Bardzo często występującą dolegliwością bólową, która skłania do wizyty lekarskiej, jest ból pięty. Ból może występować od strony podeszwowej pięty lub w jej tylnej części (ból pięty z tyłu). Zdarza się, że najbardziej dokuczliwy jest ból pięty rano, a w ciągu dnia dolegliwości mijają. Co może być przyczyną bólu pięty? Przyczyny bolącej pięty to np. zapalenie rozcięgna podeszwowego, ostroga piętowa czy zapalenie przyczepu ścięgna Achillesa. Ból pięty z boku lub od spodu wskazuje głównie na ostrogę, zaś ból odczuwany w pięcie – na ścięgno Achillesa.
Ból pięty – jakie może mieć przyczyny?
- Jakie są przyczyny bólu pięty?
- Ból pięty rano – zapalenie rozcięgna podeszwowego
- Ból pięty z boku a ostroga piętowa i ból pięty przy chodzeniu
- Ból pięty – zapalenie ścięgna Achillesa
- Ból pięty z tyłu a pięta Haglunda
- Co oznacza ból pięty z boku od wewnętrznej strony?
- Jak leczyć i rehabilitować ból pięty?
Jakie są przyczyny bólu pięty?
Okolicą, która często przysparza dolegliwości bólowych, jest pięta – pojawia się ból pięty podczas chodzenia, biegania, stania czy w spoczynku. Ból zlokalizowany może być od strony podeszwowej stopy; jako ból z tyłu pięty lub jako ból pięty z boku.
Przyczyny bólu pięty mogą być następujące:
- zapalenie rozcięgna podeszwowego,
- ostroga piętowa,
- zapalenie ścięgna Achillesa,
- pięta Haglunda,
- zespół cieśni kanału stępu,
- guzy łagodne i złośliwe,
- zanik tkanki tłuszczowej,
- złamanie zmęczeniowe kości piętowej,
- neuralgia ze strony obecnych w tej okolicy gałązek nerwowych,
- zapalenie ścięgien, np. ścięgna mięśnia zginacza długiego palucha.
Ból pięty rano – zapalenie rozcięgna podeszwowego
Jedną z najczęstszych przyczyn bólu pięty jest zapalenie rozcięgna podeszwowego. Przyczyny występowania zapalenia to:
- przeciążenie (np. ból pięty po bieganiu u biegaczy, osób otyłych czy z powodu długiego stania),
- przykurcz ścięgna Achillesa,
- obniżenie sklepienia podłużnego,
- choroby układowe takie jak np. reumatoidalne zapalenie stawów.
Ból zlokalizowany jest od spodu pięty, przy guzie piętowym. Charakterystyczny jest silny ból pięty rano, w ciągu dnia się zmniejsza. W zdjęciu RTG można stwierdzić nieprawidłowe nawarstwienie tkanki kostnej, jednak jest to objaw choroby, a nie jej przyczyna. Problem ten częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn.
Zwiększone ryzyko wystąpienia zapalenia rozcięgna podeszwowego to:
- nadwaga,
- powtarzające się przeciążenia stóp,
- przykurcz ścięgna piętowego.
Czytaj również: Paluch biegacza – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie palucha darniowego
Zapalenie rozcięgna podeszwowego – metody leczenia
Jak radzić sobie z tego rodzaju bólem pięty?
- Osoby, u których przyczyną bolącej pięty jest zapalenie rozcięgna podeszwowego, powinny nosić odpowiednie obuwie z miękką podeszwą.
- Mogą też stosować wkładki ortopedyczne odpowiednio dobrane do ich stopy.
- Wykonuje się również ćwiczenia rozciągające rozcięgno podeszwowe i mięśnie tylnej grupy podudzia.
- Aby zmniejszyć ból i stan zapalny można przyjmować niesteroidowe leki przeciwzapalne doustnie lub w postaci stosowanego miejscowo żelu czy maści na ból pięty.
- Nowoczesną formą rehabilitacji na ból pięty, jaką wykorzystuje się w danym schorzeniu, jest kinesiotaping, czyli naklejanie specjalnych plastrów. W tym przypadku aplikacja wykonywana jest na rozcięgno podeszwowe.
Ból pięty z boku a ostroga piętowa i ból pięty przy chodzeniu
Wiele osób często skarży się na ból pięty przy chodzeniu. Występuje on głównie u osób z ostrogą piętową. Jednak same ostrogi piętowe nie są przyczyną bolących pięt, ale długotrwały stan zapalny występujący w tej okolicy. Badania pokazują, że ostrogi piętowe ma około 18% populacji, natomiast tylko u 5% występują objawy.
Początkowo objawem jest ból pięty, który pojawia się po przeciążeniu stopy, następnie występuje już przy każdym obciążeniu, czyli pojawia się ból pięty podczas chodzenia, a w zaawansowanym stadium – w spoczynku. Występuje wówczas ból pięty z boku. Charakterystyczne jest ostry ból pięty rano, tuż po przebudzeniu. W trakcie dnia, po tzw. „rozchodzeniu”, ból pięty z boku nieco się zmniejsza.
Czynniki predysponujące do utworzenia się ostrogi piętowej to:
- praca stojąca,
- nadwaga,
- podeszły wiek,
- niewygodne lub nieprawidłowo dobrane obuwie,
- aktywność fizyczna mocno obciążająca stopy,
- źle wyleczone kontuzje (koślawe ustawienie stopy).
Leczenie ostrogi piętowej
Schorzenie, jakim jest ostroga piętowa, jest trudne do wyleczenia. Należy starać się zmniejszyć objawy, jakie powoduje.
- Jednym z elementów stosowanym w leczeniu ostrogi piętowej są wkładki do butów, które mają za zadanie odciążyć bolesną okolicę.
- Z zakresu rehabilitacji wykonuje się najczęściej zabiegi fizykoterapeutyczne (ultradźwięki oraz falę uderzeniową).
- Jeśli ból w okolicy pięty jest duży, można podać niesteroidowe leki przeciwzapalne doustnie lub miejscowo w postaci żelu czy maści na ból pięty.
- Praktykuje się również ostrzykiwanie bolesnego miejsca glikokortykosteroidami.
Jeśli leczenie zachowawcze nie daje oczekiwanych efektów, można wykonać zabieg operacyjny i usunąć wyrośla kostne, jednak wyniki takiego leczenia nie dają wcale lepszych i trwalszych rezultatów niż leczenie zachowawcze.
Ból pięty – zapalenie ścięgna Achillesa
Kolejną przyczyną bolącej pięty może być zapalenie ścięgna Achillesa. Ścięgno Achillesa, inaczej ścięgno piętowe, utworzone jest przez połączenie ścięgna mięśnia brzuchatego łydki oraz ścięgna mięśnia płaszczkowatego. Jego przyczep znajduje się na guzie piętowym, w związku z czym, jeśli dojdzie do zapalenia przyczepu ścięgna piętowego, pojawia się ból pięty.
Okolica pięty jest narażona na przeciążenia, dodatkowo jest to słabo ukrwione miejsce, co zwiększa ryzyko wystąpienia urazu. Stan zapalny spowodowany jest sumującymi się mikrourazami.
Ból pięty z tyłu a pięta Haglunda
Ważnym aspektem, o którym należy wspomnieć, jest tzw. pięta Haglunda. Występuje zaostrzenie tylno-górnej powierzchni kości piętowej, co daje dolegliwości bólowe pięty (ból z tyłu pięty). Co sprzyja występowaniu dolegliwości bólowych? Głównie chodzenie w za małym obuwiu lub w butach ze sztywnym zapiętkiem.
Ból z tyłu pięty pojawia się także po intensywnym treningu biegowym lub bezpośrednio po urazie okolicy pięty. Deformacja ta powoduje drażnienie ścięgna Achillesa i jego kaletki, powodując stan zapalny, który, jeśli trwa przez długi czas, może doprowadzić do uszkodzenia ścięgna Achillesa.
Co oznacza ból pięty z boku od wewnętrznej strony?
Ból pięty z boku od wewnętrznej strony stopy, jak i ból pięty z boku po stronie zewnętrznej, najczęściej wynika z przebytego urazu. Warto dodać, że ból pięty z boku nie pojawia się jedynie tuż po urazie. Kontuzja w postaci bólu pięty z boku od wewnętrznej strony lub zewnętrznej strony stopy może odnowić się po wielu latach.
Ból pięty z boku od wewnętrznej strony może również świadczyć o konieczności zmiany zbyt ciasnego obuwia.
Jak leczyć i rehabilitować ból pięty?
Leczenie, które można zastosować w opisywanych schorzeniach, to zarówno leczenie zachowawcze jak i operacyjne – jeśli to pierwsze nie będzie skuteczne.
Jeśli chodzi o leczenie zachowawcze, należy głównie zadbać o odpowiednie obuwie, miękkie, wygodne i w odpowiednim rozmiarze.
Dodatkowo stosuje się:
- fizjoterapię,
- niesteroidowe leki przeciwzapalne (w formie doustnej lub jako żel, maść na ból pięty),
- iniekcje sterydów (do kaletki ścięgna Achillesa).
Powinno się też zmodyfikować wysiłek fizyczny, jeśli może on przynosić dolegliwości bólowe.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Christopher DiGiovanni, Justin Greisberg, red. wyd. pol. Wojciech Marczyński, „Stopa i staw skokowo-goleniowy. Seria Core Knowledge in Orthopaedics”, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2010,
- Patrick J. McMahon, red. wyd. pol. Krzysztof Klukowski, „Medycyna sportowa. Współczesne metody diagnostyki i leczenia”, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2009,
- Jacek Kruczyński, „Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja. Wybrane zagadnienia z zakresu chorób i urazów narządu ruchu dla studentów i lekarzy”, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2019.
Agnieszka Góźdź
Fizjoterapeuta
Fizjoterapeuta, absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Ukończyła kurs Kinesiology Taping oraz terapii manualnej metodą Kaltenborn-Evjenth (kurs podstawowy). Entuzjastka tematyki Wellness & SPA. Jest instruktorem systemu ćwiczeń Pilates. Odbyła szereg praktyk, w tym z zakresu: ortopedii, neurologii, neurochirurgii, geriatrii, kardiologii oraz pediatrii.
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 21.10.2023