sulforafanu na wzrost włosów.
Czy suplementy sulforafanu są bezpieczne?
Sulforafan możemy dostarczyć do organizmu z suplementami diety dostępnymi w aptekach lub niektórych sklepach ze zdrową żywnością. Czy stosowanie suplementów sulforafanu jest bezpieczne?
Produkty, w których stężenie substancji aktywnej jest wyższe w porównaniu do stężenia w warzywach kapustnych, mogą prowadzić do dolegliwości ze strony układu pokarmowego, np. problemów z wypróżnieniem czy biegunek. Inne skutki uboczne nie zostały zaobserwowane.
Choć nie ma konkretnych zaleceń dotyczących dawkowania suplementów sulforafanu, to zgodnie z zaleceniami producentów dawka dzienna nie powinna przekraczać 0,4 mg.
Sulforafan – przeciwwskazania
Nie odnotowano przeciwwskazań do przyjmowania sulforafanu.
Sulforafan – w codziennej diecie
Sulforafan czy inne substancje pochodzenia naturalnego rzadko kiedy udaje nam się dostarczyć z pożywieniem w takim stopniu, by pokryły 100 proc. dziennego zapotrzebowania. Fakt, że warzywa zawierające sulforafan (np. brokuły, brukselkę) często poddajemy obróbce cieplnej, nie jest bez znaczenia.
Sulforafan to przeciwutleniacz, który w podwyższonej temperaturze ulega degradacji. Dlatego też w niektórych przypadkach suplementacja okazuje się dobrym rozwiązaniem. Umożliwia dostarczenie organizmowi terapeutycznych dawek danego związku. By zwiększyć stężenie sulforafanu w codziennej diecie, warto włączyć do niej kiełki brokułu, kalafior, jarmuż i kapustę.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Sulforaphane-A-possible-agent-in-prevention-and-therapy-of-cancer.pdf (researchgate.net)
- Microsoft Word - Elbarbry and Elrody Pdf (academicjournals.org)
Opublikowano: 04.10.2024;
Oceń:
0.0
Klaudia Kierzkowska
chemik
Dziennikarka, blogerka, a także chemiczka – absolwentka Wydziału Chemicznego w Warszawie. Uwielbia teatr, podróże i włoską kuchnię, w wolnej chwili gotuje.
78
Komentarze i opinie (0)