Bacopa monnieri, zwane inaczej brahmi to popularne zioło o wielokierunkowym działaniu leczniczym. Usprawnia pracę mózgu, poprawia pamięć, łagodzi stany lękowe. Jakie są wskazania i przeciwskazania do stosowania tego specyfiku? Czy brahmi może wywołać jakieś skutki uboczne? Jak należy stosować Bacopa monnieri? Na te i inne pytania odpowiadamy w poniższym artykule.
Bacopa monnieri – właściwości, działanie, skutki uboczne zioła brahmi
Bacopa monnieri – co to?
Bacopa monnieri, znana również jako bakopa drobnolistna oraz brahmi, to roślina występująca głównie w Indiach, ale można ją spotkać również na Sri Lance, w Nepalu, Wietnamie i Chinach. Jej naturalnym środowiskiem są tereny podmokłe, położone na wysokości nieprzekraczającej 1300 m n.p.m. Brahmi to niewielkie, pnące ziele osiągające od 30 do 60 cm wysokości. Posiada mięsiste, podłużne liście oraz pojedyncze, drobne kwiaty z białymi, różowymi lub fioletowymi płatkami.
Bacopa monnieri jest jedną z najważniejszych roślin wykorzystywanych w tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej i od przeszło 5000 lat znajduje szerokie zastosowanie w lecznictwie. To środek wspomagający układ nerwowy, poprawiający pamięć i koncentrację, uspokajający oraz łagodzący stany lękowe. Głównymi składnikami aktywnymi występującymi w brahmi są saponiny steroidowe – bakozydy A i B.
Oprócz bakozydów i ich pochodnych Bacopa monnieri zawiera również:
- związki fenolowe;
- herpestynę i braminę;
- kwasy organiczne;
- luteolinę i apigeninę;
- węglowodany i alkoholocukry;
- fitosterole: stigmasterol, β sitosterol, stigmastanol;
- białka i aminocukry;
- taniny;
- terpenoidy.
Bacopa monnieri – właściwości i działanie
W medycynie ludowej Bacopa uchodzi za zioło moczopędne oraz wzmacniające układ odpornościowy człowieka. Według medycyny indyjskiej stosowanie brahmi skutecznie wspomaga pracę mózgu oraz poprawia funkcjonowanie układu nerwowego. Przyjmowanie wyciągu z tej rośliny zwiększa możliwości intelektualne, usprawnia pamięć, funkcje poznawcze oraz umiejętność skupienia uwagi, co czyni z bakopy drobnolistnej cenne remedium na choroby neurodegeneracyjne.
Ponadto Bacopa monnieri działa:
- antyoksydacyjnie – Pobudza procesy regeneracyjne, dzięki czemu znajduje zastosowanie w rekonwalescencji po udarach i urazach mózgu;
- hipoglikemicznie – Bacopa monnieri może obniżać poziom glukozy we krwi. Odpowiada za to bakozyna – substancja o właściwościach insulinomimetycznych.
- przeciwdepresyjnie – Stosowanie zioła brahmi uspokaja, wycisza oraz przyczynia się do redukcji stanów lękowych;
- przeciwutleniająco – Bacopa monnieri hamuje szkodliwe działanie wolnych rodników, co zmniejsza ryzyko rozwoju chorób nowotworowych oraz innych schorzeń cywilizacyjnych (nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, choroba niedokrwienna serca);
- przeciwzapalnie – Brahmi ogranicza rozwój niektórych grzybów i bakterii, m.in.: Salmonella enteritidis, Listeria monocytogenes, Escherichia coli;
- przeciwbólowo – zaobserwowano, że wyciąg z brahmi wykazuje działanie antynocyceptywne, tzn. hamuje odbieranie przez nocyreceptory bodźców interpretowanych jako bólowe. Prawdopodobnie odpowiada za to kombinacja pobudzania receptorów serotoninergicznych, opioidowych i adrenergicznych.
Wyciąg z Bacopa monnieri stosowany jest również w leczeniu i profilaktyce choroby wrzodowej. Roślina ta zwiększa ilość wydzielanego śluzu, co chroni błonę śluzową żołądka przed czynnikami drażniącymi i uszkadzającymi. Ponadto stanowi barierę przed Helicobacter pylori – bakterii, która jest odpowiedzialna za wrzody żołądka i dwunastnicy.
Bacopa monnieri – wskazania do stosowania
Wskazaniami do stosowania Bacopa monnieri są:
- problemy z pamięcią i koncentracją;
- objawy rozkojarzenia i dezorientacji występujące u osób w podeszłym wieku;
- zaburzenia funkcji poznawczych;
- stany obniżonego nastroju;
- problemy ze snem;
- stany wzmożonego wysiłku intelektualnego (np. nauka).
Bacopa monnieri – jak stosować? Rano czy wieczorem?
Bacopa monnieri dostępne jest w postaci ciętego ziela, proszku, w formie kapsułek lub tabletek. Na początku stosowania najlepiej przyjmować preparat w godzinach wieczornych, ponieważ na niektóre osoby brahmi może działać usypiająco. Zalecana dzienna dawka to 300 mg ekstraktu zawierającego 55% bakozydów.
Z brahmi można przyrządzić napar, który zaleca się pić 2-3 razy dziennie. Łyżeczkę ciętego ziela zalewamy wrzątkiem i parzymy przez około 10 minut pod przykryciem. Taki napar najlepiej spożywać podczas posiłku.
Sproszkowane brahmi można dodać do smoothie, jogurtu czy owsianki lub pić w formie wodnej zawiesiny. Aby ją przygotować, należy zalać wodą 2 g sproszkowanej rośliny i odstawić na 10 minut. Po upływie tego czasu zawiesina jest gotowa do wypicia.
Dawkowanie kapsułek lub tabletek jest opisane na opakowaniu i zależy przede wszystkim od zawartości brahmi w preparacie. Zazwyczaj przyjmuje się po jednej tabletce dwa razy dziennie. Jeśli są określone wskazania, to te dawki mogą być większe, jednak należy to ustalić indywidualnie z lekarzem.
Bacopa monnieri – skutki uboczne i przeciwskazania
Bacopa monnieri posiada szereg właściwości prozdrowotnych i leczniczych, jednak niekiedy stosowanie tej rośliny może doprowadzić do wystąpienia skutków ubocznych. Do objawów niepożądanych możemy zaliczyć: mdłości, przyspieszenie perystaltyki jelit, suchość w jamie ustnej oraz uczucie zmęczenia.
Bacopa monnieri nie powinno się stosować w przypadku:
- bradykardii – Brahmi może spowodować dodatkowe spowolnienie rytmu serca;
- ciąży i karmienia piersią – jest to podyktowane brakiem wystarczającej liczby danych na temat bezpieczeństwa stosowania tej rośliny u kobiet w ciąży i matek karmiących piersią;
- zaburzeń pracy tarczycy – przyjmowanie Bacopa monnieri może doprowadzić do wzrostu poziomu tyroksyny;
- niedrożności jelit – Brahmi może spowodować przyspieszenie perystaltyki jelit.
Bacopa monnieri – gdzie kupić?
Jeśli zamierzamy rozpocząć kurację brahmi, to warto wybrać ziele najlepszej jakości. Najlepiej zaopatrywać się w renomowanych sklepach zielarskich. Wówczas możemy mieć pewność, że jakość preparatu będzie wysoka i że przyniesie nam on pożądany efekt. W przypadku kapsułek należy dokładnie prześledzić ich skład – powinien on być w 100 proc. naturalny. Na rynku dostępne są suplementy diety zawierające wyłącznie brahmi, jak i te złożone. Ostateczny wybór zależy od rezultatu, jaki chcemy osiągnąć.
Aneta Kroczyńska
specjalista zdrowia publicznego
Absolwentka Zdrowia Publicznego na Pomorskim Uniwersytecie Medycznym. Z zamiłowania podróżniczka i poszukiwaczka nowych smaków. Autorka wielu publikacji na temat profilaktyki, edukacji zdrowotnej oraz dietetyki.
Komentarze i opinie (0)