Zbilansowana dieta powinna dostarczać odpowiedniej ilości składników pokarmowych w celu utrzymania odpowiedniej masy ciała, zdrowia oraz dobrego samopoczucia. Dlatego warto nabyć umiejętność odpowiedniego komponowania i planowania posiłków, które pokryją zapotrzebowanie na energię, składniki mineralne i witaminy niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jak ułożyć jadłospis? Jakimi zasadami należy się kierować, aby dieta była nie tylko odżywcza, ale również smaczna?
Planowanie posiłków – jak zaplanować jadłospis tygodniowy?
Planowanie posiłków – jak ułożyć jadłospis?
Niezwykle istotną kwestią w planowaniu jadłospisu jest ustalenie liczby posiłków spożywanych w ciągu dnia. Optymalnie powinno się spożywać 4–5 posiłków dziennie. Taki rozkład sprawdza się u większości zdrowych osób. Z kolei nie powinno się jeść rzadziej niż trzykrotnie w ciągu dnia. Ostatni posiłek należy spożyć nie później niż 2 godziny przed snem, aby procesy związane z trawieniem nie zakłócały nocnego odpoczynku.
Planując jadłospis należy mieć na uwadze, że podstawą diety powinny być warzywa i owoce. Najlepiej, aby stanowiły połowę tego, co jemy. Niezbędne są również właściwe proporcje – ¾ warzywa i ¼ owoce. W jadłospisie osób zdrowych powinny również pojawić się produkty zbożowe, najlepiej w formie pełnoziarnistej oraz mleko lub fermentowane napoje mleczne.
Jadłospis tygodniowy należy planować tak, aby ograniczał spożycie mięsa (szczególnie czerwonego) oraz przetworzonych produktów mięsnych do 0,5 kg/tydzień, ponieważ według Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem (IARC) spożywanie większej niż zalecana ilości mięsa i przetworzonych dań mięsnych zwiększa ryzyko zachorowania na niektóre nowotwory. Warto zatem uwzględnić w jadłospisie: ryby, nasiona roślin strączkowych i jaja oraz wybierać oleje roślinne.
Jak ułożyć dietę w domu krok po kroku?
Planowanie zakupów – lista zakupów na tydzień
Biorąc pod uwagę specyfikację poszczególnych posiłków, styl życia danej osoby czy rozkład zajęć w ciągu dnia, planowanie posiłków i jadłospisów wymaga starannego przemyślenia. W związku z tym zaleca się ułożenie ich na dłuższy okres. Najlepiej sprawdza się planowanie posiłków na cały tydzień – wówczas znacznie łatwiej dopasować je do codziennych zwyczajów żywieniowych oraz zajęć w poszczególnych dniach. Dzięki temu możliwe jest zaplanowanie zakupów.
W codziennej organizacji bardzo pomocne jest sporządzenie listy zakupów na tydzień. To sprawia, ze kupowane są tylko niezbędne artykuły. Najlepiej posegregować je na poszczególne grupy, np. produkty zbożowe, przetwory mleczne, owoce i warzywa.
Zobacz też: Migdały – właściwości, zastosowanie
Jadłospis tygodniowy 5 posiłków
Komponując jadłospis na tydzień, należy pamiętać, żeby był urozmaicony i zaplanowany tak, aby nie marnować żywności. Rozkład posiłków w ciągu dnia może wyglądać następująco:
śniadanie | II śniadanie | obiad | podwieczorek | kolacja | |
---|---|---|---|---|---|
Dzień 1 | jajecznica ze szpinakiem i pomidorkami, pieczywo na zakwasie | jogurt naturalny, śliwki, orzechy włoskie | polędwiczki wieprzowe w sosie paprykowym z kaszą gryczaną i natką pietruszki | surówka z ogórka i rzodkiewki z pestkami dyni, zakrapiana olejem lnianym | kanapki z chudym twarogiem i suszonymi pomidorami |
Dzień 2 | owsianka na mleku z jabłkiem i migdałami | kanapka z wędzonym łososiem i kiełkami brokuła | kurczak pieczony w tymianku, ziemniaki gotowane, surówka z kapusty pekińskiej z papryką i pomidorkami | pomarańcza, kefir | kanapki z polędwicą z piersi kurczaka, sałatą i pomidorkami |
Dzień 3 | sałatka z papryką, sałatą, rzodkiewką i wędzonym łososiem | serek wiejski, gruszka | wegetariański gulasz z ciecierzycy, cukinii, pomidorków i papryki podawany z kaszą bulgur | migdały, banan | kanapki z pieczywa na zakwasie z serem i pomidorem |
Dzień 4 | omlet z warzywami | kanapki z polędwicą z indyka, szpinakiem i papryką | kurczak duszony w porach, ryż brązowy, pomidorki koktajlowe | jabłko, śliwki | sałatka ryżowa z warzywami |
Dzień 5 | jaglanka na mleku z bananem i orzechami włoskimi | jogurt naturalny, winogrona | pieczony łosoś podawany na brokułowym purée | surówka z ulubionych warzyw z nasionami słonecznika i oliwą z oliwek | serek wiejski z rzodkiewką i ogórkiem, pieczywo razowe |
Dzień 6 | kanapki z hummusem | kanapka z polędwicą z kurczaka i ogórkiem kiszonym, pomarańcza | fasolka szparagowa z fetą i pomidorkami koktajlowymi | surowa marchewka | sałatka z fetą |
Dzień 7 | placuszki twarogowe z owocami | jabłko i pomarańcza | kotlety mielone z indyka, gotowane ziemniaki, surówka z kapusty pekińskiej i rzodkiewki | deser owocowy z orzechami | kanapki z polędwicą z indyka, surówka z rzodkiewki |
Dzień 1 | |
śniadanie | jajecznica ze szpinakiem i pomidorkami, pieczywo na zakwasie |
II śniadanie | jogurt naturalny, śliwki, orzechy włoskie |
obiad | polędwiczki wieprzowe w sosie paprykowym z kaszą gryczaną i natką pietruszki |
podwieczorek | surówka z ogórka i rzodkiewki z pestkami dyni, zakrapiana olejem lnianym |
kolacja | kanapki z chudym twarogiem i suszonymi pomidorami |
Dzień 2 | |
śniadanie | owsianka na mleku z jabłkiem i migdałami |
II śniadanie | kanapka z wędzonym łososiem i kiełkami brokuła |
obiad | kurczak pieczony w tymianku, ziemniaki gotowane, surówka z kapusty pekińskiej z papryką i pomidorkami |
podwieczorek | pomarańcza, kefir |
kolacja | kanapki z polędwicą z piersi kurczaka, sałatą i pomidorkami |
Dzień 3 | |
śniadanie | sałatka z papryką, sałatą, rzodkiewką i wędzonym łososiem |
II śniadanie | serek wiejski, gruszka |
obiad | wegetariański gulasz z ciecierzycy, cukinii, pomidorków i papryki podawany z kaszą bulgur |
podwieczorek | migdały, banan |
kolacja | kanapki z pieczywa na zakwasie z serem i pomidorem |
Dzień 4 | |
śniadanie | omlet z warzywami |
II śniadanie | kanapki z polędwicą z indyka, szpinakiem i papryką |
obiad | kurczak duszony w porach, ryż brązowy, pomidorki koktajlowe |
podwieczorek | jabłko, śliwki |
kolacja | sałatka ryżowa z warzywami |
Dzień 5 | |
śniadanie | jaglanka na mleku z bananem i orzechami włoskimi |
II śniadanie | jogurt naturalny, winogrona |
obiad | pieczony łosoś podawany na brokułowym purée |
podwieczorek | surówka z ulubionych warzyw z nasionami słonecznika i oliwą z oliwek |
kolacja | serek wiejski z rzodkiewką i ogórkiem, pieczywo razowe |
Dzień 6 | |
śniadanie | kanapki z hummusem |
II śniadanie | kanapka z polędwicą z kurczaka i ogórkiem kiszonym, pomarańcza |
obiad | fasolka szparagowa z fetą i pomidorkami koktajlowymi |
podwieczorek | surowa marchewka |
kolacja | sałatka z fetą |
Dzień 7 | |
śniadanie | placuszki twarogowe z owocami |
II śniadanie | jabłko i pomarańcza |
obiad | kotlety mielone z indyka, gotowane ziemniaki, surówka z kapusty pekińskiej i rzodkiewki |
podwieczorek | deser owocowy z orzechami |
kolacja | kanapki z polędwicą z indyka, surówka z rzodkiewki |
W przygotowywaniu jadłospisu można posłużyć się aplikacją do przygotowywania posiłków lub przygotować go w formie planera posiłków. Dzięki odpowiedniej organizacji nie będziemy musieli również zastanawiać się co na obiad przygotujemy danego dnia.
Czy dieta 7-dniowa to odpowiedni sposób na odchudzanie?
Zbilansowana dieta – wpływ na zdrowie
Odpowiednio zbilansowana dieta wykazuje szereg korzyści zdrowotnych, takich jak:
- zmniejszenie ryzyka wystąpienia wielu chorób, np. cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego, niedokrwiennej choroby serca,
- poprawa samopoczucia,
- poprawa koncentracji i funkcji poznawczych,
- utrzymanie prawidłowej masy ciała,
- zmniejszenie ryzyka zachorowalności na niektóre nowotwory,
- poprawa wydolności fizycznej.
W związku z powyższym należy zadbać o to, jak wygląda codzienny jadłospis. Warto bazować głównie na produktach nieprzetworzonych i zacząć przygotowywać zdrowe posiłki dla całej rodziny już od dziś.
Czytaj również: Dieta na przytycie – co jeść, żeby przytyć?
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Gawęcki J., Żywienie człowieka – podstawy nauki o żywieniu. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
- Jarosz M. (red.), Normy żywienia – Nowelizacja. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2017.
- Jarosz M. (red.), Praktyczny podręcznik dietetyki. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2010.
- Włodarek D., Dietoterapia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
Anita Ciemiecka
Dietetyczka
Dyplomowany dietetyk. Uczestniczka wielu konferencji naukowych i szkoleń z zakresu dietetyki i psychodietetyki. Uczestniczyła w realizacji projektu naukowego Wojewódzki program zapobiegania niedożywieniu, nadwadze i otyłości poprzez poprawę żywienia u dzieci z klas 1–3 szkół podstawowych. Na co dzień pomaga zmieniać nawyki żywieniowe u osób borykających się z nadwagą, otyłością, chorobami dietozależnymi, które poprzez właściwe żywienie pragną podnieść jakość swojego życia. Współpracuje również z osobami aktywnymi fizycznie. Jej głównym założeniem w pracy z pacjentem jest trwałe ukształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych. Indywidualne konsultacje dietetyczne prowadzi na terenie Płocka, Sierpca oraz online. Prywatnie miłośniczka kawy i warzyw. W wolnych chwilach poszukiwaczka kulinarnych rewolucji.
Komentarze i opinie (0)