Owoc mango – wartości odżywcze, przeciwwskazania, jak przyrządzać?

Mango – pochodzenie

Dla Hindusów owoc ten to symbol boskich posłańców oraz bogini Lakszmi, która ma zapewniać powodzenie. Mango, nazywane też „owocem bogów”, odgrywa istotną rolę w kulcie i tradycyjnych obrzędach hinduskich. Europejczycy poznali ten owoc dopiero w XVI wieku dzięki portugalskim żeglarzom.

Mango to wiecznie zielone drzewo (Magnifera indica) zwane mangusodrzewem, mangowym drzewem, czy też posmaczem indyjskim. Roślina należy do rodziny nanerczowatych (Anacardiaceae). Drzewa mangowe rosną pospolicie w Indiach. Mangowce są długowieczne, najstarsze mogą mieć nawet 300 lat. Osiągają one wysokość do 40 m, a zebrane w rozety lancetowate liście mają ok. 25 cm długości.

Mango jest obecnie uprawiane na niemal wszystkich kontynentach, w ponad 1000 gatunkach. Najbardziej znane odmiany to haden i kent, a mniej popularne, ale dostępne w Polsce, to: graham, lancetilla, malika, okrung.

Jak wyglądają owoce mango i kiedy są dojrzałe?

Owoce mango są zazwyczaj wydłużone i spłaszczone. Mango może ważyć nawet 1 kilogram. Zbiór z drzewa rozpoczyna się, gdy skórka owocu zaczyna jaśnieć. Kolor skórki jest zależny od odmiany – może być żółty, zielony, różowy, fioletowy, jak również czerwony. Skórka mango jest gładka, cienka i twarda, przed spożyciem należy ją usunąć.

Najsmaczniejsze jest mango dojrzałe, czyli miękkie w środku i pachnące. Posiada ono wówczas trzy kolory: żółty, zielony i czerwony. Owoc niedojrzały jest cały zielony. Mango nie powinno tez mieć plam i uszkodzeń.

Dojrzałe mango trzeba przechowywać w lodówce, zielone zaś w temperaturze pokojowej, by dojrzało.

Wartości odżywcze mango

Mango to smaczny owoc o pomarańczowożółtym, soczystym, pachnącym miąższu. W 100 g owocu znajduje się ok. 70 kalorii, czyli jedna sztuka ważąca np. ok. 200 g to niecałe 150 kcal.

Owoc mango zawiera:

• witaminy: A, C, E, K;
• witaminy z grupy B: B1, B2, B3, B6, B9;
• składniki mineralne: potas, magnez, wapń, fosfor, sód, miedź, cynk;
• beta karoten;
• lupeol;
• kwas foliowy;
• polifenole: mangiferyna, katechiny, kwercetyna, kaempferol, antocyjany;
• błonnik;
• związki organiczne.

Dzięki takiemu składowi mango jest cennym dla zdrowia owocem, zalecanym w codziennej diecie. Wykazuje działanie antywirusowe, antybakteryjne, przeciwbólowe oraz przeciwzapalne.

Składniki obecne w owocu wzmacniają odporność, wykazują także działanie przeciwnowotworowe. Przeciwutleniacze, m.in. mangiferyna, chronią organizm przed stresem oksydacyjnym i zmniejszają stan zapalny. Mogą też niszczyć komórki nowotworowe. W owocach mango znajdują się duże ilości wody i błonnika pokarmowego – tym samym wspiera on trawienie, zapobiegając np. zaparciom. Włączenie owocu do codziennej diety może zapobiec rozwojowi miażdżycy, cukrzycy i zespołu metabolicznego. Mango obniża też podwyższony poziom ciśnienia tętniczego. Witaminy z grupy B wspierają pracę układu nerwowego, zaś żelazo pomaga przy anemii.

Spożywanie mango korzystnie wpływa na zdrowie, ale też i urodę – wzmacnia włosy i skórę, nadając jej elastyczność. Warto dodać, iż pestka mango jest składnikiem kosmetyków, np. masła kosmetycznego.

Jakie są przeciwwskazania do spożycia mango?

Z racji znajdujących się w miąższu mango szczawianów, owocu tego nie powinny spożywać osoby cierpiące na kamicę szczawianowo-wapniową. Należy również pamiętać, iż mango może wywołać reakcję alergiczną, która objawiać się będzie m.in. opuchniętymi wargami, wysypką czy też podrażnieniem skóry. Wówczas należy skonsultować objawy z lekarzem. Nie powinno się też przesadzać z ilością spożywanego mango.

Przyrządzanie mango. Jak obierać i jak pokroić mango?

Mango przed spożyciem należy obrać ze skórki, co wcale nie jest łatwe. Niejednokrotnie zastanawiamy się, jak obrać mango. Miąższ mocno przywiera do pestki, co utrudnia jej wyjęcie. Istnieje kilka sposobów obierania owocu. Najłatwiej jest odciąć ostrym nożem połowę miąższu wzdłuż dłuższej części pestki. Potem należy pokroić miąższ w kostkę nie uszkadzając skórki. Wywinąć środek na zewnątrz i odkroić kostkę owocową.

Inny sposobem na przyrządzenie mango jest rozkrojenie owocu na pół i jedzenie łyżeczką.

Mango – przepisy

Mango spożywa się jako smaczny owoc, na surowo. Jest ono także znakomitym składnikiem deserów. Owoc mango dodaje się do ciast (np. sernik z mango), galaretek, soków, koktajli, jogurtów, lodów. Stanowi też dodatek do potraw: sałatek, sosów (np. chutney), dań mięsnych i rybnych. Mango to również składnik napojów bezalkoholowych oraz piwa.

Mango lassi

Lassi to indyjski napój z mango. Ten egzotyczny koktajl, wcześniej schłodzony, doskonale gasi pragnienie w upalne dni.

Składniki:

• mango;
• jogurt naturalny 180 g;
• odrobina kurkumy i kardamonu;
• łyżeczka miodu (opcjonalnie).

Sposób wykonania:

Mango obieramy, kroimy i wkładamy do blendera z pozostałymi składnikami. Miksujemy na gładką masę. Jeśli uznamy, że lassi jest za gęste, można je rozcieńczyć wodą.

Koktajl z mango i gruszek

Składniki:

• mango;
• gruszka;
• 1 szklanka soku z pomarańczy.

Sposób wykonania:

Zblenduj mango na pulpę, po czym dodaj obrane i pokrojone gruszki oraz świeżo wyciśnięty sok z pomarańczy. Wszystkie składniki zblenduj.

Chutney z mango

Składniki:

• mango;
• mała cebula;
• 1 łyżka oliwy z oliwek;
• 1 łyżka cukru trzcinowego nierafinowanego;
• 1 łyżka octu winnego;
• 2 łyżki białego wina;
• woda;
• kardmon, kurkuma, papryczka chilli (opcjonalnie).

Sposób wykonania:

Mango i cebulę pokrój w kostkę. W rondelku podsmaż cebulę na oliwie, po czym dodaj cukier i wymieszaj. Następnie dodaj mango, ocet winny, wodę, sól, kurkumę, kardamon. Jeśli sos ma być ostrzejszy, dodaj odrobinę pokrojonej papryczki chilli. Wszystkie składniki wymieszaj i duś na małym ogniu pod przykryciem ok. 15 min. Gotowy sos można zmiksować, żeby konsystencja potrawy była gładka.
Chutney z mango pasuje do różnych dań z mięs, ale też i ryb. Można go dodawać do kanapek, ale też i dań z grilla. Mango chutney zalecany jest jako dodatek w wielu dietach, w tym odchudzających. Grillowana pierś kurczaka, chutney z mango i kasza jaglana to obiad proponowany w niejednym jadłospisie dietetyków.

Czy można hodować mango w warunkach domowych?

Mango nie jest uprawiane w naszym kraju ze względu na niekorzystne dla niego warunki klimatyczne. Praktycznie wszystkie mango, jakie możemy znaleźć w sklepach, są owocami importowanymi z Indii, Indonezji, Chin i innych krajów o odpowiednim klimacie.

Mimo tego uprawa mango jest możliwa w warunkach amatorskiej hodowli domowej. Trzeba jednak mieć świadomość, że wyhodowana roślina najprawdopodobniej nie zaowocuje – drzewko mango może być jedynie egzotyczną ozdobą domu.

Jak zatem posadzić mango? Drzewko mango można wyhodować z pestki w doniczce. Wystarczy kupić dojrzały owoc mango, wyjąć pestkę (duża, twarda, owalna), a z niej nasiono i posadzić.

Na dnie doniczki należy ułożyć warstwę pumeksu ogrodniczego, a ziemię wymieszać z drobnym żwirkiem, by zapewnić lepszą przepuszczalność podłoża. Pestkę mango trzeba naciąć nożem, po czym wyjąć nasiono i obrać je z brązowej osłonki. Nasiono mango umieścić w ziemi (zielonym zalążkiem korzenia do ziemi). Podłoże zrosić wodą, doniczkę przykryć folią i zawiązać sznurkiem lub gumką recepturką. W folii należy zrobić wykałaczką otwory, by do rośliny dochodziło powietrze (gdy roślinka będzie miała pędy z liśćmi, trzeba zdjąć folię, a roślinę umieścić w ciepłym miejscu). Po ok. 14 dniach roślinka zacznie kiełkować. Mango należy zraszać najlepiej przegotowaną wodą.