Żylaki nóg świadczą o przewlekłej niewydolności żylnej. Aby nie dopuścić do konieczności leczenia operacyjnego zakrzepicy żył głębokich i owrzodzenia podudzi, działania należy wdrożyć już przy pierwszych objawach żylaków kończyn dolnych. Pajączki na nogach, ból nóg od kolan w dół czy spuchnięte kostki powinny skłonić do wizyty u lekarza. Stosowanie leków na żylaki w postaci maści i tabletek z diosminą czy heparyną, można połączyć domowymi sposobami. Ważne jest min. stosowanie pończoch uciskowych.
Domowe sposoby na żylaki nóg – jak łagodzić dolegliwości związane z żylakami nóg?
Przyczyny żylaków – dlaczego powstają żylaki nóg?
Prawidłowa praca serca wspomagana skurczami mięśni nóg oraz wydolnym układem żylnym zapewnia sprawny odpływ krwi z narządów. Przyczyną żylaków na nogach jest nadciśnienie żylne w kończynach dolnych spowodowane upośledzeniem funkcji zastawek i spadkiem napięcia ścian naczyń żylnych, co prowadzi do zastoju krwi i przewlekłej niewydolności żylnej. Żylaki nóg powstają również w wyniku patologicznego ucisku na żyły lub niedrożności naczyń w wyniku zakrzepicy żył głębokich (tzw. żylaki wtórne).
Zastojowi krwi sprzyjający powstawaniu żylaków nóg sprzyja szereg czynników: długotrwała praca w pozycji siedzącej lub stojącej, otyłość, częste dźwiganie ciężkich przedmiotów, zaparcia, stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych, działanie ciepła, wysoki wzrost, a nawet płaskostopie. Częstym problemem są żylaki w ciąży.
Czynnikami ryzyka są również:
- wiek – osoby starsze są bardziej narażone na rozwinięcie się żylaków nóg;
- płeć – żylaki nóg u mężczyzn występują rzadziej, szczególnie jest to widoczne w przedziale wiekowym 20–34 lata, gdzie stosunek kobiet do mężczyzn z chorobą żylakową wynosi 6:1;
- czynniki dziedziczne – jeżeli żylaki na nogach mieli oboje rodzice ryzyko ich odziedziczenia wynosi 82 proc., gdy tylko jeden rodzic – 42 proc.
Zobacz też: Ból kostki – przyczyny bólu w kostce, sposoby leczenia i rehabilitacji
Pajączki na nogach, ból nóg w spoczynku – objawy żylaków nóg
Jak wyglądają żylaki nóg? Objawy są charakterystyczne – pojawiają się wyczuwalne pod skórą zgrubienia i guzki na nogach z widocznymi przebarwieniami żylnymi. Opuchnięte i poskręcane naczynia żylne prześwitują przez skórę, tworząc miejscowe zasinienia. Takie zmiany występują w momencie, kiedy żylaki kończyn dolnych są już w zaawansowanej fazie rozwoju. Wcześniej u pacjenta występują łagodniejsze symptomy, które zwiastują przewlekłą niewydolność żylną.
- Ból nóg od kolan w dół – nasilający się wieczorem, często nogi bolą w spoczynku, a dolegliwości łagodzi uniesienie ich ponad poziom serca.
- Opuchnięte kostki, stopy i łydki z towarzyszącym uczuciem ciężkości nóg.
- Skurcze łydek w nocy i wrażenie napięcia mięśni.
- Pajączki na nogach (teleangiektazje) – rozszerzone naczynka na łydkach, w okolicy kostek czy pod kolanami.
Pierwsze objawy żylaków nóg powinny zostać skonsultowane z lekarzem. Wczesne rozpoczęcie leczenia, znacznie hamuje rozwój choroby.
Przeczytaj również: Skurcze stóp – przyczyny, leczenie, ćwiczenia
Domowe sposoby na żylaki – jak leczyć żylaki w domu?
Operacja żylaków nóg nie zawsze musi być jedynym wyjściem. Po konsultacji lekarskiej możliwe jest wdrożenie domowych sposobów na żylaki.
Żylaki na nogach – co robić?
Zanim wdrożymy leczenie farmakologiczne lub równocześnie z przyjmowaniem leków, na żylaki pomoże zmiana stylu życia:
- zwiększenie aktywności fizycznej,
- odpoczynek z kończynami dolnymi uniesionymi powyżej poziomu serca,
- unikanie długotrwałego stania i siedzenia z nogami zgiętymi pod kątem prostym w stawach kolanowych i biodrowych. Unikanie zakładania nogi na nogę,
- ograniczenie alkoholu,
- unikanie wysokich temperatur,
- redukcja masy ciała,
- unikanie obcisłej garderoby i butów na wysokim obcasie.
Leczenie uciskowe (kompresoterapia) w domowym leczeniu żylaków nóg
Dobrym sposobem na ż ylaki i opuchnięte nogi jest stosowanie pończoch uciskowych, opasek uciskowych czy bandaży elastycznych. Jest to szczególnie ważne w okresie wysokich temperatur powietrza.
- pończochy uciskowe – na rynku dostępne są pończochy o różnym stopniu ucisku; zapobiegają zaleganiu krwi w żyłach powierzchownych i wspomagają działanie pompy mięśniowej, obniżają ciśnienie (zwłaszcza w układzie żył powierzchownych) i przeciwdziałają niekorzystnym zmianom w mikrokrążeniu.
- opaski uciskowe – u chorych z owrzodzeniami żylnymi należy stosować bandażowanie opaskami uciskowymi, które powinny być zakładane przez wykwalifikowany personel.
Leczenie żylaków – leki na żylaki bez recepty
Domowe leczenie żylaków kończyn dolnych warto wspomóc odpowiednimi preparatami. W aptekach znajdziemy wiele preparatów na żylaki nóg bez recepty.
- Tabletki na żylaki z diosminą należą do najpopularniejszych leków doustnych. Diosmina działa ochronnie na naczynia żylne, obniża ich przepuszczalność i powoduje wzrost napięcia ich ścian, usprawnia powrót krwi żylnej z kończyn dolnych oraz zmniejsza nadciśnienie, działa również przeciwzapalnie. Na żylaki nóg dostępne są także środki zawierające diosminę i hesperydynę.
- Na żylaki nóg pomaga także wyciąg z kłącza ruszczyka kolczastego – dostępny w postaci kapsułek. Jego składnikami czynnymi są m.in.: ruscyna, ruskogenina i ruskozyd; poprawia napięcie i uszczelnia naczynia żylne. Nie zaleca się go jednak w leczeniu żylaków w ciąży.
- Warto sięgnąć po skuteczną maść na żylaki zawierającą heparyny i heparynoidy – to preparaty stosowane miejscowo dostępne bez recepty. Działają przeciwzakrzepowo i hamują powierzchowne procesy zapalne.
- Widoczność żylaka na nodze pomoże zmniejszyć dobesylan wapnia – niektóre zawierające go preparaty dostępne są bez recepty w postaci tabletek i kapsułek. Poprawia on czynność śródbłonka naczyń, zwiększa opór naczyń włosowatych, usprawnia mikrokrążenie, poprawia obwodowe krążenie żylne i zapobiega zastojowi krwi.
Na żylaki kończyn dolnych warto aplikować maści z wyciągiem z kasztanowca. Dostępny jest on także w postaci tabletek, kapsułek, balsamów czy ziołowych herbatek. Substancją czynną jest tu escyna zawarta w nasionach kasztanowca, która zmniejsza przepuszczalność naczyń i zwiększa ich elastyczność. Dodatkowo działa przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo, wzmacnia napięcie tkanki łącznej ścian naczyń krwionośnych oraz zastawek żylnych. Zalecana jest również trokserutyna – składnikiem aktywnym są tu pochodne rutyny. Preparat jest dostępny w postaci żelu oraz kapsułek twardych; działa osłaniająco na ściany naczyń włosowatych, zmniejsza także przepuszczalność małych naczyń, powoduje wzrost ich napięcia i elastyczności.
W leczeniu żylaków na nogach zastosowanie znajdują także zioła, takie jak: owoc borówki czernicy, winorośl właściwa, koszyczek arniki, liść i kora oczaru wirginijskiego.
Jak skutecznie zapobiegać żylakom nóg?
Istotne w przeciwdziałaniu żylakom są działania profilaktyczne, przede wszystkim aktywność fizyczną – wpływa na obniżenie ciśnienia i wzrost powrotu żylnego. Wskazane są jedynie wybrane dyscypliny sportu – spacery, jogging, jazda na rowerze, pływanie czy taniec. Należy unikać forsownych ćwiczeń, sportów siłowych i dźwigania ciężkich przedmiotów.
Profilaktyka żylaków powinna obejmować także leżenie z kończynami dolnymi ułożonymi powyżej poziomu serca, podpartymi na całej długości goleni – jest to tak zwana elewacja kończyn. Zaleca się unikanie długotrwałego przebywania w jednej pozycji siedzącej lub stojącej, zakładania nogi na nogę czy siedzenia na stopie podkurczonej nogi. Podczas siedzenia należy często poruszać nogami, regularnie wstać i pospacerować. W pozycji pionowej zaleca się ćwiczenia wspinania na palce i opadania na pięty. Dzięki nim wspomaga się działanie tzw. pompy mięśniowej transportującej krew do serca.
Z zapobieganiu żylakom na nogach ważne jest unikanie noszenia obcisłych ubrań oraz obuwia na wysokich obcasach – należy zrezygnować z obcisłych spodni, skarpet z gumką lub wysokich butów z obcisłą cholewką.
Należy ograniczyć alkohol, który wpływa na poszerzenie się żył i zadbać o redukcję masy ciała w przypadku nadwagi lub otyłości. Aby zapobiec żylakom kończyn dolnych, konieczne jest ograniczenie przebywania w wysokich temperaturach, długich gorących kąpieli, opalania się czy przebywania w saunie. Żyły pod wpływem ciepła rozszerzają się i przepełniają krwią. Każda kąpiel powinna kończyć się chłodnym prysznicem.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
Mariusz Kózka, Krystyna Rożnowska,"Sposób na żylaki", Kraków 2009
Wojciech Noszczyk, "żylaki i inne choroby żył", wyd. PZWL, Warszawa 2005
Paweł Czerwonka
Lekarz
Absolwent Wydziału Wojskowo-Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. W chwili obecnej pracuje jako lekarz stażysta w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym im. WAM w Łodzi. W zakresie medycyny szczególnie zainteresowany: kardiologią, chorobami zakaźnymi oraz onkologią.
Komentarze i opinie (0)