Ból karku i ból szyi najczęściej jest wynikiem nadmiernego napięcia mięśni szyi, co często związane jest z przyjmowaniem nieprawidłowej postawy. Na ból w karku skarżą się pacjenci ze zwyrodnieniem kręgosłupa. Bywa, że bóle szyi i karku są następstwem urazu. Leczenie bólu karku zależne jest od przyczyny. W pierwszej kolejności ogranicza się dolegliwości bólowe za pomocą leków i rehabilitacji.
Ból karku – przyczyny bolesnego karku
Przyczyny bólu karku – jakie są najczęstsze?
Bóle mięśni karku często pojawiają się po ciężkim dniu albo nieprzespanej nocy. Są charakterystyczne dla sytuacji wywołujących stres i zmęczenie. Napięcie powoduje dyskomfort i przyczynia się do zaburzeń w ruchomości szyi.
W rzeczywistości kark jest odcinkiem szyjnym kręgosłupa wraz z jego: stawami, więzadłami oraz otaczającymi mięśniami. Ból i sztywność karku najczęściej mijają po kilku dniach, lecz jeśli trwają nieustannie lub pojawiają się często, należy zgłosić się do lekarza lub fizjoterapeuty.
Specjaliści pozwolą określić przyczyny tych dolegliwości, zlecą leczenie i ćwiczenia, które należy wykonywać regularnie.
Bóle karku mogą mieć różne przyczyny. Od zwykłego wzmożonego napięcia mięśniowego, przez zwyrodnienie, uraz, aż po poważniejsze choroby zapalne i nowotworowe. Poniżej przedstawione zostaną najczęstsze przyczyny dolegliwości, wraz z ich objawami i sugerowanym leczeniem.
Ból mięśni karku
Nadmierne napięcie mięśni szyi jest najczęstszą przyczyną bólu karku. Wywołane jest: stresem, długim siedzeniem przed komputerem, niewygodną i źle dostosowaną poduszką do snu lub nadmierną ekspozycją na chłód i wiatr. Głowa dorosłego człowieka waży od 4 do 5 kg. W trakcie 7–8 godzinnej pracy przed komputerem przebywamy w jednej pozycji – najczęściej z wysunięciem i pochyleniem głowy do przodu bądź jej skręceniem w kierunku monitora. Wówczas cały ciężar głowy zawieszony jest na stawach kręgosłupa szyjnego i mięśniach szyi i barków.
Po pewnym czasie okolice karku zaczynają się buntować, pojawia się ból i uczucie zmęczenia szyi. Bólowi karku towarzyszy: drętwienie karku, barku i ramion czy ból głowy.
W takim przypadku bardzo ważne jest: wykonywanie co pewien czas ruchów głową, oparcie jej na krześle czy fotelu (jeśli jest taka możliwość) oraz wykonywanie kilka razy w tygodniu automasażu i ćwiczeń rozciągających i wzmacniających mięśnie szyi, pleców i barków.
Warto również zainwestować w specjalistyczną profilowaną poduszkę ortopedyczną, która zapewnia fizjologiczne ułożenie na niej kręgosłupa szyjnego, dzięki czemu nasze mięśnie w nocy będą odpoczywać.
Jeżeli przyczyną bólu jest stres, najlepszy będzie odpoczynek oraz masaż mięśni barków i pleców. Doświadczony fizjoterapeuta od razu wyczuje napięte mięśnie, a często nawet tzw. punkty spustowe, czyli bardzo tkliwe punkty na przebiegu włókien mięśniowych, które w trakcie terapii powinny być uwolnione (rozluźnione). W czasie konsultacji pokaże jak wykonywać ćwiczenia na ból karku.
Ból karku i ból kręgosłupa szyjnego
Zwyrodnienie odcinka szyjnego kręgosłupa jest drugą najczęstszą przyczyną opisywanych dolegliwości. Do zmian zwyrodnieniowych dochodzi najczęściej na skutek zużycia. Proces zwyrodnieniowy, obejmuje stawy kręgosłupa szyjnego oraz dysk międzykręgowy.
Często jest to ból karku promieniujący do łopatki i pleców. Dodatkowo występuje tzw. sztywność poranna szyi.
Zdarza się, że zwyrodnienie w odcinku szyjnym kręgosłupa powoduje drętwienie ręki i palców. Opisywane zmiany zwyrodnieniowe mogą doprowadzić do tzw. stenozy, czyli zwężenia kanału kręgowego, która powoduje ucisk na nerwy obwodowe albo nawet do wypadnięcia dysku międzykręgowego. Wówczas nie tylko występuje ból mięśni karku, ale także drętwienie i promieniowanie bólu do głowy i wzdłuż kończyny górnej. U części pacjentów rozwiną się także zawroty głowy i szumy uszne.
Aby zdiagnozować skalę problemu, należy się zgłosić do neurologa, który zaleci wykonanie rezonansu magnetycznego.
Na przewlekły i bolesny kark spowodowany zwyrodnieniem zalecane jest stosowanie: niesterydowych leków przeciwzapalnych, leków przeciwbólowych zawierających substancję czynną np. meloksykam oraz nakładanie maści rozgrzewających lub o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym. Natomiast terapia przeprowadzona u doświadczonego fizjoterapeuty zdecydowanie pomoże zmniejszyć problem.
Uraz karku – ból jest ostry i nawraca
Uraz odcinka szyjnego kręgosłupa – proces zwyrodnieniowy w odcinku szyjnym – może również być zapoczątkowany przez uraz spowodowany wypadkiem komunikacyjnym z odcięgiowym urazem kręgosłupa szyjnego typu „smagnięcie biczem”, z ang. whiplash. Dochodzi wtedy do uszkodzenia więzadeł kręgosłupa. Dolegliwości często pojawiają się po kilku godzinach od urazu. Występują: ból i usztywnienie karku i pleców, ból głowy oraz szum w uszach.
Urazy odcinka kręgosłupa szyjnego należą do najbardziej niebezpiecznych i powikłanych bardzo poważnymi konsekwencjami.
Ich powikłaniem mogą być trwające latami dolegliwości w postaci: mrowienia, bólu całej ręki aż do palców, zniesienia czucia. Te opisane dotyczą tylko ucisku rdzenia i nerwów. W przypadku przerwania rdzenia dochodzi do paraliżu, a najczęściej – do śmierci.
Do niebezpiecznych przyczyn bolesnego karku – występujących sporadycznie – należą wszelkie infekcje kręgosłupa szyjnego, guzy rdzenia kręgowego lub zapalenie opon mózgowych. Są to bardzo poważne choroby, które powinny być skonsultowane przez lekarza.
Objawy, które powinny wzmóc czujność, to: bardzo silne ograniczenie ruchomości szyi i głowy, ból karku promieniujący do głowy, paraliż rąk, osłabienie mięśni szyi wymagające podtrzymywanie głowy rękoma, gorączka, zmiana czucia w rękach i odrętwienie.
Ból karku i tyłu głowy
Taki rodzaj bólu może oznaczać, że jest to kręcz szyi (kręcz karku). Jest to schorzenie mięśnia mostkowo-sutkowo-obojczykowego z charakterystycznym pochyleniem głowy w kierunku barku i skręceniem jej w stronę przeciwną (ból szyi przy skręcaniu). Ograniczenie ruchu w kręgosłupie szyjnym oraz ramion jest bardzo bolesne. Problem głównie dotyczy niemowląt i spowodowany jest urazem okołoporodowym, ale dokucza również osobom dorosłym.
Zazwyczaj pojawia się rano po obudzeniu często jako skutek stanów zapalnych okolicy gardła i mija w ciągu kilku dni.
Napięty mięsień można delikatnie rozmasowywać i rozgrzewać ciepłymi okładami. Należy unikać ekspozycji szyi na chłód i wiatr oraz wykonywania nadmiernych i bolesnych ruchów. Pomóc może przyjęcie doustnie leku przeciwbólowego dostępnego bez recepty zawierającego: meloksykam, ketoprofenum czy ibuprofenum.
Domowe sposoby na ból karku i szyi
Wszelkie dolegliwości w okolicy karku powinny w pierwszej kolejności skłaniać do jak największego odciążenia tej okolicy. Nie jest wskazane wykonywanie czynności, które powodują dodatkowe napięcie grup mięśniowych, a więc: dźwiganie, wykonywanie obciążających ćwiczeń na siłowni.
Ból szyi powinien skłonić do zwiększonego wypoczynku – zwłaszcza podczas snu. Cel taki można osiągnąć poprzez fizjologiczne ułożenie odcinka szyjnego kręgosłupa. Zapewni to odpowiednio wyprofilowana poduszka ortopedyczna. Okolice karku są wyjątkowo wrażliwe na stres, pacjenci często używają wówczas określenia, że ich mięśnie karku napinają się. Wówczas ogromną ulgę przynosi masaż rozluźniający i odpoczynek.
Na ból karku sprawdzą się dostępne bez recepty leki przeciwbólowe, zwłaszcza tabletki z komponentą przeciwzapalną (np. meloksykam). Tabletki na ból należy stosować przez kilka dni, tak, aby stan zapalny uległ wygaszeniu. Pomóc może rozgrzewający opatrunek żelowy, który można zarówno schłodzić jak i ogrzać.
Konsultacja lekarska lub fizjoterapeutyczna wymagana jest jeżeli problem trwa długo, a na dodatek zaczynają pojawiać się: bóle w innych rejonach ciała (barku, głowy, ramion), osłabienie, mrowienie i drętwienie w mięśniach lub zauważamy ograniczenie ruchu szyi w sytuacjach codziennych, np. w trakcie prowadzenia samochodu.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- M.D. Miller, S.R. Thompson, Ortopedia, t. 1, Wrocław, 2020.
- Artur Stolarczyk, Ortopedia w gabinecie lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej, Warszawa, 2022.
Szymon Delikatny
Fizjoterapeuta
Fizjoterapeuta, masażysta i ortotyk. Ukończył Fizjoterapię na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi. Już na studiach podjął pracę masażysty i fizjoterapeuty w RTS Widzew Łódź S.A. Zaowocowało to doświadczeniem niezbędnym w pracy ze sportowcami. Obecnie pracuje jako ortotyk fizjoterapeuta w firmie ORTOPRO. Konsultuje i diagnozuje pacjentów z wadami kończyn. Na podstawie badania i analizy chodu pacjenta indywidualnie dobiera i wykonuje zaopatrzenie. Ukończył liczne kursy w zakresie ortotyki dziecięcej i zaopatrzenia ortopedycznego osób dorosłych oraz masażu, treningu motorycznego i kinesiologytapingu.
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 31.05.2021