Wirus opryszczki – wirus HSV

Co to jest HSV?

HSV to wirus opryszczki pospolitej. Dzieli się na dwa typy:

• Typ 1 (HSV-1) – najczęściej jest przyczyną opryszczki wargowej. Po wniknięciu przez skórę namnaża się, powodując infekcję pierwotną, po czym drogą nerwów przemieszcza się do zwoju nerwu trójdzielnego gdzie pozostaje w stanie utajenia;
• Typ 2 (HSV-2) – powoduje powstawanie opryszczki narządów płciowych. Przenosi się drogą kontaktów seksualnych. Po wniknięciu i namnożeniu, przemieszcza się drogą nerwów do zwojów nerwów rdzeniowych S2-S5, gdzie również pozostaje w stanie utajenia.

Jedynym rezerwuarem wirusa opryszczki pospolitej jest człowiek. Wirus obecny jest w wydzielinach zakażonego człowieka. Zakazić się opryszczką można przez kontakt bezpośredni, zarówno z człowiekiem u którego występują zmiany chorobowe, jak i z bezobjawowym nosicielem. Możliwe jest zakażenie noworodka wirusem HSV-2 podczas porodu. Do zakażenia wirusem HSV-1 dochodzi najczęściej w dzieciństwie, a wirusem HSV-2 w wieku prokreacyjnym.

Jak przebiega zakażenie HSV?

Dla zakażenia HSV charakterystyczna jest tzn. osutka pęcherzykowa. Początkowo miejscowy ból, pieczenie i mrowienie poprzedzają pojawienie się zmian. Następnie pojawia się grudka, która przekształca się później w pęcherzyk. Liczne pęcherzyki zlewają się ze sobą i powstaje nadżerka lub owrzodzenie. Zakażenie pierwotne przebiega gwałtownie, zmiany występują na dużej powierzchni, możliwe jest powiększenie okolicznych węzłów chłonnych. Po wniknięciu do zwojów nerwowych wirus jest w stanie uśpienia.

W sprzyjających warunkach może dojść do reaktywacji wirusa i zakażenia nawrotowego. Zakażenie nawrotowe zwykle przebiega łagodniej niż pierwotne, zmiany zajmują mniejszy obszar i jest ich mniej. Opryszczkę nawrotową mogą powodować:

• stres,
• miesiączka,
• osłabienie organizmu,
• wyziębienie,
• niedożywienie,
• narażenie na światło słoneczne.

Zwykle rozpoznanie zakażenia wirusem opryszczki pospolitej stawia się na podstawie charakterystycznych objawów. W razie wątpliwości można wykonać badania dodatkowe, takie jak: izolacja wirusa w hodowli komórkowej, wykrywanie DNA HSV, oznaczanie przeciwciał przeciwko HSV.

Jakie są postaci zakażenia HSV?

Zakażenie wirusem HSV-1

Zakażenie pierwotne:

• Ostre zapalenie błony śluzowej dziąseł i jamy ustnej: najczęściej występuje u dzieci, charakteryzuje się wysoką gorączką, złym samopoczuciem i jadłowstrętem. Pęcherzyki zajmują jamę ustną, język, wargi i skórę okolicy warg. Może występować powiększenie okolicznych węzłów chłonnych. Zmiany goją się do 14 dni. Wirus HSV-1 jest obecny w ślinie przez kilka tygodni;
• Ostre zapalenie gardła i migdałków podniebiennych: początkowo występuje gorączka, ból gardła, głowy i mięśni. Następnie pojawiają się osutka pęcherzykowa na migdałkach i tylnej ścianie gardła. Pęcherzyki pękają i powstają bolesne nadżerki i owrzodzenia. Choroba ta może być także wywołana przez wirus HSV-2;
• Opryszczka narządu wzroku: zmiany mogą zajmować spojówkę i rogówkę, przy częstych nawrotach może dojść do bliznowacenia rogówki, co może prowadzić do utraty wzroku.

Zakażenie wtórne:

• Zwykle przyjmuje postać opryszczki wargowej. Nawroty występują średnio dwa razy do roku, ale mogą także pojawiać się częściej. Zakaźność jest największa w ciągu pierwszych 24 godzin od pojawienia się zmian skórnych.

Zakażenie wirusem HSV-2

Zakażenie pierwotne:

• Opryszczka narządów płciowych: ma z reguły ciężki przebieg. Często pojawiają się objawy, takie jak gorączka, ból głowy i mięśni. U kobiet zmiany pojawiają się w pochwie, na wargach sromowych, kroczu i wewnętrznej powierzchni ud. U mężczyzn zmiany najczęściej występują tylko na prąciu. Zmiany utrzymują się około 2-3 tygodnie. Opryszczka narządów płciowych może także występować po infekcji HSV-1.

Zakażenie nawrotowe:

• Przebieg zwykle łagodny, najczęściej nie występują objawy ogólne takie jak gorączka i ból mięśni. Zmiany utrzymują się krócej i zajmują mniejszą powierzchnię ciała.

Opryszczkowe zapalenie mózgu:

• Może być spowodowane zarówno przez HSV-1 jak i HSV-2. Przed 20. rokiem życia jest wynikiem zwykle zakażenia pierwotnego, a po 50. roku życia zakażenia nawrotowego. Charakteryzuje się ciężkim przebiegiem. Typowe objawy to: zmiana osobowości, gorączka,zaburzenia świadomości, napady padaczkowe i zaburzenia mowy.

Jak leczyć zakażenie HSV?

Jak leczyć poszczególne postaci opryszczki?

• Opryszczka wargowa lub błony śluzowej jamy ustnej: leczenie opryszczki wargowej w postaciach o łagodnym przebiegu polega na stosowaniu acykloviru w maści, jeżeli nasilenie zmian jest większe, acyklowir lub walacyklowir podaje się wtedy doustnie w postaci tabletek.
• Opryszczka narządów płciowych: leczenie miejscowe opryszczki narządów płciowych maścią jest nieskuteczne. Stosuje się acyklowir lub walacyklowir doustnie.
• Opryszczkowe zapalenie mózgu: stosuje się acyklowir w postaci dożylnej.

To też może Cię zainteresować: Heviran – lek na opryszczkę

Jak zapobiegać zakażeniu HSV?

Należy unikać ryzykownych kontaktów seksualnych. Stosowanie prezerwatyw zmniejsza, ale całkowicie nie eliminuje ryzyka zakażenia wirusem opryszczki pospolitej. Osoba zakażona powinna informować swoich partnerów seksualnych o chorobie, ponieważ istnieje możliwość przeniesienia wirusa także w okresie bezobjawowym. Kobiety w ciąży, które miały w przeszłości opryszczkę narządów płciowych, powinny poinformować o tym swojego ginekologa, ponieważ możliwe jest zainfekowanie dziecka podczas porodu, co może powodować zapalenie mózgu, wątroby i innych narządów.