Zwyrodnienie stawów rąk – leczenie, rehabilitacja, ćwiczenia

Jakie są przyczyny zmian zwyrodnieniowych w obrębie dłoni?

Choroba zwyrodnieniowa jest charakterystycznym schorzeniem wieku podeszłego. Coraz częściej jednak występuje u młodszych osób, już po 40. roku życia, zwłaszcza u kobiet. Najbardziej doskwiera tym, którzy dużo pracują rękami. Niestety, nawet współczesna medycyna nie jest w stanie cofnąć lub zatrzymać postępu zmian zwyrodnieniowych. Istnieją jednak metody, które pozwolą zmniejszyć dolegliwości bólowe i poprawić komfort życia osób zmagających się z nimi.

Nie poznano dokładnej przyczyny tego schorzenia. Przypuszcza się, że na jego rozwój mają wpływ czynniki, takie jak:

• predyspozycje genetyczne,
• choroby ogólnoustrojowe,
• wady wrodzone i rozwojowe,
• przebyte urazy,
• przeciążenia wskutek pracy lub aktywności sportowej.

Nie bez znaczenia pozostaje również wiek, naturalne starzenie się elementów narządu ruchu, a także zwiększona masa ciała.

Jakie są objawy zwyrodnienia stawów rąk?

Zmiany zwyrodnieniowe w stawach rąk mają postać guzków zlokalizowanych na paliczkach, często towarzyszą im nadżerki oraz stany zapalne, które powodują silny ból rąk. Pacjenci opisują ból jako głęboki, tępy, który narasta przy intensywnym używaniu dłoni lub zmianie pogody. Utrudnia on wykonywanie różnych czynności. Często bólom towarzyszy sztywność poranna i poranne bóle stawów ustępujące po rozruszaniu stawów rąk. Stopień deformacji palców uzależniony jest od stopnia zaawansowania choroby. Jej rozwój może w znaczny sposób ograniczyć sprawność manualną rąk i przyczynić się do niepełnosprawności chorego.

Bóle zwyrodnieniowe rąk niekiedy się nasilają – zwłaszcza, kiedy pracujemy nimi dość intensywnie lub dźwigamy ciężkie przedmioty lub zakupy. Mogą im towarzyszyć stany zapalne lub wysięki ze stawów. Niektórzy odczuwają je silniej podczas zmiany pogody lub w nocy podczas odpoczynku. Wówczas zaleca się odpoczynek i stosowanie farmakoterapii o działaniu przeciwbólowym oraz przeciwzapalnym. W warunkach domowych można wykonywać krioterapię za pomocą kotki lodu, masując nią chore miejsca, nie dłużej niż 3 minuty. Niewskazane jest, aby osoby chore na zmiany zwyrodnieniowe przebywały w wilgotnym i zimnym klimacie.

Jak leczyć bóle zwyrodnieniowe rąk?

Z problem bolącymi rąk należy udać się do ortopedy lub specjalisty rehabilitacji medycznej. Lekarz powinien dokładnie obejrzeć chore ręce. Potwierdzenie choroby zwyrodnieniowej stanowi zdjęcie RTG, na którym widać zwężenie szpary stawowej, nagromadzenie wyrośli kostnych oraz zdeformowane powierzchnie stawowe. Przy chorobie zwyrodnieniowej wywołującej dolegliwości bólowe oraz ograniczającej ruchomość palców wskazana jest rehabilitacja.

W przypadku choroby zwyrodnieniowej poprawę stanu pacjenta obserwuje się po:

• krioterapii – trzymanie rąk w parze ciekłego azotu wylatującej z dyszy pozwala zmniejszyć ból i poprawić krążenie krwi; gaz może osiągać nawet -150°C, zabieg trwa do 3 minut; nie zaleca się osobom z odmrożeniami oraz miejscowymi zaburzeniami krążenia;
• kąpieli wirowej rąk – hydroterapię wykonuje się w specjalnej wanience dla kończyn górnych; dzięki działaniu wody i masażu wirowego rozluźniane są mięśnie i zmniejsza się ból; temperatura wody nie powinna przekraczać 30°C;
• magnetoterapii – podczas zabiegu należy włożyć obie dłonie w okrągłą cewkę, w której wytwarza się zmienne pole magnetyczne; zabieg ten może złagodzić bóle, poprawić regenerację tkanek oraz ruchomość chorych stawów;
• ultradźwiękach – podczas zabiegu wykonuje się masaż głowicą, która generuje fale ultradźwiękowe; zabieg trwa w zależności od parametrów do 8 minut, jest bezbolesny, odczuwane jest ciepło w okolicy poddanej zabiegowi; dla zwiększenia skuteczności można użyć leku w formie maści lub żelu;
• terapii manualnej – dzięki odpowiedniej technice poprawia ruchomość chorego stawu;
• ćwiczeniach – pozwalają zachować ruchomość w dłoniach; dla poprawy siły mięśniowej warto regularnie ściskać w rękach miękkie piłeczki (wielkości piłki do tenisa), rozszerzać i łączyć palce ze sobą oraz ćwiczyć precyzję ruchów, np. poprzez stykanie każdego palca z kciukiem.

Leki na bóle zwyrodnieniowe w rękach to:

• maści lub żele z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych NLPZ; stosowane są bezpośrednio na bolesne zmiany na rękach;
• suplementy w formie tabletek do łykania zawierające glukozaminę, które poprawiają stan chrząstki stawowej;
• dostawowe preparaty zawierające kwas hialuronowy.