Krwiaki na nogach po uderzeniu

Krwiaki podskórne (potocznie nazywane siniakami) pojawiać się mogą w wielu rozmaitych miejscach na ciele. Bardzo często widoczne są na nogach – podudziach, piszczelach i na stopach. Typowy krwiak na nodze jest najczęściej wynikiem urazu powstałego w czasie pracy, aktywności sportowej lub bójki. Na pojawienie się takich zmian narażone są dzieci.

Krwiak po stłuczeniu czy krwiak mięśnia dość często spotykane są u osób wyczynowo uprawiających sport. Do wystąpienia krwiaka mogą jednak prowadzić rozmaite inne urazy: wypadek samochodowy, upadek ze schodów czy uderzenie w nogę przez kogoś (co może skutkować np. tym, że pacjent zaobserwuje u siebie krwiak mięśnia czworogłowowego uda).

Przeczytaj również:

Ból pod stopą – przyczyny bólu podeszwy stopy

Krwiak podskórny może mieć różną wielkość – wszystko zależy od tego, jak silny był uraz. Może więc on mieć zarówno kilka milimetrów, jak i kilka centymetrów. Do jego wystąpienia doprowadza uszkodzenie naczyń krwionośnych, po którym dochodzi do wynaczynienia krwi w tkance podskórnej. Pacjenci opisują taki stan bardzo różnie – jako siniak, wybroczyny.

Jeżeli zaś chodzi o barwę, jaką ma krwiak na udzie czy krwiak na podudziu, to jest ona zmienna. Początkowo – bezpośrednio po powstaniu ma zwykle kolor różowawo-fioletowaty. Później jednak, kiedy to dochodzi do przemian wynaczynionej krwi, może on stawać się żółtawy czy brązowawy.

Przeczytaj również:

Bladość skóry – jakie mogą być przyczyny?

Krwiak na stopie może być wynikiem urazu lub jej przeciążenia, zwłaszcza w niewygodnym obuwiu. Ucisk wywierany przez but może sprawiać, że wynaczynienie pojawi się pod stopą.

Przeczytaj również:

Ból kostki – przyczyny bólu w kostce, sposoby leczenia i rehabilitacji

Krwiak na nodze bez uderzenia – jakie mogą być przyczyny?

Zmiany o typie krwiaka wiązane bezpośrednio z urazem, najczęściej nie wywołują u pacjentów lęku. Wyjątkiem są sytuacje, kiedy siła działająca na tkanki jest tak duża, że tworzy się pod skórą zbiornik krwi, która nie chce się wchłoną i wymaga chirurgicznej ewakuacji.

Mniejsze siniaki goją się z reguły samoistnie w ciągu kilkunastu dni. Część pacjentów obserwują u siebie krwiak na nodze bez powodu. Nie potrafią powiązać pojawienia się zasinienia z urazem. Taka sytuacja wcale nie świadczy o problemach pacjenta z pamięcią. Spora część schorzeń może powodować powstawanie na skórze przebarwień przypominające swoim wyglądem duże sińce.

Przeczytaj również:

Skurcze stóp – jakie są przyczyny skurczów nóg w stopach?

Wśród możliwych problemów, które mogą prowadzić właśnie do tendencji do samoistnego pojawiania się krwiaków, można wymienić przede wszystkim:

• zaburzenia krzepnięcia krwi (takie jak np. hemofilia czy choroba von Willebranda);
• stosowanie leków zmniejszających krzepliwość krwi (np. aspiryny, klopidogrelu, warfaryny czy acenokumarolu);
• choroby wątroby (np. marskość wątroby lub wirusowe zapalenie wątroby);
• choroby nowotworowe (przede wszystkim białaczki);
• żylaki nóg, szczególnie w czasie, kiedy choroba jest już bardzo zaawansowana;
• zwiększoną kruchość naczyń krwionośnych (takowa wynikać może m.in. z niedoboru witaminy C, ale i może być związana z podeszłym wiekiem);
• spożywanie nadmiernych ilości alkoholu.

We wszystkich przypadkach, kiedy pacjent obserwuje u siebie krwiaki na nogach, należy poddać się szczegółowej diagnostyce. W przypadku podejrzenia chorób krwi podstawą będą badania pod kątem zaburzeń krzepliwości i pełna morfologia. Choroby naczyń wymuszą wykonanie USG Dopplera. Choroby wątroby – zarówno diagnostyka obrazowa, jak i pełen profil lipidowy oraz AspAT i AlAT.

Przeczytaj również:

Globus histericus – co to jest gula w gardle? Co oznacza ucisk w przełyku?

Krwiak na udzie, na stopie, na piszczeli – domowe sposoby

Bezapelacyjnie najczęstszą jednak przyczyną krwiaka na nodze pozostają urazy. W sytuacji, kiedy doświadczy się takowego, możliwe jest podjęcie oddziaływań służących zminimalizowaniu wielkości krwiaka. Po urazie korzystnie jest przyłożyć chłodny przedmiot (np. zawinięte w ściereczkę kostki lodu, opatrunek żelowy). Złagodzi on ból w miejscu uderzenia i spowoduje obkurczenie naczyń krwionośnych. Dzięki temu krwiak będzie mniejszy i szybciej się wchłonie.

Istnieją również i domowe sposoby na przyspieszanie wchłaniania się krwiaków. Na miejsce, w którym pojawił się na nogach siniak po stłuczeniu mięśnia, nakładać można liście (sparzonej wcześniej) kapusty. Korzystnie na podskórne wylewy i na proces resorpcji krwiaka działać może również i aplikowanie na niego roztworów octu jabłkowego czy przekrojonej cebuli.

Krwiak podskórny – maść, tabletki, suplementy

Większość krwiaków utrzymuje się przez kilka dni – stopniowo zmniejszają one swoje wymiary, aż stają się całkowicie niewidoczne. Usuwanie krwiaka za pomocą jakiegokolwiek zabiegu jest więc naprawdę rzadko konieczne. Zdarza się jednak, że krwiak nie chce się wchłonąć. W takim przypadku korzystne może być wspomaganie procesów regeneracyjnych organizmu z wykorzystaniem różnych maści, zawierających substancje, które cechują się np. zmniejszaniem przepuszczalności ścian naczyń krwionośnych czy działaniem przeciwzapalnym.

Pacjentom można polecić maści zawierające np. arnikę czy wyciąg z kasztanowca zwyczajnego. Maść na krwiaka w nodze może zawierać również heparynę, taki preparat przyspiesza wchłanianie zmian. Preparatem, który wzmacnia naczynia krwionośne jest diosmina w postaci tabletek.

Tym osobom, które obserwują u siebie często krwiaki na nogach bez urazu, zalecić można przyjmowanie różnych suplementów. Mowa tutaj o preparatach zawierających witaminę C czy witaminę K. Pierwsza z wymienionych wpływa na stan naczyń krwionośnych – wit. C może bowiem zmniejszać nadmierną ich kruchość. Witamina K jest z kolei niezbędna do produkcji czynników krzepnięcia krwi, wobec czego jej dostarczanie do organizmu – jeżeli to właśnie problemy z krzepnięciem krwi odpowiadają za występowanie krwiaków na nodze bez uderzenia – może zmniejszać częstość pojawiania się tych zmian.

Warto tutaj dodać, że wspomagać się można nie tylko suplementami zakupionymi w aptece, ale i stosować można dietę bogatą w wymienione wyżej witaminy. Witaminę C znaleźć można m.in. w owocach cytrusowych i ziemniakach, źródłem witaminy K są z kolei np. brokuły i szpinak.

Przeczytaj również:

Kasztanowiec zwyczajny – właściwości, zastosowanie, preparaty

Nacięcie krwiaka – kiedy stosuje się usuwanie chirurgiczne?

Usuwanie krwiaka w obrębie kończyny dolnej (z uda, podudzia, stopy) jest zabiegiem wykonywanym rzadko. Stosuje się go wtedy, kiedy krwiak na nodze ma wyjątkowo duże rozmiary lub gdy upływa znaczna ilość czasu, a krwiak w ogóle się nie wchłania.

Taka sytuacja może mieć miejsce, gdy rozwinie się np. krwiak na piszczeli. Powstaje wówczas zbiornik płynowy, z którego chirurgicznie trzeba ewakuować krew. Jest to konieczne, by zmniejszyć ryzyko miejscowego stanu zapalnego. Wykonuje się wówczas małe nacięcie przez które chirurg ewakuuje treść. Może się zdarzać, że taki drenaż trzeba będzie wykonać kilkukrotnie, gdyż krew, ropa lub płyn surowiczy cały czas będą zbierać się pod skórą. Nacięcie krwiaka wykonuje się w warunkach laboratoryjnych. Po zabiegu bardzo ważna jest codzienna zmiana opatrunków.

Nowe informacje o leczeniu i postępowaniu przy krwiaku na nodze

W ostatnich latach coraz więcej europejskich i międzynarodowych źródeł medycznych zwraca uwagę na konieczność indywidualnego podejścia do leczenia krwiaków kończyn dolnych. Większość przypadków, w których krwiak na nodze nie jest rozległy i nie powoduje ucisku tkanek, można prowadzić zachowawczo, bez konieczności interwencji chirurgicznej. Wskazują na to m.in. aktualne wytyczne NHS oraz opracowane w Wielkiej Brytanii „Pathway for a Limb Haematoma” i „Oxford Haematoma Pathway”. Zgodnie z tymi dokumentami pierwszym krokiem powinno być dokładne rozpoznanie przyczyn i czynników ryzyka, takich jak: wiek, stosowanie leków przeciwzakrzepowych, cukrzyca, nadciśnienie czy zaburzenia krzepnięcia. W razie potrzeby zaleca się wykonanie badania ultrasonograficznego, które pozwala ocenić rozległość krwiaka oraz wykluczyć powikłania, takie jak uszkodzenie naczyń lub mięśni.

Przeczytaj również:

Zastrzyki przeciwzakrzepowe – wskazania, kiedy i jak długo stosować?

Zachowawcze leczenie krwiaka na nodze nadal opiera się na zasadzie RICE (Rest, Ice, Compression, Elevation), czyli: odpoczynku, chłodzeniu, delikatnym ucisku i uniesieniu kończyny. Takie postępowanie ogranicza rozrost krwiaka i wspomaga jego wchłanianie w ciągu pierwszych dni po urazie.

Chłodne okłady warto stosować w pierwszych 24–48 godzinach, natomiast po tym czasie skuteczne stają się ciepłe kompresy, które wspomagają proces resorpcji i poprawiają krążenie krwi w miejscu urazu. Eksperci zalecają, by unikać zbyt ciasnych bandaży, które mogą ograniczyć dopływ krwi, a także długiego unieruchomienia nogi – łagodne ruchy stawu skokowego i palców stóp przyspieszają powrót prawidłowego krążenia i redukują obrzęk.

Nowoczesne badania kliniczne wskazują, że osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe powinny znajdować się pod szczególną kontrolą, ponieważ takie preparaty – zwłaszcza antagoniści witaminy K – mogą zwiększać ryzyko powiększania się krwiaka i opóźniać gojenie. W przypadku utrzymujących się lub rosnących krwiaków lekarz może zdecydować o wykonaniu USG kontrolnego lub odstawieniu leków przeciwzakrzepowych na krótki czas. W niektórych przypadkach – zwłaszcza gdy krwiak jest duży, twardy, powoduje ból, ucisk tkanek lub zagraża martwicą skóry – konieczne bywa chirurgiczne opróżnienie zmiany. Drenaż lub niewielkie nacięcie wykonywane są w znieczuleniu miejscowym, a następnie rana jest dokładnie opatrzona i monitorowana pod kątem zakażenia. Zgodnie z aktualnymi europejskimi opracowaniami, interwencja chirurgiczna przynosi najlepsze efekty, gdy wykonywana jest wcześnie – zanim dojdzie do uszkodzenia skóry czy tworzenia się zrostów wewnątrztkankowych.

Krwiak na nodze – nowoczesne opatrunki

Z punktu widzenia współczesnej medycyny coraz większe znaczenie zyskują opatrunki nowej generacji zawierające kolagen i substancje bioaktywne, które wspierają proces odbudowy skóry i przyspieszają resorpcję krwiaka. Takie materiały wykorzystywane są głównie w ośrodkach specjalistycznych, ale ich zastosowanie staje się coraz bardziej dostępne także w opiece ambulatoryjnej. W najnowszych badaniach klinicznych potwierdzono również, że szybkie wdrożenie leczenia – zarówno domowego, jak i medycznego – znacznie skraca czas rekonwalescencji i zmniejsza ryzyko powikłań, takich jak: infekcje, włóknienie czy przewlekły obrzęk kończyny.

Przeczytaj również:

Kataplazma – rodzaje. Na co stosować, jak zrobić?

Współczesne europejskie rekomendacje zwracają też uwagę na konieczność monitorowania krwiaka nawet po jego widocznym ustąpieniu. W niektórych przypadkach może dojść do nawrotu obrzęku lub powstania zwapnienia w miejscu wcześniejszego krwawienia. Dlatego specjaliści zalecają obserwację przez co najmniej kilka tygodni i kontrolę lekarską, jeśli w miejscu urazu pojawiają się ponowni: ból, zaczerwienienie, gorączka lub uczucie mrowienia.