Moraxella catarrhalis w gardle i w nosie – objawy i leczenie

Moraxella catarrhalis – skąd się bierze w organizmie?

Moraxella catarrhalis to patogen oportunistyczny, który występuje w organizmie wielu osób. Nosicielstwo bakterii polega na tym, że bakteria chorobotwórcza stwierdzana jest w organizmie nosiciela, ale nie powoduje żadnych objawów chorobowych. Nosiciele bakterii stanowią zatem rezerwuar tej bakterii i mogą nieświadomie zarażać innych.

Moraxella catarrhalis w dziecka występuje bardzo często – nawet u 75 proc. z nich stwierdzane jest nosicielstwo. Fizjologicznie bytuje przede wszystkim w jamie nosowo-gardłowej. Natomiast u dorosłych odsetek ten jest znacznie niższy i sięga około 5 proc., z tendencją wzrostową u osób w podeszłym wieku.

Moraxella catarrhalis – gdzie można się zarazić?

Przez wiele lat bakteria Moraxella catarrhalis uznawana była wyłącznie za bakterię wchodzącą w skład flory fizjologicznej. W ostatnich latach okazało się jednak, że jest ona dość częstą przyczyną infekcji. M. catarrhalis odpowiada przede wszystkim za rozwój zakażeń górnych i dolnych dróg oddechowych, a bardzo rzadko jest przyczyną zakażeń uogólnionych.

Zakażenia Moraxella catarrhalis u dzieci są dość częste – mowa zwłaszcza o ostrym zapaleniu ucha środkowego i zapaleniu zatok, znacznie rzadziej zdarza się zapalenie płuc. Zapalenie ucha u dzieci to jedna z najczęstszych przyczyn wdrażania antybiotyku. Choroba ta dotyka głównie dzieci do 2. roku życia, co wynika z fizjologicznej niedojrzałości układu immunologicznego dziecka w pierwszych latach życia.

Z kolei zapalenie zatok u dzieci najczęściej rozwija się jako powikłanie zakażeń górnych dróg oddechowych. Zapalenie płuc u dziecka spowodowane może być jedynie przez Moraxella catarrhalis, a także jako mieszane infekcje wirusowe i bakteryjne. Najczęściej takie zapalenie płuc występuje u dzieci z zaburzeniami odporności.

Moraxella catarrhalis u dorosłych prowadzi przede wszystkim do rozwoju zapalenia krtani, zapalenia płuc (głównie szpitalnego), a także zaostrzenia objawów przewlekłej obturacyjnej choroby płuc.

Moraxella catarrhalis – objawy zakażenia

Objawy infekcji spowodowanych przez Moraxella catarrhalis zależą od lokalizacji infekcji. W przypadku zapalenia ucha środkowego objawy to:

• silny, pulsujący ból ucha,
• pogorszenie słuchu,
• gorączka,
• bóle i zwroty głowy,
• brak apetytu,
• osłabienie,
• ropna wydzielina z ucha.

Nieco trudniejsze może być rozpoznanie zapalenia ucha środkowego u niemowląt. Dziecko ma gorączkę, jest płaczliwe, może pociągać i pocierać ucho, nie ma apetytu.

W przypadku zapalenia zatok najczęstsze objawy to: niedrożność nosa, ból w okolicach skroni, czoła czy policzka, który nasila się podczas kaszlu i leżenia.

Objawy zapalenia płuc to: kaszel, duszności, świszczący oddech, ogólne osłabienie oraz gorączka. Jeśli bakteria Moraxella catarrhalis występuje u osób chorych na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, wtedy bakteria ta odpowiada za zaostrzenie objawów choroby. Dochodzi do zwiększenia ilości ropnej plwociny, nasila się kaszel i duszności, występuje gorączka i ogólne osłabienie organizmu.

Moraxella catarrhalis – diagnostyka

W rozpoznaniu infekcji spowodowanych przez Moraxella catarrhalis wymaz jest najskuteczniejszą metodą. Wymaga pobrania materiału od pacjenta i wykonania posiewu. Dodatkowo może być wykonany paskowy test na oksydazę. Inną możliwością jest wykonanie badania PCR, wykrywającego materiał genetyczny w pobranym materiale.

Ze względu na występowanie w tych samych lokalizacjach w organizmie i podobną morfologię, Moraxella catarrhalis musi być różnicowana z bakteriami Neisseria. Aby dobrać odpowiednie leczenie, często wykonuje się antybiogram, który określa odporność bakterii na dany typ antybiotyku.

Moraxella catarrhalis – leczenie zakażeń

W przypadku infekcji wywołanych przez Moraxella catarrhalis antybiotyk jest niezbędny. Bakteria wykazuje jednak oporność na większość antybiotyków stosowanych powszechnie w infekcjach dróg oddechowych. Mowa o penicylinach, trimetoprimie, wankomycynie oraz klindamycynie. Stosowane są antybiotyki z grupy tetracyklin, a także chinolony oraz amoksycylina z kwasem klawulanowym czy makrolidy.