Fala uderzeniowa – na czym polega i na co pomaga?

Fala uderzeniowa – co to jest?

Fala uderzeniowa (inaczej fala akustyczna) jest to, według definicji, gwałtowny wzrost ciśnienia uwalnianego w bardzo krótkim czasie. Jak działa fala uderzeniowa? Działanie fali zależne jest od ilości wyzwolonej energii oraz gęstości energii strumienia.

W fizykoterapii stosowana jest pozaustrojowa terapia falą uderzeniową (ESWT – extracorporeal shock wave therapy). Fala wytworzona zostaje w specjalistycznym urządzeniu, a następnie jest przenoszona do organizmu za pomocą aplikatora.

Podczas zabiegu wykorzystywane są dwie fale uderzeniowe: fala uderzeniowa zogniskowana i fala uderzeniowa radialna. Każda z nich wyróżnia się odmiennym sposobem działania i intensywnością. Fala zogniskowana ma dużą siłę uderzenia i oddziałuje na tkankę punktowo. Z kolei fala radialna jest delikatniejsza, a swoim zasięgiem obejmuje większy obszar, dzięki temu możemy skupić się na większych powierzchniach bólowych.

Po przyłożeniu głowicy na bolesny obszar fala wnika w głąb ciała na głębokość kilku centymetrów. Wytworzone impulsy energetyczne:

• regenerują tkanki miękkie,
• powodują rozpuszczenie zwapniałych fibroblastów,
• poprawiają krążenie krwi, co wpływa na tworzenie nowych naczyń krwionośnych i zwiększenie produkcji kolagenu.

Pobudzony układ limfatyczny sprawniej usuwa zbędne metabolity, redukując obrzęk, stan zapalny i przyspieszając regenerację tkanek miękkich oraz mięśni.

Jakich korzyści można spodziewać się po terapii falą uderzeniową?

Zabieg fali uderzeniowej wykazuje szereg korzystnych oddziaływań związanych z organizmem człowieka:

• działanie przeciwbólowe – fala wpływa na błony komórkowe, dezaktywując ich zakończenia nerwowe, jednocześnie podnosząc próg odczuwanego bólu. Zabieg prowadzi do kontrolowanego wzrostu stanu zapalnego, dzięki czemu podwyższa się stężenie substancji przeciwbólowych, dając po kilku dniach efekt zmniejszenia odczuwanych objawów;
• działanie regeneracyjne – mikrouszkodzenia wpływają na zwiększenie produkcji kolagenu, odżywienie i regenerację tkanek;

• zmniejszone napięcie mięśniowe – w wyniku zastosowanych parametrów dochodzi do rozluźnienia mięśni i aparatu więzadłowego.

Jak przebiega leczenie falą uderzeniową?

Terapia falą uderzeniową składa się z określonej liczby zabiegów i nie wymaga szczególnego przygotowania ze strony pacjenta. Podstawowym elementem zabiegu fali uderzeniowej jest przeprowadzenie wywiadu, w celu zapoznania się z dolegliwościami i wykluczenia ewentualnych przeciwwskazań.

Następnie fizjoterapeuta wykonuje badanie manualne bolesnego obszaru. Zabieg falą uderzeniową może wiązać się z niewielką bolesnością, jednak nie wymaga znieczulenia w trakcie terapii. Podczas terapii używa się żelu sprzęgającego, który minimalizuje straty energii.

Po przyłożeniu głowicy fizjoterapeuta opracowuje chorą okolicę ciała. Czas trwania zabiegu uzależniony jest od rodzaju schorzenia, odczuwanych objawów oraz obszaru, jaki zajmuje. Zabiegi falą uderzeniową powinny być wykonywane w seriach, które obejmują ok. 5 terapii, jednak wiele osób odczuwa wyraźną ulgę już po jednej z nich. Ostry stan zapalny może wymagać dłuższego cyklu, składającego się z 8–10 zabiegów. Ostatecznych efektów należy spodziewać się po kilku tygodniach.

Terapia falą uderzeniową – wskazania

Fala uderzeniowa to zabieg o szerokich możliwościach terapeutycznych. Wskazania do terapii obejmują przewlekłe dolegliwości bólowe w obrębie stawów, torebek stawowych, zapalenie ścięgien i zespoły przeciążeniowe. Pacjenci szczególnie zauważalne efekty odczuwają przy zastosowaniu fali uderzeniowej na ostrogę piętową.

Zabieg daje bardzo dobre rezultaty w leczeniu takich dolegliwości, jak:

• entezopatie i tendinopatie,
• bóle kręgosłupa,
• łokieć tenisisty,
• łokieć golfisty,
• ból ścięgna Achillesa,
• zespół bolesnego barku,
• kolano biegacza,

• kolano skoczka.

Zabiegi fali uderzeniowej stosuje się również w medycynie estetycznej. Terapia przyśpiesza procesy regeneracyjne oraz bezpośrednio pobudza produkcję kolagenu, poprawia metabolizm tkanek, a także redukuje blizny i rozstępy.

Fala uderzeniowa – przeciwwskazania

Chociaż terapia falą uderzeniową należy do bezpiecznych metod rehabilitacji, to tak jak w przypadku każdego zabiegu u niektórych pacjentów mogą wystąpić czasowe bądź trwałe przeciwwskazania do jej przeprowadzenia. Należą do nich:

• okres ciąży i laktacji,
• wszczepiony rozrusznik serca,
• zaburzenia krzepliwości krwi,
• aktywne infekcje wirusowe, bakteryjne i grzybicze,
• choroby nowotworowe,
• zaawansowana osteoporoza,
• przebyty w ostatnich trzech miesiącach zawał serca,
• owrzodzenia w miejscu przeprowadzanego zabiegu,

• młody wiek (niezakończony wzrost kostny).

Zabiegi falą uderzeniową – skutki uboczne

Zabiegi z wykorzystaniem fali uderzeniowej w niektórych przypadkach mogą prowadzić do powstania skutków ubocznych o niewielkiej intensywności. Miejsca poddane terapii mogą być bolesne i obrzęknięte. Czas utrzymywania się niepożądanych objawów wynosi maksymalnie kilka dni.

Na ten czas można przynieść ulgę w bólu mięśni, przykładając woreczki z lodem i zrezygnować z nadmiernej aktywności fizycznej.

Korzyści płynące z zastosowania fali uderzeniowej obejmują: krótki czas terapii, szybkie działanie przeciwbólowe oraz szerokie spektrum zastosowania.