Stłuczenie kości ogonowej – jak leczyć objawy?

Skąd się bierze ból kości ogonowej?

Kością ogonową określa się ostatni odcinek kręgosłupa, zwany również odcinkiem guzicznym. Kość ogonowa składa się z 3 do 5 zrośniętych ze sobą kręgów. Guziczny odcinek kręgosłupa nie ma istotnej funkcji w organizmie człowieka. Stanowi końcowy fragment kręgosłupa, a ze względu na niewielką odległość od pośladków jest często narażony na urazy powodujące dolegliwości bólowe.

Najczęściej ból kości ogonowej związany jest ze stłuczeniem końcowego odcinka kręgosłupa. W przypadku silnego urazu może dojść nawet do złamania kości ogonowej. W określeniu obrażeń końcowego odcinka kręgosłupa istotny jest mechanizm w jakim doszło do powstania tych obrażeń.

Oprócz przyczyn urazowych ból kości guzicznej może być spowodowany neuralgią splotu lędźwiowo-krzyżowego, który jest tworzony przez gałęzie nerwów rdzeniowych brzusznych, lędźwiowych, krzyżowych oraz nerwu guzicznego.

Czytaj również: Ból brzucha i pleców

Innymi przyczynami bólu mogą być torbiele powstałe w okolicy pośladkowej. Również ból brzucha oraz zaparcia mogą promieniować w okolicę kości ogonowej, wywołując nieprzyjemne dolegliwości bólowe.

Stłuczenie kości ogonowej czy złamanie?

Stłuczenie kości ogonowej wywołane jest gwałtownym wykonaniem siadu na pośladkach, najczęściej w wyniku upadku lub poślizgnięcia. Niekiedy do stłuczenia kości ogonowej może dojść podczas wykonywanej pracy lub zabawy w przypadku uderzenia twardym przedmiotem w okolicę pośladków. Silny uraz w okolicy pośladków może zakończyć się złamaniem.

Ból kości ogonowej po upadku występuje dosyć szybko. Jest to w miarę silny, nieprzyjemny ból mogący promieniować do pośladków, kończyn dolnych, a także w okolicę podbrzusza.

Ból kości ogonowej podczas siedzenia może się nasilać. Dochodzi wtedy do zwiększonego nacisku na kość ogonową. Stłuczenie kości ogonowej z reguły boli w dniu urazu, a następnie powinno słabnąć, a finalnie zaniknąć.

Zobacz też: Ból kręgosłupa lędźwiowego promieniujący do nóg

W przypadku, gdy kość ogonowa boli kilka dni i ból nie zmniejsza się należy zgłosić się do lekarza. Nasilony ból może występować podczas siedzenia, wypróżniania, a także podczas stosunku płciowego. Ból kości ogonowej przy wstawaniu może pojawić się w wyniku napięcia mięśni miednicy.

Takie objawy mogą wskazywać na to, że kość ogonowa jest złamana. W tym wypadku istotne jest wykonanie diagnostyki obrazowej. Pozwoli ona na zróżnicowanie przyczyny bólu w okolicy końcowego odcinka kręgosłupa. Należy wykonać zdjęcie RTG kości ogonowej lub tomografię komputerową miednicy ze szczególnym ujęciem końcowego odcinka kręgosłupa. W niektórych przypadkach można wykonać rezonans magnetyczny.

Zobacz też: Guzek w odbycie – co może oznaczać?

Nie tylko stłuczona kość ogonowa

Ból kości ogonowej może pochodzić od neuralgii splotu krzyżowo-lędźwiowego. Ból w tym wypadku jest rwący, ostry, napadowy i promieniuje do pośladków. W tym przypadku wskazana jest konsultacja z neurologiem.

Inną przyczyną bólu przy kości ogonowej jest torbiel w okolicy pośladków, oddziałująca na pobliskie nerwy. Ból w okolicy kości ogonowej może pojawić się w przebiegu torbieli okołowłosowej. Powstaje ona w wyniku powiększenia, a następnie zakażenia mieszków włosowych.

W najgorszym przypadku torbiel okołowłosowa może przekształcić się w ropień okolicy okołoodbytniczej. Schorzenie to dotyczy przeważnie młodych mężczyzn prowadzących siedzący tryb życia. Nietrudno się domyśleć, że najbardziej intensywny ból kości ogonowej występuje podczas siedzenia.

Czytaj również: Torbiel jądra – przyczyny, objawy, leczenie. Czy torbiel jądra jest groźna?

Dolegliwości mogą wywoływać również torbiele występujące w okolicy nerwów krzyżowych i lędźwiowych, które są z reguły wypełnione płynem mózgowo-rdzeniowym. Ból okolicy ogonowej często występuje podczas siedzenia, promieniuje do pośladków, kończyn dolnych. Może wywołać drętwienie nóg, a także oddziaływać na zwieracze pęcherza lub odbytu.

Ból kości ogonowej w ciąży może wystąpić w późniejszych miesiącach, kiedy to płód jest większy i może uciskać struktury występujące w miednicy. Może wywołać ucisk na nerwy krzyżowo-lędźwiowe, a także uciskać na mięśnie miednicy. Ból może promieniować do pośladków oraz kończyn dolnych.

Czytaj również: Złamanie miednicy – przyczyny, objawy, leczenie, rehabilitacja, powikłania

Stłuczenie kości ogonowej – leczenie

Podstawowym elementem leczenia stłuczenia kości ogonowej jest odciążenie tej strefy kręgosłupa. Należy unikać długiego siedzenia czy leżenia na pośladkach. Można zastosować poduszki pierścieniowate, okalające kość ogonową. Można również zastosować chłodne okłady z lodu w okolice kości ogonowej.

Okłady z lodem należy przykładać na 10–15 minut, przez gazę lub ręcznik – pamiętając, aby nie było bezpośredniego kontaktu lodu ze skórą. Okłady z lodu można powtarzać w odstępach 30–45-minutowych. Można zastosować leki przeciwbólowe – tabletki i leki w postaci maści, żelu.

Leczenie złamania kości ogonowej również opiera się na zastosowaniu odciążenia okolicy końcowego odcinka kręgosłupa, np. stosując poduszki pierścieniowate. Zaleca się również zastosowanie okładów z lodem lub krioterapii na okolicę kości ogonowej.

W celu przyspieszenia zrostu kości ogonowej możemy zastosować inne zabiegi fizykoterapeutyczne, m.in. ultradźwięki, pole magnetyczne, laser lub jonoforezę. Z reguły złamania kości ogonowej są leczone zachowawczo.

Zastosowanie odciążenia oraz niektórych zabiegów fizykoterapeutycznych pozwoli na całkowite wyleczenie złamania, a tym bardziej stłuczonej kości ogonowej.

Jeśli jednak w badaniach obrazowych będzie zauważalne wieloodłamowe złamanie z dużą ilością fragmentów, można rozważyć leczenie chirurgiczne. Zabieg operacyjny pozwoli na usunięcie fragmentów kostnych, które mogą dawać ucisk lub nieprzyjemne dolegliwości bólowe.