Szyja smartfonowa – czym jest i jak powstaje?
Szyja smartfonowa (text neck syndrome, „techniczna szyja”) to określenie zespołu dolegliwości wynikających z nadmiernego użytkowania urządzeń elektronicznych, takich jak smartfony czy tablety, które wymagają ciągłego pochylania głowy.
Jakie są przyczyny występowania „smartfonowej szyi”? To przede wszystkim:
długotrwałe korzystanie bez przerwy: ze smartfona, z tabletu czy laptopa;
nieergonomiczna pozycja pracy (np. laptop umieszczony na kolanach);
brak wiedzy na temat prawidłowej pozycji ciała.
Większość z nas korzystając z telefonu komórkowego lub tabletu, ciągle pochyla głowę, wysuwając ją jednocześnie do przodu. Prowadzi to nie tylko do nadmiernego przeciążenia mięśni w odcinku szyjnym kręgosłupa, ale również stawów szyjnych.
W takiej pozycji odczuwana waga naszej głowy wzrasta bowiem nawet 5 razy (w naturalne pozycji waży ona ok. 5kg, a przy pochyleniu obciążenie wynosi nawet 27 kg!). Co więcej, długotrwałe występowanie tego typu przeciążeń może prowadzić do trwałych zmian deformacyjnych oraz stanów zapalnych, z którymi wiąże się nie tylko ograniczenie ruchomości kręgosłupa w odcinku szyjnym, ale również ból i dyskomfort.
Wielogodzinne korzystanie z urządzeń elektronicznych prowadzi również do: problemów ze wzrokiem, kłopotów z koncentracją oraz uczucia ogólnego zmęczenia.
Przeczytaj również:
Kręcz szyi – rodzaje, przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie, domowe sposoby
Jak wygląda szyja smartfonowa?
Początkowe objawy szyi smartfonowej trudno zauważyć gołym okiem, gdyż są one stosunkowo łagodne i wynikają głównie z zaburzenia równowagi pomiędzy poszczególnymi grupami mięśniowymi. Ich nasilenie jest zależne od czasu korzystania z urządzenia, a także indywidualnych predyspozycji. Charakterystyczne symptomy to przede wszystkim:
sztywność szyi;
ograniczona ruchomość szyi;
ból odczuwany głównie w dolnych partiach szyi i górnej części pleców, który może promieniować nawet do ramienia, czyli tzw. radikulopatia szyjna;
napięciowe bóle głowy o charakterze migrenowym (ból odczuwany zwłaszcza w skroniach i części czołowej);
osłabienie wybranych grup mięśniowych;
drętwienie ramion, rąk i palców w wyniku przeciążenia nerwów w odcinku szyjnym.
W wyniku długotrwałego pochylania głowy – bez wdrożenia odpowiednich działań profilaktycznych i leczniczych – można zaobserwować także:
zapalenie stawów,
zmniejszenie kifozy piersiowej,
zaokrąglenie ramion,
zwyrodnienia w kręgosłupie szyjnym,
zaburzenia równowagi,
bóle stawów skroniowo-żuchwowych.
Przeczytaj również:
Przepuklina kręgosłupa szyjnego
Leczenie smartfonowej szyi
Rozpoznanie „szyi smartfonowej” (nie jest to oficjalna jednostka chorobowa sklasyfikowana w ICD-10) przez lekarza opiera się w głównej mierze na zgłaszanych przez pacjenta charakterystycznych objawach i zebranym wywiadzie lekarskim obejmującym również pytania dotyczące prowadzonego stylu życia, nawyków i charakteru pracy zawodowej.
Pomocne może być także badanie przedmiotowe obejmujące między innymi skręty głowy pozwalające wykryć wzmożone napięcie mięśni czy RTG kręgosłupa pozwalające na ocenę jego krzywizny. W przypadku podejrzenia innych zmian lekarz może zlecić wykonanie tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego.
Smartfonowa szyja to dolegliwość, w przypadku której leczenie opiera się głównie na ćwiczeniach i odpowiedniej fizjoterapii i fizykoterapii. Oczywiście podstawą jest wyeliminowanie przyczyny dolegliwości, czyli unikanie korzystania z urządzeń elektronicznych, a jeżeli jest to niezbędne to regularne przerwy i unikanie długotrwałego pochylania głowy.
Przed rozpoczęciem terapii fizjoterapeuta powinien ocenić: stan pacjenta, zakres ruchomości szyi, napięcie mięśni i występowanie innych objawów, które mogą wpływać na skuteczność wdrożonego leczenia.
Dobre rezultaty w łagodzeniu objawów smartfonowej szyi daje między innymi terapia manualna:
Masaż tkanek głębokich - pozwala on zredukować napięcie mięśniowe i złagodzić ból szyi oraz głowy.
Techniki mobilizacji stawów, które przywracają prawidłowy zakres ruchów, w tym mobilizacja kręgosłupa.
Terapia punktów spustowych.
Terapia mięśniowo-powięziowa.
Jeżeli chodzi o zabiegi fizykalne, które mają łagodzić przede wszystkim ból szyi, dużą skutecznością cieszą się:
TENS;
laseroterapia (zarówno laserem wysokoenergetycznym jak i biostymulacyjnym);
ultradźwięki;
A jakie ćwiczenia są dobrym pomysłem przy szyi smartfonowej? Zaleca się głównie takie, które umożliwiają odwrócenie zaburzeń równowagi mięśniowej i przywrócenie prawidłowej pozycji głowy. Mogą to być:
ćwiczenia rozciągające (pomocne, jeżeli dodatkowo odczuwasz ból szyi), takie jak pochylanie głowy do barku czy ćwiczenia rozciągające mięśnie piersiowe;
ćwiczenia wzmacniające mięśnie szyi i górnej części pleców;
ćwiczenia izometryczne (nie obciążają dodatkowo stawów!);
joga.
Regularne wykonywanie ćwiczeń – zarówno w ramach zajęć z fizjoterapeutą, jak również w warunkach domowych – skutecznie pomaga w redukcji napięcia mięśniowego i łagodzeniu dolegliwości bólowych, a także zapobiega występowaniu poważniejszych powikłań szyi smartfonowej.
Szyja smartfonowa to zespół objawów, w przypadku których farmakoterapia uważana jest za ostateczność i traktowana jedynie jako sposób na łagodzenie określonych dolegliwości, takich jak ból szyi czy głowy. W żaden sposób nie wpływa ona na wyeliminowanie przyczyn schorzenia, może jednak ułatwić pacjentowi codzienne funkcjonowanie.
Oprócz wspomnianych metod leczenia, kluczowe są działania profilaktyczne i odpowiednia edukacja pacjenta w zakresie codziennych nawyków i odpowiedniej ergonomii pracy.
Przeczytaj również:
Skolioza – co to jest, jakie daje objawy i jak ją leczyć?
Jak zapobiegać szyi smartfonowej? Prawidłowe korzystanie ze smartfona
W zapobieganiu nawrotom dolegliwości spowodowanych przez smartfonową szyję kluczowa jest zmiana dotychczasowych nawyków. Oto najważniejsze zasady, o których należy pamiętać:
Ogranicz do minimum korzystanie ze smartfona czy tabletu, a w trakcie rób regularne przerwy (najlepiej co 20–30 min, w trakcie których zadbaj o ćwiczenia umożliwiające rozluźnienie napiętych mięśni szyi).
Unikaj długotrwałego pochylania głowy (co przekłada się na nadmierne obciążenie kręgosłupa szyjnego i górnej części pleców).
Nie pozostawaj przez długi czas w bezruchu.
Zadbaj o prawidłową postawę, wykorzystując m.in. specjalne podstawki czy dodatkowe monitory, które pozwolą utrzymać urządzenie na wysokości oczu.
Wykonuj regularnie ćwiczenia wzmacniające i rozciągające.
