Test Lachmana – jak wygląda, ujemny, dodatni, wyniki i interpretacja

Mateusz Burak fizjoterapeuta 19 marca 2019

Test Lachmana służy do oceny stopnia uszkodzeń więzadeł krzyżowych stawu kolanowego. Jest to jeden z najbardziej czułych i wiarygodnych testów klinicznych badających niestabilność kolana. Wykonuje się go także po rekonstrukcji ACL. Aby test był wiarygodny, musi być wykonany przez specjalistę. Dodatni wynik testu dowodzi niestabilności stawu kolanowego.

Spis treści

Test Lachmana – co to jest?
Jak wygląda i jak go wykonać?
Dodatni, ujemny – interpretacja wyniku
Badanie kolana – jakie testy się stosuje?
Test szuflady przedniej
Mechanizmy uszkodzeń

Test Lachmana – co to jest?

Test Lachmana (Lachman test) jest narzędziem diagnostycznym służącym do oceny stopnia uszkodzeń więzadeł krzyżowych stawu kolanowego, a konkretnie więzadła krzyżowego przedniego – test ACL. Literatura podaje, że jest to jeden z najbardziej czułych i wiarygodnych testów klinicznych badających niestabilność kolana.

Obecnie zastępuje popularny niegdyś test szuflady, służący diagnostyce tożsamych dysfunkcji. Wskazaniami do testu Lachmana są bardzo silne dolegliwości stawu kolanowego, zatarte obrysy kolana, obrzęk oraz mocno ograniczony zakres ruchu sugerujące naderwanie lub zerwanie całkowite aparatu więzadłowego odpowiedzialnego za stabilizację stawu.

Dowiedz się więcej o rekonstrukcji ACL.

Jak wygląda i jak go wykonać?

Test Lachmana wykonywany jest zarówno przed, jak i po ewentualnej rekonstrukcji kolana. Aby test był wiarygodny, musi być wykonany przez specjalistę zgodnie z zasadami metodyki, w związku z dużym znaczeniem klinicznym. Jedną kończyną terapeuta trzyma pacjenta za goleń, jednocześnie fiksując swoją drugą kończyną okolice nasady dalszej kości udowej.

To też może Cię zainteresować: Trzaskające kolano – przyczyny, objawy, leczenie

Kolano powinno być w pozycji zgięcia około 30 stopni, tak aby struktury więzadłowe oraz torebka stawu kolanowego uległy rozluźnieniu. Następnie badający dokonuje prowokacji ostrożnych ruchów w kierunku do przodu oraz do tyłu. W przypadku pacjentów otyłych najlepiej jest dokonać stabilizacji uda pacjenta podkładając własne kolano. Należy zwrócić szczególną uwagę, aby zaaplikowana siła ukierunkowana była w przód, bez możliwości rotacji podudzia. Dzięki temu wiemy, jak wykonać prawidłowo powyższy test kliniczny.

Zdaniem eksperta

Aleksandra Pełczewska fizjoterapeuta

Niestabilność stawu kolanowego oznacza nadmierną ruchomość będącą następstwem niewydolności jednego z kilku więzadeł. Przyczyną są najczęściej uszkodzenia powstałe podczas uprawiania sportu, np. biegania.
Czytaj więcej

Dodatni, ujemny – interpretacja wyniku

O uszkodzeniu więzadła krzyżowego przedniego (ACL) świadczy charakter oporu końcowego wyczuwalnego przez terapeutę oraz wielkość ruchu kości piszczelowej względem kości udowej. Dokonując porównania przemieszczenia kości piszczelowej względem kości udowej kolana zdrowego i operowanego, specjalista winien uznać staw za niestabilny wtedy, kiedy różnica między kolanem zdrowym a operowanym wynosi więcej niż 3 mm. Test jest wówczas pozytywny lub inaczej dodatni, stwierdzający niestabilność stawu kolanowego – objaw Lachmana. Przesunięcie ilościowe pozwala sklasyfikować niestabilność kolana w trzech grupach:

prawidłowa stabilność stawowa – kiedy przesunięcie wynosi od 0 do 5 mm (test określa się wówczas mianem negatywnego lub ujemnego),
niestabilność umiarkowana – przesunięcie wynosi od 6 do 10 mm,
znaczna niestabilność – przesunięcie wynosi powyżej 10 mm.

Badanie kolana – jakie testy się stosuje?

Badanie kliniczne kolana umożliwia wykrycie uszkodzeń stawu oraz nadzorowanie przebiegu postępowania leczniczego i rehabilitacyjnego. Istotne jest, aby specjalista badając pacjenta miał możliwość prowokacji objawów i dolegliwości, z powodu których pacjent zgłosił się na badanie. W przypadku kiedy występuje duża bolesność i w zasadzie nie ma możliwości wykonania testów, można przeprowadzić badania w znieczuleniu nasiękowym, podając środek – Xylocainę. Warto jednak pamiętać, że podczas podawania takiej substancji może dochodzić do infekcji poprzez iniekcję w okolice mieszków włosowych.

Sprawdź również: Ból kolana – co robić, jakie badania?

Sposobem pozwalającym definitywnie określić struktury uszkodzone oraz stopień ich degradacji jest rewalidacja kolana z wykorzystaniem artroskopii . Jest to endoskopowa metoda diagnostyczno-terapeutyczna pozwalająca dokładnie zweryfikować uszkodzenia oraz wykonać ewentualny zabieg w znieczuleniu. Jedną z bardzo powszechnie uznawanych metod diagnostyki obrazowej w przypadku kolana jest ultrasonografia. Specjaliści często rekomendują badanie rezonansu magnetycznego – ze względu na dużą precyzję wyników określających uszkodzenia struktur stawowych.

Innymi testami służącymi do diagnostyki kolana są:

testy szpotawiące i koślawiące kolano w zgięciu i w wyproście,
test pivot shift Macintosha,
test Hughstona i Losee’a,
test Godfreya,
test McMurraya.

Testy jednak, w odróżnieniu od badań obrazowych, nie są do końca obiektywne, a wynik zawsze jest obarczony różnym stopniem błędu. Pełna obiektywność obrazowania z użyciem sprzętu stanowi więc przewagę i bardzo często także dopełnienie w postaci stuprocentowego potwierdzenia wykonywanych manualnie testów klinicznych.

Czytaj również: Blokada kręgosłupa – co to jest, działanie, wskazania, przeciwwskazania i skutki uboczne

Test szuflady przedniej

Test szuflady przedniej, podobnie jak test Lachmana, znajduje zastosowanie w diagnostyce uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego. Obecnie używany jest nieco rzadziej, ze względu na mniejszą czułość. Pacjent leżąc na plecach zgina kolano do 90 stopni, stopa pozostaje na leżance. Terapeuta fiksuje stopę pacjenta swoim udem, następnie obejmuje kolano tuż poniżej zgięcia i pociąga je do siebie – w przód. Kciukiem terapeuta stara się wyczuć w trakcie testu przemieszczenie podudzia względem uda – ruch przypomina otwieranie i zamykanie szuflady.

Test negatywny, ujemny to sztywny opór z niewielką translacją. Miękki opór i duża translacja to dodatni, pozytywny test szuflady przedniej świadczący o uszkodzeniu więzadła krzyżowego przedniego – ACL. Test szuflady tylnej wykonuje się w przypadku podejrzenia uszkodzenia więzadła krzyżowego tylnego (PCL) oraz struktur tylno-bocznych stawu. Metodyka badania jest analogiczna, tyle że ruchy wykonywane przez badanego są w kierunku do tyłu, a oceny dokonuje się w neutralnej, wewnętrznej i zewnętrznej rotacji podudzia.

Objawy uszkodzenia ACL

Do objawów świadczących o ewentualnym uszkodzeniu struktury więzadła krzyżowego przedniego zaliczamy:

niestabilność kolana określaną przez pacjentów jako uczucie „uciekania nogi”,
silne dolegliwości bólowe,
blokadę stawu kolanowego,
obrzęk i zatarcie obrysów kolana,
wrażenie przeskakiwania kolan,
krwiaka w stawie kolanowym,
częściową lub całkowitą utratę kontroli nad zachowaniem stawu,
głośny trzask lub przeskoczenie w kolanie w momencie doznania urazu.

Mechanizmy uszkodzeń

Literatura podaje, że uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego (ACL) mogą być ostre lub przewlekłe o mechanizmie pośrednim lub bezpośrednim. Wyróżniamy uszkodzenia w jednym z wymienionych mechanizmów:

duży przeprost w kolanie (wyprost przekraczający granice fizjologicznego ruchu wyprostu – powyżej 10 stopni),
kombinacja ruchów rotacji zewnętrznej, zgięcia oraz przywiedzenia piszczeli,
przemieszczenie kości piszczelowej w kierunku do przodu, określane mianem dashboard injury,
kombinacja ruchów rotacji wewnętrznej, zgięcia i odwiedzenia piszczeli.

Według badań ostatni mechanizm urazu występuje wśród pacjentów najczęściej i stanowi blisko 80 proc. przypadków wszystkich mechanizmów urazów kolana.

Bibliografia

W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.

Brown D. E., Neumann R. D., Sekrety ortopedii. Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2006, s. 348, 358.
Collins J., Katz J., Donnell-Fink L., Martin S., Cumulative incidence of ACL reconstruction after ACL injury in adults: role of age, sex and race. Am. J. Sports Med., 2013, 41: 544–549.
Kochański B., Kałużny K., Dylewska M., Zieliński M., Przygotowanie pacjenta do rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego (ACL) – opis przypadku. J. Health Sci., 2014, 4: 173–180.
van Eck C., Loopik M., Bekerom M., Fu F., Methods to diagnose acute anterior cruciate ligament rupture: a meta-analysis of instrumented knee laxity tests. Knee Surg. Sports Traumatol. Arthrosc., 2013, 21: 1989–1997.
Christensen J., Goldfine L., Barker T., Collingridge D., What can the first 2 months tell us about outcomes after anterior cruciate ligament reconstruction? A cross-sectional study. J. Athl. Train., 2015, 50: 508–515.
Gill T., Techniki artroskopowe leczenia stawu kolanowego. Przewodnik ilustrowany. Wydawnictwo Medisfera, Otwock 2012.
Mulligan E., McGuffie D., Coyner K., Khazzam M., The reliability and diagnostic accuracy of assessing the translation endpoint during the Lachman test. Int. J. Sports Phys. Ther., 2015, 10: 52–61.
Chrzan D., Kusz D., Bołtuć W., Bryła A., Subiektywna ocena procesu rehabilitacji przez pacjentów po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego. Ortop. Traum. Rehab., 2013, 3: 215–225.

Opublikowano: 19.03.2019;

Oceń:

4.9

Mateusz Burak

Fizjoterapeuta

Fizjoterapeuta, absolwent Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Doktorant Instytutu Naukowego Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi. Dyrektor ds. fizjoterapii w Świętokrzyskim Centrum Rehabilitacji "Złota Rybka" w Oblęgorze. Nauczyciel akademicki na Wydziale Lekarskim i Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.