Uczep trójlistny (Bidens tripartita) to roślina należąca do rodziny astrowatych. W Polsce rośnie pospolicie na terenie prawie całego kraju, lecz nie cieszy się wielką popularnością jako surowiec terapeutyczny. Warto jednak wiedzieć, że jej ziele jest źródłem wielu cennych składników bioaktywnych. Jak stosować uczep trójlistkowy?
Uczep trójlistkowy – działanie, właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania
Spis treści
Uczep trójlistkowy – co to jest?
Uczep trójlistkowy to jednoroczna roślina należąca do rodziny astrowatych. Naturalnie występuje na terenach Europy, Azji, Ameryki Północnej i w północnych częściach Afryki. W Polsce jest gatunkiem pospolitym. Zasiedla brzegi wód, bagna, podmokłe łąki. Z punktu widzenia rolnictwa jest chwastem. Uczep trójlistkowy posiada wznoszącą, silnie rozgałęzioną łodygę koloru ciemnozielonego lub czerwonofioletowego, która może dorastać do wysokości nawet ponad 1 m. Porastają ją naprzeciwległe, ząbkowane liście.
Okres kwitnienia uczepu przypada na miesiące od lipca do października. Wtedy też zbierane jest jego ziele, które stanowi surowiec farmaceutyczny. Kwiaty uczepu mają kolor żółtobrązowy i zebrane są we wznoszące się lub zwisające koszyczki. Owocem tej rośliny jest płaska niełupka o specjalnych zadziorach, za pomocą których wczepia się w sierść zwierząt, pióra ptaków oraz ubrania i dzięki temu może być dalej rozsiewana. Uczep trójlistny jest bogaty w liczne fitozwiązki, które wykazują wysoką aktywność biologiczną.
Ziele uczepu – skład i działanie
Uczep trójlistkowy działanie swe zawdzięcza obecności ważnych, wykazujących korzystny wpływ na zdrowie związków chemicznych. W jego zielu można znaleźć m.in.:
- flawonoidy, w tym luteolinę,
- olejek eteryczny,
- garbniki,
- kwas askorbinowy,
- śluz,
- związki goryczkowe,
- kwasy organiczne,
- sole mineralne,
- karoten.
Uczep ma działanie moczopędne, napotne i odtruwające. Przeciwdziała powstawaniu obrzęków, wykazuje właściwości przeciwzapalne. Może być stosowany wewnętrznie oraz zewnętrznie. Uczep trójlistkowy na trądzik, alergię z objawami skórnymi czy łuszczycę był wykorzystywany przez medycynę ludową od wielu lat. Uczep trójlistkowy olej jest także traktowany jako środek przyspieszający gojenie się ran. Zawarte w tej roślinie związki działają również uspokajająco i przeciwalergicznie.
Uczep trójlistkowy – zastosowanie
Uczep trójlistkowy zastosowanie znalazł zarówno podawany wewnętrznie, jak i aplikowany zewnętrznie. Wykorzystywany jest jako dodatek do kąpieli w różnego rodzaju chorobach skórnych przebiegających z wysiękami, swędzeniem – również o podłożu alergicznym. Stosuje się go także w przypadku:
- trądziku,
- zapalenia skóry,
- tendencji do powstawania czyraków,
- stanów zapalnych węzłów chłonnych.
Na błony śluzowe działa ściągająco i przeciwzapalnie. Jako olej wykazuje właściwości przyspieszające regenerację i jest wykorzystywany w przypadku trudno gojących się ran. Uczep trójlistkowy może być również używany w chorobach o podłożu reumatycznym. Stosowany wewnętrznie pod postacią nalewki, naparu czy odwaru ułatwia trawienie, wpływa korzystnie na rytm wypróżnień, działa lekko moczopędnie i napotnie, dzięki czemu ułatwia usuwanie z organizmu zbędnych metabolitów.
Wspomaga pracę wątroby i nadnerczy. Bywa używany również w infekcjach górnych dróg oddechowych. Polecany jest osobom osłabionym, po przebytych chorobach. Zastosowanie znajduje także w pomocniczym leczeniu skąpomoczu, obrzęków, kamicy nerkowej, stanów zapalnych układu moczowego.
Uczep trójlistkowy w kosmetyce także znalazł swoje miejsce. Jest składnikiem wielu kremów, maści i innych preparatów do cery wrażliwej i skłonnej do alergii.
Uczep trójlistkowy – jak stosować, gdzie kupić, cena
Uczep trójlistkowy do picia pod postacią naparu sporządza się z suszonego ziela tej rośliny. Aby go przygotować, należy 1 łyżkę ziela zalać szklanką wrzącej wody. Powstały napar pijemy 3 razy dziennie na pół godziny przed posiłkiem, w ilości od 1/3 do 1 szklanki.
Olej z uczepu trójlistkowego można stosować bezpośrednio na skórę. Podobnie aplikuje się maść z uczepu trójlistkowego. Ziele tej rośliny dodaje się także do kąpieli w ilości 100–200 g na wiadro wody. Można wtedy łączyć ją z innymi dobroczynnymi dla skóry ziołami, takimi jak szałwia, rumianek czy macierzanka. Kąpiel w takiej mieszance powinna trwać około 15 minut, a temperatura wody wynosić 36–37oC. Odwar z uczepu podaje się natomiast przy problemach z trawieniem.
Zioło to można zakupić w sklepach zielarskich, ze zdrową żywnością oraz w aptekach. Cena 50 g suszonego ziela wynosi około 4 złotych, natomiast 100 ml oleju to koszt około 25–35 złotych. Uczep trójlistkowy przeciwwskazania ma ograniczone do ciąży, okresu laktacji oraz przy alergii na tę roślinę.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- https://rozanski.li/931/uczep-trjlistkowy-bidens-tripartitus-l-w-ziololecznictwie / (dostęp 11.09.19).
- Kowalczyk B., Fitoterapia w łuszczycy. Panacea, 2008, 24, 3: 22–24.
- Kiełtyka-Dadasiewicz A. (red.), Rośliny w nowoczesnej kosmetologii. Wydawnictwo Akademickie Wyższej Szkoły Społeczno-Przyrodniczej im. Wincentego Pola w Lublinie, Lublin 2016.
- https://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomydetail.aspx?104088 (dostęp 11.09.2019).
Opublikowano: 08.11.2019;
Oceń:
4.2
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Marzena Rojek
Dietetyk
Dietetyk, specjalista ds. zdrowia publicznego. Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Członek Polskiego Towarzystwa Dietetyki. Posiada ponad dziesięcioletnie doświadczenie w pracy z pacjentami indywidualnymi, także cierpiącymi na zaburzenia odżywiania. Prowadzi szkolenia oraz warsztaty kulinarne z zakresu prawidłowego odżywiania dla dorosłych, dzieci i młodzieży, zajmuje się przygotowywaniem i realizacją programów profilaktyki zdrowotnej. Pracuje jako nauczyciel i wykładowca. Autorka wydanej w 2018 roku książki „Polskie superfoods”. Prezentuje racjonalne podejście do prawidłowego odżywiania, oparte na aktualnej wiedzy z tego zakresu. Sprzeciwia się radykalnym dietom „cud” i stara się przekonywać, że zdrowy styl życia może być łatwy i przyjemny. Prywatnie szczęśliwa mama, pasjonatka długich spacerów i rowerowych wycieczek. Wolne chwile spędza w kuchni, gdzie doskonali i testuje przepisy dietetyczne.
3
Komentarze i opinie (2)
opublikowany 01.12.2019
opublikowany 01.02.2023