Patologiczne, chorobowe zmiany w jamie ustnej należą do jednych z najczęstszych dolegliwości. Wśród nich należy wymienić: afty, zajady, opryszczkę wargową, opryszczkowe zapalenie jamy ustnej oraz leukoplakię. W zdecydowanej większości pojawienie się zmian w ustach może wskazywać na konieczność konsultacji z lekarzem oraz zastosowania odpowiedniego leczenia. O czym świadczą grudki, pęcherzyki i guzki w jamie ustnej?
Zmiany w jamie ustnej – przyczyny, objawy, leczenie zmian w ustach
Spis treści
Afty – małe, bolesne zmiany w jamie ustnej
Afty w jamie ustnej to zazwyczaj niewielkie, zazwyczaj kilkumilimetrowe, bolesne owrzodzenia pojawiające się na wewnętrznej powierzchni śluzówki jamy ustnej. Pokryte są charakterystycznym białawym nalotem, dookoła otacza je zaczerwieniona obwódka, wskazująca na stan zapalny. Afty w jamie ustnej pojawiają się nagle. Drażnienie powierzchni tych zmian w ustach językiem bądź kęsem pokarmowym powoduje ból.
Przeczytaj również: Ropa w dziąśle, przyczyny, objawy, postępowanie
Jakie są przyczyny aft w jamie ustnej?
Co może być przyczyną owrzodzeń w jamie ustnej? Należy tu wymienić: przypadkowe przegryzienie policzka, uszkodzenie śluzówki w czasie intensywnego szczotkowania jamy ustnej, uszkodzenie śluzówki o ostre krawędzie, np. o źle założone wypełnienie, o protezę lub aparat ortodontyczny,oparzenia spowodowane jedzeniem gorących pokarmów, infekcja grzybicza (kandydoza jamy ustnej) czy wirusowa (wywołana wirusem opryszczki), reakcja na leki, choroby autoimmunologiczne (na przykład liszaj płaski).
To też może Cię zainteresować: Ból podniebienia – przyczyny, objawy, leczenie
Objawy aft w ustach
Objawem aft jest pojawienie się bolesnych zmian w jamie ustnej na policzkach lub na języku. Ich podstawa jest czerwona, a warstwa zewnętrzna przybiera barwę biało-żółtawą.
Zmiany wykazują bolesność, szczególnie w momencie drażnienia językiem, w czasie przyjmowania pokarmu. Ból pojawia się także w czasie szczotkowania, uniemożliwiając codzienne zabiegi higieniczne.
To też Cię może zainteresować: Pęcherze, pęcherzyki i bąble na skórze – co mogą oznaczać?
Leczenie i domowe sposoby na afty
Istnieje kilka sposobów leczenia. Domowe sposoby na afty opierają się na używaniu płukanek jamy ustnej, które zawierają substancje o działaniu bakteriobójczym. Aby przyśpieszyć gojenie się aft, można zastosować płukanki zawierające korzeń dębu bądź szałwię. Prostym sposobem na afty jest również płukanka z przegotowanej wody z dodatkiem wody utlenionej.
W pozbyciu się aft pomoże również właściwa higiena jamy ustnej. Warto pamiętać, że rozwój aft może być przeciwwskazaniem do leczenia stomatologicznego. Leczenie takie może prowadzić do intensyfikacji zmian na drodze mikrourazów śluzówki. Po epizodzie pojawienia się aft w jamie ustnej, należy pamiętać o konieczności zmiany szczoteczki do zębów na nową.
To też może Cię zainteresować: Biały nalot na gardle i migdałkach – jakie są przyczyny?
Skutecznym sposobem na afty jest aplikacja na zmiany w jamie ustnej specjalnego żelu. Działanie żelu na afty opiera się na kilku mechanizmach. Żel, przylegając do takiej zmiany w jamie ustnej, izoluje ją od otoczenia, przyśpieszając dzięki temu proces gojenia. Zabezpiecza przed dodatkowym drażnieniem zmiany, ale wspomaga również proces regeneracji i zabezpiecza przed wnikaniem drobnoustrojów do wnętrza owrzodzenia. Żel dodatkowo przynosi ulgę w uciążliwych dolegliwościach, takich jak ból afty.
Zmiany w ustach – zajady (zapalenie kącików ust)
Zajady to wykwity zlokalizowane w obrębie śluzówek jamy ustnej. Najczęściej mamy do czynienia ze zmianami w kącikach ust w postaci drobnych, bolesnych, linijnych pęknięć, którym bardzo często towarzyszą nadżerki.
Przeczytaj też: Co oznaczają grudki i krosty na języku?
Zapalenie kącików ust – przyczyny zajadów
Przyczyną powstawania zajadów jest infekcja bakteryjna lub grzybicza. Zmiany często mogą występować jednoczasowo w obu kącikach ust. Niewdrożenie leczenia skutkuje długotrwałym przebiegiem, co zwiększa ryzyko powstania niewielkich blizn. Zajady powodują miejscowy ból, pęknięcia. Jeżeli nie są leczone, mają tendencję do nawrotów.
Istnieje kilka przyczyn zajadów, najważniejsze z nich to: zakażenie drożdżakowe, niedobór witamin z kompleksu witaminy B, alergia kontaktowa, otyłość, antybiotykoterapia o szerokim spektrum działania, skutek uboczny farmakoterapii trądziku przy użyciu izotreoniny.
Zajady w kącikach ust – jakie są objawy?
Objawy zajadów to, początkowo, nieprzyjemne uczucie pieczenia i mrowienia w kącikach ust, które następnie stają się zaczerwienione. Później powstają linijne pęknięcia. Na obszarze popękanej śluzówki często rozwijają się niewielkie nadżerki w kącikach ust.
Czytaj również: Guzek pod pachą – jakie są przyczyny zgrubienia pod pachą?
Jak wygląda leczenie zajadów?
Leczenie zajadów powinno uwzględniać usunięcie pierwotnej przyczyny, która je wywołuje. Maść na zajady pomaga w zmniejszeniu nieprzyjemnych doznań wywołanych przez chorobę oraz skraca czas leczenia.
Maść, aby była skuteczna, powinna zawierać: pantenol, wyciąg z kasztanowca, wąkotki azjatyckiej oraz z Onopordum acanthium i wyciąg z wąkotki azjatyckiej.
Opryszczka wargowa i opryszczkowe zapalenie jamy ustnej
Opryszczka na wardze
Opryszczka zwykła jest wywoływana przez wirusa Herpes simplex. Wirus najczęściej odpowiada za tak zwaną opryszczkę wargową. To częsta przypadłość, która manifestuje się pojawieniem na ustach zmian przypominających drobne pęcherzyki, które wypełnione są treścią surowiczą. Infekcja pojawia się wówczas, gdy dochodzi do chwilowego spadku odporności. Opryszczka rozprzestrzenia się droga kropelkową i przez dotyk.
Zmiany przechodzą ewolucję. Początkowo są wypełnione treścią surowiczą, następnie ropą, a po kilu dniach pokryte są strupami. Pojawienie się pęcherzyka poprzedza swędzenie i miejscowa bolesność. Od chwili, kiedy pojawiają się objawy zapowiadające wystąpienie charakterystycznych zmian do odpadnięcia strupów mija około 6–10 dni. Opryszczka wykazuje dużą skłonność do nawrotów.
Leczenie opryszki wargowej opiera się głównie na stosowaniu miejscowo działających preparatów przeciwwirusowych oraz środków osuszających i odkażających. Najlepiej sprawdzają się preparaty zawierające w swoim składzie m.in. rutynę, cynk i niacynę.
Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej
Infekcja wirusowa może objąć nie tylko wargi, ale także śluzówkę jamy ustnej. Rozpoznaje się wówczas opryszczkowe zapalenie jamy ustnej. Wtedy też pojawiają się zmiany w postaci drobnych pęcherzyków na powierzchni błon śluzowych jamy ustnej.
Pęcherzyki są umiejscowione na rumieniowatym podłożu i wykazują tendencję do grupowania się. Pęcherzyki łatwo ulegają pęknięciu, pozostawiają po sobie bardzo bolesne nadżerki.
Rogowacenie białe (leukoplakia) – co to za zmiana w jamie ustnej?
Rogowacenie białe to inaczej leukoplakia. Ten typ zmian prezentuje charakterystyczny obraz białych plam na powierzchni śluzówki jamy ustnej. Powierzchnia białej zmiany nie zawsze jest gładka, może być brodawkująca. Nieleczone zmiany twardnieją, a wokół nich tworzą się nadżerki i pojawia się stan zapalny. Rogowacenie białe częściej dotyka mężczyzn po 40. roku życia.
Jakie są przyczyny leukoplakii?
Powstawaniu rogowacenia białego sprzyja stałe drażnienie śluzówek jamy ustnej. Czynnikami silnie drażniącymi są tu: urazy mechaniczne powstałe w wyniku nieodpowiednio dopasowanej protezy, wad zgryzu, nieprawidłowo założonego wypełnienia, niewłaściwa higiena jamy ustnej w następstwie której dochodzi do urazu, uraz termiczny, który powstaje najczęściej w wyniku oparzenia w czasie spożywania gorących pokarmów, urazy wywołane obecnością elementów protetycznych zawierających metale (korony, mosty, wypełnienia z amalgamatem).
Objawy leukoplakii w jamie ustnej
Zmiany o typie leukoplakii najczęściej pojawiają się symetrycznie na śluzówce jamie ustnej w obrębie czerwieni wargowej w okolicach kącików ust, brzegów języka i wewnętrznej powierzchni policzków. Widoczne są jako pasmo ciągnące się od kątów ust ku tyłowi. Rzadziej widoczne są na dnie jamy ustnej. Leukoplakia na podniebieniu częściej wystepuje u palaczy. Rogowacenie białe może wywoływać uczucie szczypania i pieczenia w jamie ustnej.
Leukoplakia to przycyzna raka jamy ustnej?
Leukoplakia może stanowić punkt wyjścia dla raka jamy ustnej. Ostateczne rozpoznanie można postawić po wykonaniu badania histopatologicznego zmiany. W ramach profilaktyki leukoplakii należy minimalizować wpływ czynników drażniących błonę śluzową jamy ustnej. Rogowacenie można leczyć stosując miejscowo tretioninę (leku, który hamuje rogowacenie). Zmiany o charakterze brodawkowatym usuwa się chirurgicznie.
Długotrwałe występowanie zmian w jamie ustnej, w szczególności tych, które są oporne na gojenie powinno być skonsultowane z lekarzem dermatologiem lub stomatologiem. Należy pamiętać również, że bolesność pojawiających się w obrębie jamy ustnej zmian nie decyduje o stopniu ich złośliwości. W początkowym etapie rozwoju zmiany o typie rogowacenia białego nie dają dolegliwości bólowych.
Inne zmiany w jamie ustnej – grudki, guzki, pęcherzyki
Zmiany w jamie ustnej, takie jak np. białe grudki w jamie ustnej (na języku), szczególnie u dziecka, mogą być objawem bakteryjnego zapalenia gardła, czyli popularnej anginy. W tym przypadku pojawia się również nalot na migdałkach.
Guzki w jamie ustnej natomiast, które pojawiają się najczęściej na granicy podniebienia twardego i miękkiego, a także na policzkach, moga świadczyć o włokniakach w ustach. To zmiany twarde o różowym kolorze powdstające na skutek mechanicznego podrażniania jamu ustnej.
Obecność pęcherzyków w ustach z kolei świadczy zazwyczaj o wirusowym zapaleniu jamy ustnej. W zależności od przyczyny mogą być wypełnione: krwią, ropą lub treśćią surowiczą. Takie zmiany obserwuje się również w przebiegu chorób, takich jak nadżerkowa postać liszaja płaskiego. Po pęknięciu zmiany te pozostawiają nadżerki, które dają dolegliwości bólowe.
Czytaj również: Zapalenie języka – przyczyny, objawy, jak leczyć?
Opublikowano: 10.11.2017;
Oceń:
4.2
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Szymon Prusaczyk
Lekarz
Szymon Prusaczyk, absolwent Kierunku Lekarskiego na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi. Lekarz w trakcie odbywania stażu podyplomowego. Żywo zainteresowany od wczesnych lat studiów chirurgią, ortopedią, medycyną sportową, onkologią. Zwolennik używania nowoczesnych technologii w diagnostyce funkcjonalnej narządu ruchu.
12
Komentarze i opinie (0)