Owoce dla cukrzyka – jakie są dozwolone, a jakich unikać?

Owoce w diecie cukrzycowej

Owoce są żywnością, która jest bardzo cennym źródłem witamin i substancji bioaktywnych o działaniu prozdrowotnym, ale jednocześnie dużych ilości łatwo przyswajalnego cukru. Proste cukry, szybko wchłaniane z pożywienia, powodują skoki poziomu glukozy we krwi i duże wyrzuty insuliny, co jest niekorzystne w przypadku osób zdrowych, a dla osób walczących z cukrzycą – szczególnie niewskazane. Często pada pytanie, czy owoce dla cukrzyka są bezpieczne. Oczywiście owoce dla cukrzyków nie są zakazane, jednak jadając je, trzeba przestrzegać kilku zasad. W przeciwnym wypadku mogą wystąpić trudności z wyrównaniem glikemii, a unikanie wahań glikemii to główny cel leczenia cukrzycy, czy to żywieniowego, czy z wykorzystaniem leków.

Owoce są cennym elementem zróżnicowanej diety. Nie należy jednak przesadzać z ich ilością i traktować jako bezkarnej przekąski między posiłkami. Jakie owoce przy cukrzycy? Co może jeść cukrzyk bez ograniczeń? Nie ma owoców, które można jeść do woli. Cukrzyk, tak samo jak każdy zdrowy człowiek, bez ograniczeń może jeść tylko warzywa.

Przeczytaj też: Warzywa i owoce na odchudzanie – które jeść, a których unikać?

Owoce dla cukrzyka – ile można jeść?

Światowa Organizacja Zdrowia zaleca jedzenie codziennie minimum 400 g warzyw i owoców. Polski Instytut Żywności i Żywienia precyzuje, że 3/4 z zalecanej porcji warzyw i owoców powinny stanowić warzywa, a 1/4 – owoce. Zalecenia dla cukrzyków i osób z insulinoopornością są jeszcze bardziej restrykcyjne. Najlepiej, aby owoce jedzone były raz dziennie i w ilości nie przekraczającej 300 g. Z pewnością nie należy jeść owoców jako przekąski pomiędzy posiłkami, ponieważ – ze względu na wysoką zawartość cukrów prostych – szybko podnoszą poziom glukozy we krwi. Owoce mogą stanowić posiłek, np. drugie śniadanie. Aby spowolnić wchłanianie cukru z owoców i obniżyć ładunek glikemiczny posiłku, warto łączyć je z czymś tłustym – orzechami lub mlekiem kokosowym w postaci koktajlu czy puddingu z nasionami chia. Owoce przy cukrzycy można też jeść bezpośrednio po głównych posiłkach, aby ładunek glikemiczny całego spożytego jedzenia był niższy.

Co jeść, a czego unikać, kiedy poziom cukru we krwi jest wysoki?

Owoce w cukrzycy – indeks glikemiczny i ładunek glikemiczny

Jakie owoce mogą jeść cukrzycy? Szukając odpowiedzi na to pytanie, wiele osób sięga po tabele indeksu glikemicznego. Nie jest to jednak do końca miarodajne i użyteczne. IG oznacza średni procentowy wzrost stężenia glukozy we krwi po spożyciu porcji produktu zawierającego 50 g przyswajalnych węglowodanów. Niektóre owoce zawierają dużo cukru, inne mało, co oznacza, że aby dostarczyć 50 g przyswajalnych węglowodanów z różnych owoców, należy jeść porcje różnej wielkości. Sztandarowym przykładem jest arbuz dla cukrzyka. W powszechnym przekonaniu nie należy go jeść ze względu na wysoki IG (72). Jeśli jednak uświadomimy sobie, że porcja arbuza (120 g) zawiera 6 g węglowodanów, zwracanie uwagi na IG przestaje mieć sens. Bowiem, aby arbuz podniósł znacznie poziom glukozy we krwi, trzeba go zjeść około kilograma. Ładunek glikemiczny uwzględnia także ilość węglowodanów w porcji żywności, dlatego jest bardziej miarodajny.

Jakie owoce dla cukrzyka?

Jakie owoce można jeść przy cukrzycy? W zasadzie każde, ważna jest jednak ilość. Najlepiej wybierać owoce, które mają mało cukru. Im mniej cukru zawierają owoce, tym więcej można ich zjeść. Sugerując się zawartością węglowodanów w porcji i ładunkiem glikemicznym, można podzielić owoce dla cukrzyków typu 1 i 2 na dozwolone (zgodnie z zaleceniem spożywania owoców jako posiłku, raz dziennie) i ograniczone (do stosowania od czasu do czasu, jako dodatek):

• banany a cukrzyca – ograniczone;
• truskawki a cukrzyca – dozwolone;
• daktyle a cukrzyca – w bardzo małych ilościach;
• jabłka a cukrzyca – dozwolone;
• czereśnie a cukrzyca – dozwolone;
• mandarynki a cukrzyca – dozwolone;
• awokado a cukrzyca – dozwolone;
• agrest a cukrzyca – dozwolone;
• mango a cukrzyca – ograniczone;
• melon a cukrzyca – dozwolone;
• ananas a cukrzyca – dozwolone;
• truskawki a cukrzyca – dozwolone;
• suszona żurawina a cukrzyca – ograniczone;
• pomarańcze a cukrzyca – dozwolone;
• grejpfrut a cukrzyca – dozwolone;
• gruszki a cukrzyca – dozwolone;
• winogrono a cukrzyca – dozwolone.

Jakich owoców nie można jeść przy cukrzycy?

Jakie owoce może jeść cukrzyk? W zasadzie wszystkie, ale w małych porcjach i najlepiej łącząc je ze źródłami tłuszczu, które spowalniają wchłanianie cukru. Niewskazane są owoce suszone, ponieważ ilość cukru w porcji suszonych owoców jest kilkakrotnie wyższa niż w tej samej ilości owoców świeżych. Najlepiej wybierać owoce, które mają mało cukru, np. truskawki, maliny, wiśnie, grejpfruta, arbuza. Soki dla cukrzyka są niewskazane. W przeciwieństwie do całych owoców soki są pozbawione błonnika, co sprawia, że cukier w nich zawarty wchłania się jeszcze szybciej i jeszcze gwałtowniej wpływa na zmiany glikemii. Jakie owoce można jeść przy cukrzycy ciążowej? Zasady są takie same jak w cukrzycy niezwiązanej z ciążą.

Trzeba pamiętać, że nie tylko owoce i słodycze wpływają na stężenie glukozy we krwi. Jakie produkty podnoszą poziom cukru we krwi? Wszystkie, które zawierają węglowodany, czyli także produkty zbożowe, nabiał i – w niewielkim stopniu – warzywa.