Tłuszczakomięsak – przyczyny, rodzaje, objawy, diagnostyka, leczenie, rokowanie

Tłuszczakomięsak – co to jest?

Tłuszczakomięsak (ang. liposarcoma) to nowotwór tkanek miękkich. Ogólnie szacuje się, że spośród wszystkich mięsaków tkanek miękkich, które spotykane są u osób dorosłych, tłuszczakomięsak stanowi około 20 proc.

Zmiana może rozwinąć się w różnym wieku (tłuszczakomięsak u dziecka jest bardzo rzadki, lecz możliwy), najczęściej jednak tego rodzaju guzy występują u osób mających pomiędzy 50. a 60. lat. Na tłuszczakomięsaka chorować mogą zarówno kobiety, jak i mężczyźni, w przypadku jednak przedstawicieli drugiej z wymienionych płci schorzenie to występuje częściej.

To też może Cię zainteresować: Guzek na szyi – co może oznaczać?

Tłuszczakomięsak – przyczyny i rodzaje

Tłuszczakomięsak rozwija się, gdy dojdzie do pewnych mutacji, doprowadzających do niekontrolowanego rozrostu komórek tkanki tłuszczowej. Jakie jednak są dokładne przyczyny zaburzeń genetycznych tego typu, dotychczas nie udało się ustalić.

Najczęściej występującym typem guza jest tłuszczakomięsak dobrze zróżnicowany, który cechuje się lokalną złośliwością (oznacza to, że guz może zajmować sąsiadujące z nim zdrowe tkanki), ogólnie jednak ma on przy tym bardzo małą tendencję do dawania przerzutów odległych.

Zmianą, w którą może się przekształcić powyżej wymieniona, jest tłuszczakomięsak odróżnicowany – wśród jego najbardziej charakterystycznych cech wymieniane jest to, że ma on wyjątkowo dużą tendencję do wznów.

Tłuszczakomięsak śluzowaty (którego obecnie łączy się razem z guzem, którym jest tłuszczakomięsak okrągłokomórkowy) to kolejny rodzaj tłuszczakomięsaka – ten mięsak tkanek miękkich znany jest z kolei z tego, że dość często prowadzi do wystąpienia przerzutów odległych.

Poza wymienionymi, wyróżniane są także tłuszczakomięsak wielopostaciowy (inaczej określany jako polimorficzny, dość rzadki mięsak, znany z tego, że wyjątkowo często daje przerzuty) oraz tłuszczakomięsak nieokreślony (nazywany tak przez to, że wykazuje cechy wszystkich wymienionych wcześniej rodzajów tłuszczakomięsaka).

Tłuszczakomięsak – objawy

W przypadku tłuszczakomięsaka objawy zależne są zarówno od jego typu, jak i od tego, w którym dokładnie miejscu w organizmie rozwinie się zmiana. Możliwe jest bowiem – szczególnie w sytuacji, gdy u pacjenta guz rozwija się bardzo powoli – że objawy tłuszczakomięsaka przez bardzo długi czas w ogóle nie będą występować. Wśród możliwych dolegliwości wymieniane są jednak:

• dolegliwości bólowe – to, czy tłuszczakomięsak boli, zależy od lokalizacji i wielkości zmiany – ból może się pojawiać np. u osób, u których wystąpi tłuszczakomięsak w jamie brzusznej – gdy guz osiągnie znaczne rozmiary, może uciskać sąsiadujące z nim narządy i skutkować uczuciem dyskomfortu lub bólu),
• zgrubienie pod skórą (najczęściej tłuszczakomięsaki spotykane są w obrębie kończyn, rozwijać się wtedy może np. guz na udzie pod skórą, oprócz tego możliwy jest także tłuszczakomięsak na plecach),
• zaburzenia żołądkowo-jelitowe (takie jak np. zaparcia, które mogą pojawiać się m.in. u pacjentów, u których rozwinie się guz przestrzeni zaotrzewnowej),
• ogólne objawy choroby nowotworowej (wśród których wymieniane są m.in. spadek masy ciała czy poczucie ogólnego, znacznego osłabienia).

Tłuszczakomięsak – diagnostyka

Pacjenci, którzy mają różnego rodzaju zgrubienia pod skórą, nierzadko zastanawiają się, jak rozpoznać tłuszczakomięsaka. Sam wygląd tłuszczakomięsaka nie wystarcza do postawienia diagnozy – konieczne jest wykonanie przede wszystkim badań obrazowych, wśród których w tym przypadku najważniejsze jest obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego.

Badania te umożliwiają m.in. wysunięcie przypuszczenia tłuszczakomięsaka, ogólnie jednak w procesie diagnostycznym zazwyczaj wyjątkowo ważne jest wykonanie również i badania histopatologicznego. Po pierwsze pozwala ono stwierdzić, czy opisywana w badaniach zmiana to tłuszczakomięsak czy tłuszczak, dodatkowo badania mikroskopowe umożliwiają rozpoznanie konkretnego typu guza (takiego jak np. liposarcoma myxoides – znajomość rodzaju zmiany jest ważna chociażby do tego, aby móc ustalić rokowania pacjenta). Materiał do przeprowadzenia badań histopatologicznych uzyskiwany jest na drodze biopsji.

Tłuszczakomięsak – leczenie

W leczeniu tłuszczakomięsaków podstawową rolę odgrywają zabiegi chirurgiczne. Pacjenci, u których rozwinie się np. tłuszczakomięsak na udzie, nierzadko obawiają się tego, że konieczna będzie u nich amputacja całej kończyny. Niestety, istnieje takie ryzyko, ogólnie jednak amputacje przeprowadza się wyłącznie wtedy, gdy jest to ostateczne możliwe rozwiązanie – o ile jest to możliwe, wykonywane są zabiegi oszczędzające. Najistotniejsze w leczeniu tych zmian jest ich całkowite usunięcie wraz z marginesem zdrowych tkanek.

Poza zabiegami chirurgicznymi, w leczeniu tłuszczakomięsaków ważne są również radioterapia oraz chemioterapia. Szczególnie przydatne są one wtedy, gdy istniejący u pacjenta guz nacieka jakieś ważne struktury (np. duże naczynia krwionośne) i nie istnieje wtedy możliwość dokonania całkowitego usunięcia nowotworu – w takiej sytuacji niezwykle korzystna bywa radioterapia. Wtedy zaś, gdy u chorego dojdzie do wystąpienia mnogich przerzutów, podstawową metodą leczenia może być chemioterapia.

Tłuszczakomięsak – rokowania

Rokowania przy tłuszczakomięsaku zależne są przede wszystkim od typu zmiany. Przykładowo osoby, które mają tłuszczakomięsaka dobrze zróżnicowanego, po odpowiednim leczeniu mogą mieć 5-letnią przeżywalność sięgającą nawet 90–100 proc. Gorsze zaś rokowania mają chorzy np. z tłuszczakomięsakiem wielopostaciowym, który częściej przerzutuje.

Pod uwagę należy wziąć jeszcze jeden aspekt – tendencję do nawrotów, która także różni się zależnie od typu guza. Wznowa tłuszczakomięsaka może nastąpić po różnym czasie, zdarza się, że nowotwór nawraca nawet po kilku latach od zakończenia leczenia. Wynika to z faktu, że tłuszczaki rosną bardzo powoli.