Pomroczność jasna to pozorna zborność ruchowa występująca przy jakościowym zaburzeniu świadomości. Przypadłość ta pojawia się stosunkowo rzadko i dotyczy przede wszystkim chorych na epilepsję. Jakie są przyczyny powstawania pomroczności jasnej oraz czym objawia się ta dolegliwość? Na te i inne pytania odpowiadamy w poniższym artykule. Zapraszamy do lektury.
Pomroczność jasna – co to? Przyczyny i objawy pomroczności jasnej
Spis treści
Czym jest pomroczność jasna?
Pomroczność jasna (zamroczenie jasne, organiczne zaburzenia dysocjacyjne) to zespół objawów, na który składają się znaczne zaburzenia pamięci, świadomości oraz zachowania. W trakcie napadu ma miejsce częściowa lub całkowita utrata poczucia własnej tożsamości. Człowiek nie jest w stanie kontrolować swojego zachowania, zaburzona zostaje zdolność odbierania bodźców zewnętrznych. Nieprawidłowość ta ma podłoże organiczne, tzn. jest związana z uszkodzeniem struktur układu nerwowego. Stan zamroczenia pojawia się nagle, gwałtownie i może trwać od kilku minut do nawet kilku tygodni.
Objawy pomroczności jasnej
Objawy zamroczenia jasnego pojawiają się nagle i gwałtownie. Moment wystąpienia symptomów jest bardzo trudny do przewidzenia. W większości przypadków stan ten nie jest związany z żadnym bodźcem zewnętrznym ani konkretną sytuacją.
Jakie objawy mogą świadczyć o wystąpieniu pomroczności jasnej?
- dezorientacja w czasie i miejscu;
- zaburzenia świadomości;
- utrata poczucia własnej tożsamości;
- znaczne zaburzenia pamięci;
- zaburzenia emocji;
- zmiana tempa aktywności;
- nieprzewidywalność reakcji;
- nieznana motywacja czynów.
Symptomy pomroczności jasnej mijają nagle i niespodziewanie po upływie kilku godzin lub dni. Należy jednak dodać, że mimo ustąpienia objawów, nadal występują zaburzenia pamięci. Osoba dotknięta tą dolegliwością nie jest w stanie przypomnieć sobie większości wydarzeń z okresu napadu ani tego, co go poprzedzało.
Czytaj również: Zespół Möbiusa – przyczyny, objawy i leczenie
Pomroczność jasna a epilepsja
W praktyce klinicznej zauważono, że utrata świadomości pacjenta, zastępowana przez pozornie inną świadomość, występuje często na skutek poważnych napadów padaczkowych. Zdarza się, że chory po odzyskaniu przytomności nie rozpoznaje otoczenia, w którym się znajduje. Ponadto staje się lękliwy, agresywny. Co istotne, stan ten mija, a pacjent nie pamięta swojego zachowywania. Uważa się, że w tym przypadku zamroczenie jasne powstaje na skutek nieodwracalnych zmian w mózgu, które wcześniej zapoczątkowała epilepsja.
To też może Cię zainteresować: Neurovit – w jakich przypadkach się go stosuje?
Pomroczność jasna u ludzi zdrowych
Organiczne zaburzenia dysocjacyjne może występować u osób, które są zdrowe z punktu widzenia somatycznego. Jednak są to przypadki niewytłumaczalne z punktu widzenia medycyny.
Poniżej prezentujemy najczęstsze stany pomroczności jasnej, których doświadczają osoby niedotknięte epilepsją.
- Somnambulizm – rodzaj lunatykowania, który polega na nieświadomym wykonywaniu różnych czynności. Człowiek dotknięty somnambulizmem zupełnie nie zdaje sobie sprawy z tego co robi, choć zachowuje się z pozoru całkiem zwyczajnie;
Zobacz również: Drętwienie rąk podczas snu – co je powoduje?
- Somnilokwencja – osoby doświadczającego tego rodzaju zamroczenia jasnego nawiązują przez sen dialog z osobami świadomymi. Zazwyczaj są to rozmowy sensowne. Cechą charakterystyczną tego stanu jest nadmierna szczerość ze strony śpiącego;
- Stany ekstatyczne – osoby objęte tym typem zamroczenia posiadają względną orientację, jednak idealizują sytuacje, zdarzenia, w których uczestniczą. Podczas ataku mogą przeżywać przyjemne doznania, np. o charakterze religijnym lub mistycznym, gdyż wydaje im się, że mają kontakt z siłami nadprzyrodzonymi.
Czytaj również: Nadwrażliwość układu współczulnego – przyczyny, jak leczyć?
Zamroczenie jasne a zaburzenia pamięci
Cechą charakterystyczną zamroczenia jasnego są znaczne zaburzenia pamięci . Po epizodzie zamroczenia pacjent doznaje całkowitej amnezji. Nie jest w stanie przypomnieć sobie żadnych wydarzeń ze stanu pomroczności: tego, gdzie był, z kim rozmawiał, co robił, co myślał i jak się czuł.
Zobacz też: Mitomania, czyli kłamstwo patologiczne
Pomroczność jasna – stan po napadzie
Epizod pomroczności jasnej kończy się zwykle snem terminalnym. Pacjent budzi się zdezorientowany. W pamięci chorego może pozostać ślad w postaci pojedynczych wspomnień z okresu zamroczenia. Resztę obejmuje niemal całkowita utrata pamięci. Częstym następstwem takiego stanu rzeczy jest agresja. Stosuje się wówczas leki uspokajające.
Niestety nie wynaleziono jeszcze leków, które umożliwiłyby wyprowadzenie chorego ze stanu zamroczenia w sposób aktywny.
Czytaj również: Autoagresja – czym jest i w jakich chorobach oraz zaburzeniach występuje?
Pomroczność jasna a poczytalność
Pomroczność jasna zaliczana jest do zespołu zamroczenia, który zgodnie z art. 31 § 1 kodeksu karnego spełnia kryteria niepoczytalności. Jest to zakłócenie czynności psychicznych, uniemożliwiające człowiekowi rozpoznanie, że popełnia on czyn zabroniony w świetle prawa. Innymi słowy, jeśli pacjent w stanie pomroczności jasnej naruszył prawo, jest całkowicie zwolniony od odpowiedzialności karnej. Sąd orzeka niepoczytalność na podstawie opinii biegłych psychologów i psychiatrów.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, red. A. Bilikiewicz, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004;
- Praca zbiorowa: Materiały do nauczania psychopatologii dla studentów wydziału lekarskiego. Poznań: AM Poznań, 2003.
Opublikowano: 02.02.2022;
Oceń:
5.0
Aneta Kroczyńska
specjalista zdrowia publicznego
Absolwentka Zdrowia Publicznego na Pomorskim Uniwersytecie Medycznym. Z zamiłowania podróżniczka i poszukiwaczka nowych smaków. Autorka wielu publikacji na temat profilaktyki, edukacji zdrowotnej oraz dietetyki.
186
Komentarze i opinie (0)