Ból kości ogonowej – przyczyny i leczenie

Ból i urazy kości ogonowej – złamanie i stłuczenie kości ogonowej

Kość ogonowa (guziczna) to pięć zrośniętych kręgów i zarazem końcowy odcinek kręgosłupa. Ból w kości ogonowej jest dość częstym problemem osób w każdym wieku. Jakie są przyczyny bólu kości ogonowej? Może on mieć różnorodne podłoże, nasilenie i rozległość oraz pojawiać się w różnych okolicznościach i porach dnia. Dolegliwości od kości ogonowej są przewlekłe, mogą promieniować w inne okolice i wzmagać się przy kontakcie z powierzchnią. Chore okolice kości krzyżowej są wrażliwe na dotyk, a to powoduje uczucie dyskomfortu w dole pleców.

Upadek na kość ogonową może spowodować jej złamanie lub stłuczenie, co zdarza się dość często, np. przez poślizgnięcie się na lodzie lub podczas schodzenia po schodach. Również ciężki poród może spowodować uraz w kości ogonowej. W konsekwencji mogą się pojawić:

• utrudnione poruszanie,
• uszkodzenie więzadeł krzyżowo-guzicznych,
• ostre stany bólowe (związane z bliskim położeniem końcowego odcinka układu wydalniczego i moczowo-płciowego. Przy ich uszkodzeniu bólom może towarzyszyć utrudnione oddawanie stolca lub problemy przy współżyciu).

Niektóre osoby skarżą się także na ból kości ogonowej podczas siedzenia. Siedzący tryb życia, a zwłaszcza długotrwała jazda samochodem czy praca przy biurku, może wywoływać ból dolnego odcinka kręgosłupa i złe ustawienie kości ogonowej. Powoduje to podrażnienie i przeciążenie tkanek miękkich, zwłaszcza mięśni i więzadeł oraz zmiany strukturalno-zwyrodnieniowe kości. Gdy pojawi się taki problem – warto zainwestować w odpowiednią poduszkę do fotela samochodowego lub krzesło biurkowe oraz prosto siedzieć i robić regularne przerwy podczas pracy na krótki spacer.

Zobacz też: Guzek w odbycie – co może oznaczać?

Schorzenia lędźwiowego odcinka kręgosłupa, nerwobóle

Schorzenia lędźwiowego odcinka kręgosłupa, czyli m.in.: zmiany zwyrodnieniowe, dyskopatia, kręgozmyk czy rwa kulszowa mogą wywoływać ból promieniujący w niższe partie kręgosłupa, aż do kości guzicznej.

Przyczyną bólu kości ogonowej może być nerwoból splotu nerwowego krzyżowo-guzicznego (neuralgia), czyli podrażnienie nerwów rdzeniowych. Taki ból jest najczęściej ostry, rwący, szarpiący i ma napadowy charakter. Jest to poważna dolegliwość, dlatego konsultacja neurologiczna jest niezbędna.

Często występującym problemem jest także ból kości ogonowej w ciąży i po porodzie. Powstaje on na skutek zmian zachodzących w ciele przyszłej mamy. Pojawia się wtedy ucisk na dolny odcinek kręgosłupa przez powiększającą się macicę. Niestety – po porodzie (zwłaszcza naturalnym i ciężkim) dolegliwości mogą się pojawić ponownie. Z uwagi na czekające przyszłą mamę obowiązki związane z opieką nad niemowlęciem, nie należy tych objawów lekceważyć, ale skonsultować się z lekarzem.

Zobacz też: Ból kręgosłupa lędźwiowego promieniujący do nóg

Hemoroidy, torbiele, nowotwory kości ogonowej

Guzki krwawnicze – nabrzmiałe i zapalne naczynia okolicy odbytu (hemoroidy) w stanie zaawansowanym również mogą wyzwalać dolegliwości okolicy guzicznej. Oprócz bólu, objawami są również: świąd okolicy odbytu, niewielkie krwawienia podczas oddawania stolca i problemy z wypróżnianiem. Hemoroidy często dotyczą kobiet w ciąży i osób mających pracę w pozycji siedzącej.

Torbiele kości ogonowej mogą mieć postać:

• guza,
• ostrego ropnia,
• zbiornika wypełnionego płynem mózgowo-rdzeniowym.

Lokalizują się one wzdłuż nerwów lędźwiowych lub krzyżowych. Towarzyszy im ból krzyża i pośladków podczas siedzenia oraz cierpnięcie kończyn dolnych. Może dojść do upośledzenia działania zwieraczy pęcherza i odbytu.

Nowotwory kości często rozwijają się w okolicy krzyżowo-ogonowej. Najczęstsze z nich to: łagodny guz olbrzymiokomórkowy kości krzyżowej, złośliwy struniak oraz mięsak Ewinga. Bóle wzmagają się wraz ze wzrostem rozmiarów guza.

Czytaj również: Blokada kręgosłupa – co to jest, działanie, wskazania, przeciwwskazania i skutki uboczne

Endometrioza i inne przyczyny bólu w kości ogonowej

Wadliwie działający układ hormonalny u kobiet powoduje przerost endometrium – tkanki wyścielającej macicę (w miejscach, gdzie nie powinno to występować – najczęściej w jajnikach i jajowodach). Ból może lokalizować się w okolicy krzyża, kości ogonowej, odbytu i miednicy. A zatem ból w dolnej części pleców może mieć swoje źródło także w dolegliwościach kobiecych narządów rodnych. Warto tu zwrócić uwagę na jeszcze jedną przyczynę bólu w okolicy kości ogonowej – kokcygodynię. Choroba ta objawia się bólem we wspomnianej okolicy zarówno w pozycji siedzącej jak i stojącej.

Inne przyczyny bólu kości ogonowej:

• uporczywe zaparcia (ból brzucha może promieniować nawet do kości ogonowej),
• przeciążenie mięśni (mięśnia guzicznego, mięśnia dźwigacza lub zwieracza odbytu, mięśnia gruszkowatego) lub innych tkanek miękkich (np. więzadła krzyżowo-guzowego),
• zaburzenia ruchomości kości ogonowej,
• przeciążenia psychogenne lokujące się w rejonie dna miednicy,
• schorzenia internistyczne (ginekologiczne, przewodu pokarmowego, układu moczowego),
• wady postawy ciała,
• wcześniejsze urazy.

Czytaj również: Złamanie miednicy – przyczyny, objawy, leczenie, rehabilitacja, powikłania

Leczenie chorób kości ogonowej

W sytuacji, gdy zdarzy nam się upadek, warto skonsultować się z lekarzem ortopedą i wykonać dla potwierdzenia złamania zdjęcie RTG kości ogonowej. Potwierdzeniem schorzeń kręgosłupa, nowotworów lub nerwobóli są badania obrazowe (najczęściej rezonans i tomograf kości ogonowej). Z przeciążeniami mięśni lub problemami z ruchomością kości ogonowej warto udać się do fizjoterapeuty.

Leczenie dolegliwości kości ogonowej (w zależności od przyczyny):

• farmakoterapia (leki przeciwbólowe, rozluźniające mięśnie, blokady w okolicy krzyżowo-ogonowej, zmiękczające stolec środki),
• zimne okłady na okolicę kości ogonowej przy bolesnych stanach zapalnych,
• nasiadówki z szałwii lub rumianku,
• zaopatrzenie ortopedyczne – warto zakupić specjalną, rehabilitacyjną, nadmuchiwaną, okrągłą poduszkę z dziurą w środku,
• zmiana nawyków żywieniowych i odpowiednia, lekkostrawna, bogata w błonnik dieta (należy spożywać m.in. kasze, warzywa i owoce, pieczywo pełnoziarniste),
• picie dużej ilości wody, żeby zapobiegać dodatkowym zaparciom,
• redukcja masy ciała,
• systematyczny ruch, ćwiczenia ogólnokondycyjne, rozciąganie i wzmacnianie mięśni kręgosłupa.

Świetnym sposobem na dolegliwości w obrębie kości ogonowej są zabiegi w gabinecie fizjoterapeutycznym:

• masaże lecznicze,
• zabiegi z wykorzystaniem ciepła, promieniowania podczerwonego, elektrostymulacji lub pola magnetycznego,
• terapia manualna kości guzicznej lub mięśni dna miednicy,
• instruktaż nauki samodzielnego i świadomego rozluźniania i rozciągania mięśni dna miednicy.

Czytaj również: Homeopatia – czym jest, jak działa?