Zrosty w płucach, zależnie od ilości i wielkości, mogą powodować dokuczliwe objawy. Przyczyną ich pojawienia się może być gruźlica czy stosowanie niektórych leków. Zdarza się jednak i tak, że zrosty w płucach są celowo wytwarzane przez lekarzy. Jakich problemów mogą doświadczać osoby, u których pojawią się zrosty w płucach i co należy wtedy zrobić – jakie leczenie może być zaproponowane pacjentom ze zrostami opłucnej?
Zrosty w płucach i opłucnowe – co oznaczają, jakie są przyczyny?
Spis treści
Zrosty w płucach – czym są i jakie są ich przyczyny?
Płuca od klatki piersiowej oddzielone są przez swoistą surowiczą błonę – opłucną. Składa się ona z dwóch blaszek: opłucnej ściennej (przylegającej do klatki piersiowej) oraz opłucnej trzewnej (znajdującej się w bezpośrednim sąsiedztwie płuc). Opłucna ścienna i trzewna nie przylegają ściśle do siebie – pomiędzy nimi znajduje się przestrzeń, która w warunkach fizjologicznych wypełniona jest płynem. Umożliwia on m.in. zachowanie prawidłowej ruchomości dwóch blaszek opłucnej względem siebie.
W sytuacji, gdy u pacjenta wystąpią jakieś choroby układu oddechowego, ich konsekwencją bywają zrosty w płucach. Pojawiają się one jako skutek procesów naprawczych – bodźcem, który stymuluje do tworzenia się tworów, którymi są zrosty na płucach, jest stan zapalny. Gdy zaczyna on ustępować, uszkodzenia tkanek opłucnej zaistniałe podczas zapalenia mogą zapełniać się tkanką włóknistą. W ten sposób tworzyć się mogą zrosty w płucach typu pozapalnego.
Przeczytaj: Kaszel po Covidzie, ile trwa, jak go leczyć?
Zrosty na płucach – przyczyny
Tak naprawdę zrosty opłucnowe mogą się pojawiać jako skutek wielu różnych schorzeń. Bywają konsekwencją wystąpienia ropniaka opłucnej (takie schorzenie może rozwijać się po zapaleniu płuc – szczególnie duże ryzyko ropniaka opłucnej dotyczy pacjentów, którzy zapalenia płuc miewają bardzo często). Zdarza się, że występują one w związku z pojawieniem się krwi w jamie opłucnej. Zrosty opłucnej mogą pojawić się również u pacjenta, który choruje na gruźlicę, ale i jako skutek narażenia na szkodliwe substancje drażniące, takie jak azbest.
Rzadkimi przyczynami tego, że tworzą się zrosty opłucnowo-przeponowe, są choroby tkanki łącznej oraz mocznica. Czasami problem bywa konsekwencją stosowania pewnych leków – jako przykłady takich farmaceutyków można podać bromokryptynę oraz pergolid.
Zrosty w dole płuc czy z lewej strony najczęściej są patologią, zdarza się jednak i tak, że są one wytwarzane celowo przez lekarzy. Taki zabieg – określany mianem pleurodezy (obliteracji opłucnej) – wykorzystywany jest m.in. u pacjentów zmagających się z nawracającymi wysiękami w jamie opłucnowej (np. w przebiegu choroby nowotworowej).
Czytaj również: Ból w klatce piersiowej po prawej stronie
Zrosty w płucach – objawy
Zgrubienie w płucach w postaci zrostu może nie dawać żadnych objawów – taka sytuacja jest możliwa szczególnie wtedy, gdy zrost jest pojedynczy i niewielki. Gdy jednak zrosty są znaczne, mogą upośledzać – i to nawet w znaczący sposób – czynność płuc. Wówczas chorzy mogą doświadczać takich dolegliwości, jak:
- duszność (zwykle dochodzi do jej stopniowego postępowania),
- uczucie ucisku lub dyskomfortu w klatce piersiowej,
- suchy kaszel.
Stopień nasilenia objawów zależny jest od tego, jak bardzo zrosty upośledzają możliwość rozprężania się płuc. Im bardziej jest to zaburzone, z tym większym trudem przychodzi choremu oddychanie i ostatecznie duszności są silniejsze. Zagadnieniem, które zwykle interesuje pacjentów mających zrosty, jest to, czy bolą. Generalnie ból nie jest typowym objawem zrostów w płucach – dolegliwość ta w przypadku tego problemu występuje dość rzadko, może jednak pojawiać się w przebiegu schorzeń, które prowadzą do wystąpienia zrostów w płucach.
Zrosty opłucnowe – jak je wykryć?
To, że pacjent może mieć zrosty w płucu prawym czy w płucu lewym, sugerować mogą odchylenia wykryte w trakcie podstawowego badania lekarskiego. Zauważalne u chorych może być ograniczenie ruchomości klatki piersiowej podczas oddychania (np. z prawej). Stwierdzane może być także – w czasie osłuchiwania klatki piersiowej – ściszenie szmeru pęcherzykowego. Takie nieprawidłowości mogą nasunąć podejrzenie obecności u chorego zrostów w płucach, z pewnością nie umożliwiają jednak postawienia takiego rozpoznania – diagnoza możliwa jest dopiero po przeprowadzeniu badań obrazowych.
Wykazać obecność zrostów może rentgen (RTG) klatki piersiowej. Kiedy jednak opis RTG sugeruje istnieje u chorego zrostów, zlecane są zwykle dodatkowe badania, które potwierdzą wstępne rozpoznanie – takim badaniem jest tomografia klatki piersiowej. W badaniach obrazowych wykazane mogą być różne nieprawidłowości – nie tylko obecność zrostów w płucach, ale i np. przesunięcie tchawicy w którąś ze stron.
Zrosty w płucach – leczenie
Przed rozpoczęciem leczenia zrostów na płucach konieczne jest najpierw poszukiwanie przyczyny ich powstania. Jeżeli za zrosty u podstawy płuca lewego odpowiadają jakieś leki, to konieczne jest ich odstawienie przez pacjenta. Bardzo ważne jest też to, aby skutecznie leczyć choroby doprowadzające do pojawiania się zrostów w płucach.
Pacjent, u którego wystąpi ten problem, powinien podlegać bacznej obserwacji – zdarza się bowiem tak, że zrosty, które pojawiły się wskutek gruźlicy czy krwiaka opłucnej, po pewnym czasie (zwykle kilku miesiącach) samoistnie się zmniejszają. Wtedy zaś, gdy obecność zrostów prowadzi do występowania u chorego poważnych dolegliwości (np. znaczących zaburzeń oddychania), w leczeniu wykorzystane mogą być zabiegi chirurgiczne.
Operacyjna resekcja zrostów jest możliwa, lecz – jako metoda inwazyjna – obarczona pewnym ryzykiem. Dlatego zmiany w płucach o charakterze zrostów są leczone z jej wykorzystaniem tylko w pełni uzasadnionych przypadkach.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Alhassan S., Fasanya A., Thirumala R., Extensive calcified fibrothorax. Am. J. Respir. Crit. Care Med., 2017, 195, 4: e25–e26.
- https://radiopaedia.org/articles/pleural-adhesions
Opublikowano: 08.11.2018;
Oceń:
4.6
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Tomasz Nęcki
Lekarz
Ukończył kierunek lekarski na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu.
118
Komentarze i opinie (3)
opublikowany 11.03.2022
opublikowany 09.03.2023
opublikowany 19.03.2024