Odma podskórna to stan, w którym obserwuje się obecność pęcherzyków powietrza pod skórą. Zwykle odma podskórna umiejscowiona jest na klatce piersiowej, szyi lub twarzy. Przyczyną są urazy tych okolic, zabiegi medyczne (np. po laparoskopii, tracheotomii) bądź stomatologiczne (np. po usunięciu zęba). Do objawów odmy należy ból i uczucie pełności w szyi, problemy z oddychaniem. Leczenie odmy podskórnej zazwyczaj nie jest konieczne, gdyż powietrze samoistnie się wchłania.
Odma podskórna – przyczyny, objawy, leczenie pęcherzyków powietrza pod skórą
Spis treści
Co to jest odma podskórna?
Odma podskórna to obecność powietrza w tkance podskórnej. Istnieje wiele przyczyn jej występowania. Często współistnieje z odmą śródpiersiową (obecność powietrza w śródpiersiu) lub odmą opłucnową (obecnością powietrza w jamie opłucnej), skąd powietrze przedostaje się pod skórę szyi.
Wśród najważniejszych przyczyn odmy podskórnej wymienia się:
- perforację przewodu pokarmowego,
- uraz klatki piersiowej,
- uraz struktur dróg oddechowych (krtań, tchawica, oskrzela),
- powikłanie zabiegów medycznych,
- infekcję tkanek miękkich (zgorzel gazowa).
Z kolei odma podskórna u noworodków może wystąpić po skomplikowanym, trudnym porodzie.
Zobacz też: Opuchlizna od zęba – jakie są przyczyny?
Jakie są przyczyny odmy podskórnej?
Odma podskórna może powstać w wyniku urazu klatki piersiowej, np. podczas wypadku komunikacyjnego. Często dochodzi wówczas do uszkodzenia ścian klatki (żeber) oraz miąższu płuc. Obrażenia powodują przedostanie się powietrza do jamy opłucnej lub śródpiersia. Stąd powietrze, szukając ujścia, przedostaje się do tkanek miękkich, powodując odmę podskórną szyi i odmę podskórną twarzy.
Przyczyną odmy podskórnej może być również złamanie żeber, wywołane urazem lub intensywnym, długotrwałym kaszlem (np. podczas ataku astmy). Według statystyk, co czwarty pacjent ze złamanym żebrem cierpi na współtowarzyszącą odmę podskórną.
Przeczytaj również: Ból pod mostkiem – możliwe przyczyny
Uczucie powietrza pod skórą może być efektem zainhalowania ciała obcego do dróg oddechowych. Jeśli dojdzie do uszkodzenia pęcherzyków płucnych, może rozwinąć się odma śródpiersiowa. Stan ten niejednokrotnie prowadzi do powstania odmy podskórnej.
Zobacz też: Ból po wyrwaniu zęba – ile trwa, jak się go pozbyć?
Odma może być również wywołana tzw. barotraumą. Barotrauma, inaczej uraz ciśnieniowy, spowodowana jest różnicą ciśnienia panującego w organizmie oraz ciśnienia otoczenia. Często spotykana jest ona u nurków.
Odma to także skutek urazu tchawicy, oskrzeli, krtani. Przyczyną odmy podskórnej policzka, twarzy mogą być obrażenia twarzy, którym towarzyszą złamania kości twarzoczaszki. Rozrost nowotworowy, powodujący destrukcję tkanek kostnych i miąższu płuc, niekiedy również może doprowadzić do odmy – podobnie jak perforacja przełyku.
To też może Cię zainteresować: Jakie powikłania mogą wystąpić po usunięciu zęba?
Problemem bywa ponadto odma podskórna po operacji. Występuje ona jako powikłanie operacji klatki piersiowej, laparoskopii, tracheotomii, bronchoskopii. Odma podskórna twarzy i policzków to również jedno z powikłań zabiegów stomatologicznych (np. odma podskórna po usunięciu zęba) lub punkcji zatok. Uszkodzenie tchawicy podczas intubacji niekiedy również prowadzi do odmy.
Także rękoczyn Heimlicha wykonywany przy zadławieniach może skończyć się urazem klatki piersiowej, złamaniem żeber i odmą podskórną. Odma w zgorzeli gazowej powstaje w konsekwencji zakażenia tkanek miękkich bakteriami beztlenowymi. Prowadzi to do powstania gangreny. Infekcja szerzy się błyskawicznie, prowadząc do zniszczenia tkanek. Bakterie uwalniają do tkanek gaz, który jest wyczuwalny jako odma podskórna.
Czytaj również: Ból pod piersiami – co może oznaczać?
Objawy odmy podskórnej – jak rozpoznać powietrze pod skórą?
Pacjenci z odmą skarżą się na wrażenie pęcherzyków powietrza pod skórą. Pojawia się odczucie silnego dyskomfortu w okolicy szyi i klatki piersiowej. Dodatkowo mogą wystąpić:
- problemy z oddychaniem,
- trudności z przełykaniem oraz mówieniem,
- zmiana barwy głosu,
- uczucie pełności w szyi.
Pacjenci skarżą się na ból gardła, świsty podczas oddychania lub ból szyi. Tkanki wokół odmy podskórnej mogą być lekko obrzęknięte. Podczas badania charakterystyczne dla odmy podskórnej jest trzeszczenie skóry przy dotyku.
Ponadto powietrze znajdujące się pod skórą jest wyraźnie wyczuwalne palpacyjnie. W przypadku odmy podskórnej policzka i twarzy, obrzęk twarzy może być znaczny.
Sprawdź również: Odkrztuszanie plwociny (flegmy)
Leczenie odmy – jak pozbyć się pęcherzyków powietrza?
Podejrzenie odmy podskórnej wysnuwa się u pacjentów z charakterystycznym wywiadem (np. po urazie klatki piersiowej, zabiegach medycznych) i typowym trzeszczeniem w tkance podskórnej. Ponadto diagnozę stawia się po wykonaniu zdjęcia RTG, na którym widoczna jest obecność powietrza pod skórą. Często pacjentom towarzyszą objawy radiologiczne odmy opłucnowej, śródpiersiowej lub perforacji przełyku.
Przebieg odmy jest zwykle łagodny. W większości przypadków leczenie odmy podskórnej nie jest konieczne, a zalegające powietrze wchłania się z czasem samoistnie. Jeżeli objętość powietrza znajdującego się pod skórą jest duża i prowadzi do masywnej odmy, wywołując silny dyskomfort u pacjenta, lekarz może zdecydować o przeprowadzeniu drenażu.
Przeczytaj: Strzelające stawy – czy wymagają leczenia?
Jeżeli przyczyną odmy jest perforacja przełyku lub rozerwanie i uszkodzenie dróg oddechowych, konieczna jest szybka interwencja chirurgiczna. Pacjenci z odmą podskórną powinni wypoczywać, a w razie konieczności stosować leki przeciwbólowe.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Interna Szczeklika, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2014.
Opublikowano: 30.01.2018;
Oceń:
4.6
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Anna Owczarczyk
Lekarz
Absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Podczas studiów aktywna działaczka studenckiego gastroenterologicznego koła naukowego. Ponadto członek Zarządu Międzynarodowej Organizacji Studenckiej (IFMSA) i Zarządu Akademickiego Związku Sportowego - AZS. Obecnie lekarz stażysta w Miejskim Szpitalu w Łodzi. Zawodowo interesuje się endokrynologią i reumatologią. Swoją wiedzę pogłębia na konferencjach naukowych, kursach i szkoleniach medycznych.
118
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 19.02.2023