Biały nalot na gardle i na migdałkach – jakie przyczyny?

Co oznacza biały nalot na gardle i migdałkach?

Biały nalot na migdałkach podniebiennych to typowy objaw anginy paciorkowcowej (ostre, ropne zapalenie gardła) oraz mononukleozy zakaźnej wywołanej przez wirus EBV. Oba schorzenia dają podobny zespół objawów, jednak ich patogeneza jest inna: pierwsze z nich to choroba bakteryjna, drugie zaś – wirusowa. Z tego też względu są leczone w odmienny sposób.

Zarówno w przebiegu anginy, jak i mononukleozy zakaźnej mamy do czynienia z takimi objawami, jak:

• ból gardła,
• problemy z przełykaniem,
• oddychanie przez otwarte usta, chrapanie, czasem bezdechy, uczucie „kluchy w gardle”, „kluskowata mowa” (z powodu znacznie powiększonych migdałków),
• gorączka (często bardzo wysoka),
• osłabienie apetytu,
• uczucie ogólnego rozbicia, spadek aktywności, bóle brzucha,
• ropny, nieprzyjemny zapach z jamy ustnej,
• tkliwość, ból szyi, czasem zaburzenia ruchomości z powodu bólu węzłów chłonnych.

To też może Cię zainteresować: Spuchnięte dziąsła – przyczyny, objawy, leczenie

W badaniu przedmiotowym obserwuje się podobne odchylenia: rozrośnięte, zaczerwienione migdałki z białym nalotem oraz powiększone węzły chłonne szyjne i podżuchwowe. Lekarz może jednak wychwycić różnice naprowadzające na rozpoznanie.

Mianowicie w anginie paciorkowcowej gardło jest żywoczerwone i występują żółtawe lub żółte naloty na gardle. W przypadku mononukleozy nie występuje czasem nawet zaczerwienienie gardła, chorobowo zmienione są tylko migdałki, dochodzi do powiększenia wątroby i śledziony. Wątpliwości rozstrzygają badania laboratoryjne.

Przeczytaj też: Jakie funkcje spełnia języczek podniebienny?

Biały nalot w gardle – przyczyny

W tym miejscu warto wspomnieć, że naloty na migdałkach i gardle nie zawsze świadczą o chorobie. Są one często mylone z kawałkami jedzenia (np. bułki). Pomyłka taka zdarza się niekiedy rodzicom, którzy samodzielnie oglądają gardło dziecku. Jeżeli są wątpliwości, czy mamy do czynienia z białymi nalotami na gardle u dziecka, należy podać mu trochę wody do wypicia i powtórzyć oględziny.

Przeczytaj również: Ropa w dziąśle, przyczyny, objawy, postępowanie

Cytomegalia a biały nalot w gardle

Cytomegalia to choroba wirusowa podobna w przebiegu do mononukleozy zakaźnej. Występuje zapalenie migdałków z obecnością białych nalotów w gardle.

Jest ona wywoływana przez wirus CMV. Zdarza się, że mamy do czynienia z nakładaniem się dwóch chorób – mononukleozy o etiologii EBV oraz cytomegalii – mówimy wówczas o zespole mononukleozowym.

Przeczytaj również: Ropa w dziąśle, przyczyny, objawy, postępowanie

Biały nalot w jamie ustnej i ropa w gardle – wirusowe zapalenie gardła

Także inne choroby wirusowe gardła i migdałków mogą wywoływać obecność białego osadu w jamie ustnej. Biały nalot na gardle bez gorączki może świadczyć o łagodnej chorobie wirusowej.

Obecność ropy w gardle (ropnej wydzieliny na tylnej ścianie gardła) często jest stwierdzana przy przewlekających się infekcjach górnych dróg oddechowych z obecnością gęstego, ropnego kataru (wydzieliny z nosa).

To też może Cię zainteresować: Ból podniebienia – przyczyny, objawy, leczenie

Biały nalot na gardle – błonica?

Dzięki obowiązkowym szczepieniom ochronnym aktualnie w Polsce nie stawia się już raczej rozpoznań błonicy u dzieci, czyli choroby bakteryjnej objawiającej się m.in. trudnym do oderwania za pomocą szpatułki, białym nalotem na gardle, tworzącym tzw. błonę rzekomą (stąd nazwa choroby), którą otacza obszar przekrwienia.

Pojawiają się także naloty na strunach głosowych, co prowadzi do duszności, która w przeszłości bywała przyczyną zagrożenia życia.

Przeczytaj też: Spuchnięte usta – jakie są przyczyny obrzęku warg?

Nalot na gardle i migdałku – objaw anginy Plauta-Vincenta

Dość rzadką chorobą objawiającą się nalotem w gardle jest angina Plauta-Vincenta . To choroba bakteryjna dająca charakterystyczne zmiany na migdałkach, zazwyczaj na jednym z nich – stwierdza się szary nalot na migdałku, łatwy do oddzielenia za pomocą szpatułki oraz zmiany błoniasto-wrzodziejące, które mogą podkrwawiać w trakcie badania i prób oddzielenia nalotu.

W trakcie choroby zwykle obserwuje się stany podgorączkowe, powiększenie węzłów chłonnych z jednej strony, dolegliwości bólowe nasilone po jednej stronie.

Przeczytaj też: Gorączka u dziecka bez innych objawów

Naloty na gardle i na migdałkach – badania

Stwierdzenie pojedynczego objawu chorobowego nie ma istotnej wartości klinicznej – niezbędne jest przeprowadzenie wnikliwego badania podmiotowego (z uwzględnieniem wywiadu epidemiologicznego, ewentualnych podróży, szczepień ochronnych) oraz dokładne badanie przedmiotowe. Dopiero wówczas, w przypadku wątpliwości diagnostycznych, zlecane są badania dodatkowe.

Poszukując przyczyn białych nalotów na migdałkach i gardle, rozważa się zwykle dwie najczęstsze i wspomniane wcześniej: anginę bakteryjną (ropną, paciorkowcową) oraz choroby wirusowe – z mononukleozą zakaźną na czele. W przypadku wątpliwości bardzo pomocne są badania laboratoryjne, które pozwalają na zróżnicowanie powyższych chorób.

Przeczytaj też: Co oznaczają grudki i krosty na języku?

W anginie paciorkowcowej obserwuje się podwyższenie (często znaczne) wykładników stanu zapalnego – leukocytów, CRP, PCT – i przewagę granulocytów w rozmazie krwi, podczas gdy w mononukleozie zakaźnej oraz w innych chorobach wirusowych wskaźniki stanu zapalnego są niepodwyższone (chyba że dojdzie do nadkażenia bakteryjnego), a rozmaz krwi jest limfocytarny.

W mononukleozie charakterystyczna jest obecność tzw. limfocytów atypowych (rozpoznanie potwierdza występowanie > 10 proc. limfocytów atypowych).

W przypadku choroby paciorkowcowej otrzymamy dodatni wynik tzw. STREPTOtestu (szybki test na obecność paciorkowca w gardle) oraz dodatni posiew wymazu z gardła. Mononukleozę i cytomegalię można potwierdzić szybkimi testami lub za pomocą oceny stężenia przeciwciał w klasie IgM (przeciwciała świadczące o świeżej infekcji) i IgG (mówiące o infekcji przebytej).

Zobacz też: Globus histericus – co oznacza gula w gardle?

Biały nalot na gardle i powiększone migdałki – leczenie

Leczenie chorób objawiających się białymi nalotami w gardle i na migdałkach jest przyczynowe (w przypadku chorób bakteryjnych – antybiotyk na anginę) oraz objawowe. Chory może wymagać podawania leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych oraz leków na ból gardła w postaci tabletek do ssania czy sprayów o działaniu miejscowo znieczulającym.

Specyficzną sytuacją, do której dochodzi (zwłaszcza u dzieci), mogą być zaburzenia oddychania (bezdechy) spowodowane przez znaczne powiększenie migdałków. W takim przypadku konieczne jest zgłoszenie się do szpitala, wdrożenie odpowiedniego leczenia (bardzo korzystne działanie wykazują w tym przypadku steroidy) oraz obserwacja chorego.