Pęcherze, pęcherzyki i bąble na skórze – co mogą oznaczać?

Jakie choroby mogą objawiać się pęcherzami lub pęcherzykami na skórze?

Zmiany skórne z pozoru wydają się bardzo trudne do różnicowania. Wnikliwe i doświadczone oko lekarza potrafi jednak odróżniać poszczególne wykwity, a także, na podstawie informacji uzyskanych z wywiadu oraz badania przedmiotowego, rozpoznać jednostkę chorobową.

Część zmian (wykwity skórne) bywa określana przez pacjentów jako pęcherze, pęcherzyki lub bąble. Szereg chorób skóry daje podobne objawy. Niektóre schorzenia występują głównie u dzieci.

Wśród chorób objawiających się zmianami skórnymi w postaci pęcherzy lub pęcherzyków są głównie choroby wirusowe i bakteryjne:

• opryszczka,
• ospa wietrzna i półpasiec (obie choroby skóry wywoływane są przez ten sam wirus VZV),
• choroba dłoni, stóp i jamy ustnej,
• liszajec zakaźny,
• zapalenie pęcherzykowe i złuszczające skóry noworodków,
• toksyczna nekroliza naskórka,
• zespół Stevensa-Johnsona,
• pęcherzyca,
• wrodzone i nabyte pęcherzowe oddzielanie się naskórka.

Należy pamiętać, że zmiany na skórze przypominające bąble i pęcherzyki mogą być objawem niegroźnych stanów, takich jak np. pokrzywka alergiczna.

Przeczytaj: Krostki na wargach sromowych – co to za choroba?

U dzieci tego typu zmiany skórne mogą pojawić się na całym ciele – na twarzy, brzuchu, rękach i nogach. Wysypka alergiczna przypomina płaskie bąble, czerwone lub lekko różowe. Blednie przy ucisku i może powodować swędzenie skóry. W zależności od tego, czy pokrzywka jest ostra czy przewlekła, trwa od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy.

Białe grudki i pęcherzyki na skórze – czy to opryszczka?

Najczęstszą przyczyną drobnych pęcherzy na skórze jest opryszczka wywoływana przez wirus HSV (dwa jego typy – HSV 1 i HSV 2). Wirus opryszczki może wywoływać różne zakażenia, w przebiegu których na skórze i/lub błonach śluzowych pojawiają się małe pęcherzyki. Zmiany mogą być widoczne:

• na ustach (opryszczka wargowa) – wykwity pod postacią białych, drobnych grudek i pęcherzyków mogą pojawiać się też na palcach, małżowinach usznych;
• w jamie ustnej (opryszczkowe zapalenie jamy ustnej) – pęcherzyki wypełnione białawym płynem pojawiają się na podniebieniu i dziąsłach;
• na skórze w różnych lokalizacjach – opryszczkowe zapalenie skóry (eczema herpeticum);
• na narządach płciowych – na penisie, wargach sromowych, w okolicach krocza i odbytu (opryszczka narządów płciowych wywoływana przez wirus HSV 2).

Sprawdź też: Strupy w nosie – przyczyny, objawy, leczenie

Pęcherze na skórze i choroby wirusowe

Bąble na skórze są charakterystyczne dla ospy wietrznej. Popularna wiatrówka daje typowy objaw białych, swędzących pęcherzy. U dzieci choroba ta wywołuje bardzo trudne do opanowania swędzenie skóry. Wywołana jest przez wirus VZV i najczęściej dotyka dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.

Jej charakterystycznym objawem jest polimorficzna (wielopostaciowa) wysypka na skórze i śluzówkach, obserwowane są wykwity rumieniowe, grudki, pęcherzyki, strupki po pękniętych pęcherzykach. Cechą typową dla ospy wietrznej jest obecność wykwitów także na owłosionej skórze głowy.

Wirus VZV ma zdolność do pozostawania w organizmie w postaci latentnej (utajonej), a następnie do reaktywacji. W takim mechanizmie osoba, która już przechorowała ospę wietrzną, może zachorować na wywoływany przez tego samego wirusa półpasiec.

Półpasiec objawia się linijnie ułożonymi wykwitami pęcherzykowymi, które pękają, tworząc strupki na skórze. Pojawieniu się takich zmian może towarzyszyć okres objawów prodromalnych – świąd, bolesność w obrębie określonej okolicy.

Choroba dłoni, stóp i jamy ustnej (nazywana popularnie chorobą bostońską) jest chorobą wywołaną przez wirus Coxsackie. Charakterystyczne dla niej jest pojawianie się zmian skórnych – grudek i pęcherzyków na dłoniach i stopach oraz na śluzówkach jamy ustnej (ale zmiany mogą być zlokalizowane również na całych kończynach, na tułowiu i twarzy). Choroba cechuje się wysoką zakaźnością, ustępuje zaś samoistnie.

Sprawdź też: Ziarnina, ziarninowanie – na czym polega?

Pęcherzyki na skórze wywoływane przez bakterie

Liszajec zakaźny to choroba o etiologii bakteryjnej, wywoływana przez paciorkowce i gronkowce. Liszajec objawia się wykwitami pęcherzowymi przekształcającymi się w strupy o charakterystycznym miodowym zabarwieniu. Choroba, a wraz z nią żółte grudki i pęcherzyki ustępują samoistnie. Może też wymagać stosowania antybiotykoterapii.

Zapalenie pęcherzykowe i złuszczające skóry noworodków – to choroba o etiologii gronkowcowej (wbrew nazwie, może wystąpić także u starszych dzieci, a nawet dorosłych). Jest to choroba poważna, objawiająca się uogólnionym zaczerwienieniem skóry oraz powstawaniem pęcherzy spełzających przy nawet lekkim dotyku (dodatni objaw Nikolskiego). Leczenie najczęściej obywa się w warunkach szpitalnych i polega na antybiotykoterapii, uzupełnianiu płynów, podawaniu leków przeciwbólowych.

Bąble na skórze – jakie mogą być przyczyny?

Pęcherzyca to choroba skóry o podłożu autoimmunologicznym (z autoagresji). Wykwitami typowymi dla pęcherzycy są pęcherze i pęcherzyki na rumieniowym podłożu szerzące się tak, że obejmują znaczną powierzchnię skóry i śluzówek jamy ustnej. Wyróżniamy: pęcherzycę zwykłą oraz pęcherzycę liściastą, która jest łagodniejsza, a zmiany są bardziej powierzchowne.

To też może Cię zainteresować: Jakie schorzenia wywołują plamy na skórze?

Pęcherzowe oddzielanie się naskórka może być chorobą wrodzoną lub nabytą. Wrodzone pęcherzowe oddzielanie się naskórka jest chorobą obecną zwykle już od urodzenia. W zależności od wariantu choroby, zmiany mogą być bardziej lub mniej nasilone.

Wrodzone pęcherzowe oddzielanie się naskórka może być chorobą bardzo ciężką, znacznie pogarszającą komfort życia chorego. Skóra jest wówczas niezwykle delikatna (porównywana do skrzydeł motyla), pęcherze spełzają przy każdym dotyku, powodując bardzo silne dolegliwości bólowe.

Nabyte pęcherzowe oddzielanie się naskórka najczęściej występuje u osób starszych, często współistnieje z chorobami autoimmunologicznymi.

Toksyczna nekroliza naskórka oraz zespół Stevensa-Johnsona to choroby objawiająca się zmianami rumieniowymi oraz obecnością spełzających pęcherzy i martwicy naskórka. Schorzenia często prowokowane są lekami (najczęściej antybiotykami, lekami przeciwpadaczkowymi, niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi). Objawom skórnym towarzyszy gorączka, złe samopoczucie, bóle gardła.

Powyższe choroby cechują się poważnym rokowaniem – zaburzenia wodno-elektrolitowe pojawiające się w ich przebiegu, nadkażenia bakteryjne i zaburzenia oddechowe mogą doprowadzić do zgonu.

W różnicowaniu pęcherzyków i pęcherzy na skórze istotne znaczenie ma dokładny wygląd zmian, lokalizacja, dynamika choroby, inne objawy towarzyszące, itd. Konieczna zatem jest konsultacja lekarska – szczególnie pilna, jeżeli choroba postępuje bardzo gwałtownie i gdy towarzyszą jej takie objawy, jak wysoka gorączka, znaczące osłabienie, pogarszający się stan ogólny.