Wymaz z jamy ustnej

Bakterie w jamie ustnej

Jamę ustną zamieszkuje liczna flora bakteryjna. Znajdują się tam drobnoustroje, które występują fizjologicznie oraz takie, które pojawiają się przejściowo i stanowią źródło chorób. Do organizmów bytujących w jamie ustnej należą bakterie oraz grzyby. Flora fizjologiczna chroni organizm człowieka przed zasiedleniem go przez florę chorobotwórczą.

Jamę ustną zamieszkują m.in. takie organizmy jak: γhemolizujące paciorkowce, Fusobacterium, Bacteroides, Veillonella, Peptostreptococcus, Treponema. Flora bakteryjna, która zamieszkuje powierzchnię zębów, różni się od tej, która kolonizuje ślinę, bądź szczeliny poddziąsłowe. Różnice występują również wraz z wiekiem. Przykładowo u noworodków, które przyszły na świat drogami natury, przeważającym gatunkiem flory bakteryjnej jest Lactobacillus. U dzieci przeważają bakterie gram-dodatnie beztlenowe. Natomiast u ludzi w wieku podeszłym przeważają pałeczki gram-ujemne.

W jakim celu wykonywany jest wymaz z jamy ustnej?

Lekarz zleci wykonanie wymazu z jamy ustnej, gdy zauważy niepokojące zmiany w obrębie jamy ustnej. Badanie takie jest zlecane w:

• diagnostyce chorób błony śluzowej jamy ustnej,
• grzybicy jamy ustnej,
• chorobach przyzębia,
• chorobach języka.

Wymaz z jamy ustnej może być również konieczny w celu wykonania niektórych badań genetycznych, np. w celu potwierdzenia, bądź wykluczenia ojcostwa (test na ojcostwo).

Wymaz z jamy ustnej – jak się przygotować?

Zaleca się, aby pacjent w dniu planowanego badania zgłosił się do laboratorium rano. Przed wykonaniem wymazu nie należy spożywać pokarmów, ani płynów. Pacjent nie powinien myć zębów, gdyż może to spowodować zniszczenie niektórych patogenów. Gdy pacjent nie może zgłosić się na pobranie wymazu w godzinach porannych, ostatni posiłek powinien spożyć minimum na 4 godziny przed pobraniem próbki do badania.

Wymaz z ust powinien być wykonany na początku stanu zapalnego, przed podaniem antybiotyku.

Osoba wykwalifikowana, za pomocą specjalnej jednorazowej wymazówki pobiera materiał z jamy ustnej. Szczególnie z miejsc chorobowo zmienionych, przykładowo z nalotów, owrzodzeń.

W przypadku podejrzenia chorób przyzębia, wymaz z tego regionu pobiera lekarz stomatolog. Dysponuje on specjalnymi zestawami przeznaczonymi do tego celu. Wymaz taki pobierany jest z czterech różnych kieszonek zębowych.

Wymaz z jamy ustnej – wynik badania

W przypadku oceny mikroskopowej z jamy ustnej ocenia się obecność patologicznych komórek. W prawidłowej śluzówce, przy zastosowaniu metody Papanicolaou obecne są:

• komórki nierogowaciejące,
• komórki, które wykazują cechy rogowacenia,
• komórki zrogowaciałe.

W nieprawidłowym wymazie obecne są komórki patologiczne oraz liczne komórki zapalne.

Uzyskana próbka z jamy ustnej może być poddana również badaniu mikrobiologicznemu oraz badaniu mykologicznemu.

W przypadku chorób przyzębia, w składzie flory jamy ustnej stwierdza się gram-ujemne bakterie beztlenowe.

Najczęstszy czynnik etiologiczny zakażeń grzybiczych jamy ustnej to grzyby z rodzaju Candida, a w szczególności Candida albicans.

Z otrzymanym wynikiem, w celu jego prawidłowej interpretacji należy zgłosić się do lekarza.