Czym jest przepuklina kręgosłupa?
Odcinek szyjny łączy część piersiową kręgosłupa z czaszką. Składa się z 7 kręgów zbudowanych z trzonu i zamkniętych łuków wewnątrz których przebiega rdzeń kręgowy. W związku z odmienną budową dwóch najwyższych kręgów, odcinek szyjny jest najbardziej ruchomą częścią kręgosłupa. Możliwe jest wykonanie ruchów zginania/prostowania w przód, tył, do boku oraz ruchów rotacyjnych. Z powodu tak dużego zakresu ruchomości kręgosłup szyjny jest podatny na uszkodzenia i urazy, które mogą przyczynić się do wystąpienia przepukliny.
Między trzonami kręgów tworzących kręgosłup znajdują się krążki międzykręgowe, zwane powszechnie dyskami. Dysk zbudowany jest z części centralnej, galaretowatego jądra miażdżystego, oraz twardej otoczki – pierścienia włóknistego. Kiedy dojdzie do uszkodzenia pierścienia na skutek np. urazu lub zmian zwyrodnieniowych, jądro miażdżyste może się przemieścić i wywołać:
- redikulopatię – uszkodzenie spowodowane przewlekłym uciskiem korzenia nerwowego;
- mielopatię – uciśnięcie rdzenia kręgowego.
Zobacz też: Czym różni się wypuklina od przepukliny?
Jakie są przyczyny przepukliny kręgosłupa szyjnego?
Główne przyczyny przepukliny w odcinku szyjnym kręgosłupa to:
- choroba zwyrodnieniowa krążka międzykręgowego;
- uraz, najczęstszym jest uraz typu Whiplash (uszkodzenie typu „smagnięcie biczem”), spowodowany wypadkiem komunikacyjnym, kiedy dochodzi do agresywnego, obszernego i szybkiego ruchu zgięcia szyi w przód, a następnie wyprostu w tył;
- przeciążenie spowodowane przewlekłym, niekiedy wymuszonym ustawieniem odcinka szyjnego w nieprawidłowej pozycji, np. podczas pracy przy komputerze.
Najczęściej dyskopatia w odcinku szyjnym kręgosłupa objawia się rwą barkową lub mielopatią szyjną. Aby zdiagnozować przepuklinę odcinka szyjnego lekarz lub fizjoterapeuta wykonuje szereg badań fizykalnych i testów oceniających ruchomość szyi i kończyn górnych oraz objawów sugerujących na jakiej wysokości kręgosłupa doszło do przepukliny. Dodatkowym badaniem obrazowym diagnozującym przepuklinę kręgosłupa szyjnego jest rezonans magnetyczny MRI.
Rwa barkowa a przepuklina kręgosłupa szyjnego
Najczęstszym objawem redikulopatii szyjnej jest rwa barkowa. Uwypuklone jądro miażdżyste krążka międzykregowego uciska wówczas na korzeń nerwowy, wywołując tzw. objawy korzeniowe. W zależności od poziomu na którym występuje przepuklina szyjna, rwę barkową charakteryzują:
- ból w obrębie karku, obręczy barkowej, niekiedy promieniujący wzdłuż całej kończyny, nasila się przy kasłaniu, kichaniu, wykonywaniu niektórych ruchów głowy;
- ból promieniujący od pleców do łopatki;
- ból promieniujący na przednią okolicę klatki piersiowej (może być mylony z problemami sercowymi);
- napięcie mięśni karku i szyi, które stają się tkliwe przy dotyku;
- osłabienie mięśni kończyny górnej, szczególnie jeśli problem trwa już dłuższy czas;
- uczucie mrowienia wzdłuż kończyny górnej;
- inne dolegliwości takie jak: przewlekłe bóle głowy, szum w uszach, zaburzenia wzroku.
Mielopatia szyjna – objawy przepukliny kręgosłupa szyjnego
Uwypuklenie jądra miażdżystego w kierunku rdzenia kręgowego może wywołać miopatię szyjną. Jej objawy często mają charakter obustronny.
Są nimi:
- ból kręgosłupa i szyi;
- osłabienie i zaburzenie czucia w okolicy karku, obręczy barkowej i wzdłuż kończyny górnej;
- parestezje (mrowienie i pieczenie) na wysokości zgodnej z poziomem uszkodzenia;
- osłabienie siły i zanik mięśni kończyny górnej (w szczególności mięśni ręki), który uniemożliwia utrzymanie przedmiotu w dłoni;
- zaburzenia chodu z kurczowym napinaniem się mięśni kończyn dolnych;
- zaburzenia czynności seksualnych;
- nietrzymanie moczu i stolca.
Przepuklina odcinka szyjnego kręgosłupa – profilaktyka i leczenie
W przypadku wystąpienia dolegliwości mogących wskazywać na przepuklinę w odcinku szyjnym kręgosłupa, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza ortopedy, neurologa bądź do doświadczonego w leczeniu zaburzeń i bólu kręgosłupa fizjoterapeuty lub osteopaty. Zwlekanie z wizytą może wpłynąć na znaczne pogorszenie dolegliwości bólowych, zaburzeń czucia i siły, które mogą skutkować niedowładem kończyny górnej.
Aby zmniejszyć dolegliwości wynikające z dyskopatii szyjnej i uniknąć ich pogorszenia należy:
- ograniczyć do minimum przebywanie w pozycjach wywołujących i nasilających ból, promieniowanie i parestezje;
- nie dźwigać ciężkich przedmiotów;
- nie wykonywać gwałtownych ruchów szyją i głową;
- prawidłowo odpoczywać. W miarę możliwości opierać głowę, tak by mięśnie szyi i karku mogły odpocząć. A w nocy spać na specjalistycznej profilowanej poduszce ortopedycznej i dobrze dobranym, wygodnym materacu;
- po konsultacji lekarskiej stosować leczenie farmakologiczne;
- zgłosić się do doświadczonego fizjoterapeuty, który odpowiednio poprowadzi terapię wykorzystując elementy terapii manualnej, masażu, ćwiczeń i fizykoterapii.
