Objaw Lhermitte’a to objaw neurologiczny określany przez pacjentów jako przechodzenie prądu przez plecy. Jest to jeden z objawów stwardnienia rozsianego. Typowym objawem jest przechodzenie prądu przez kręgosłup, nogi, kończyny górne, palce rąk i stóp. Dodatni stwierdzany jest także w przypadków innych chorób, takich jak: dyskopatia, choroba Behceta, poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego. Leczenie obejmuje podaż leków sterydowych, stosuje się też techniki relaksacyjne.
Objaw Lhermitte'a – co to jest, kiedy występuje?
Spis treści
Co to jest objaw Lhermitte’a?
Objaw Lhermitte’a (ang. Lhermitte’s sign) jest objawem neurologicznym indukowanym poprzez ruch zgięcia w odcinku szyjnym. Pojawiające się uczucie przechodzącego prądu rozprzestrzenia się pionowo, w dół struktury kręgosłupa. Wrażenie jest nagłe, nieprzyjemne i ma związek ze schorzeniami układu nerwowego. Włókna nerwowe pokryte są osłonką mielinową, w sytuacji kiedy mamy do czynienia z różnymi chorobami może dochodzić do degeneracji mieliny, a tym samym niszczenia struktury nerwów i upośledzenia ich czynności. Niemożność przekazywania impulsów nerwowych indukuje bardzo wiele dolegliwości fizycznych oraz objawów charakterystycznych, jak np. Lhermitte’s sign.
Sprawdź również: Drętwienie lewej ręki i palców lewej ręki
Objaw Lhermitte’a a stwardnienie rozsiane
Po raz pierwszy objaw ten został opisany w roku 1917 przez Pierre’a Marie i Chatelina. W 1924 francuski neurolog Jean Lhermitte opisał ze szczegółami objawy przechodzenia prądu przez kręgosłup na przykładzie dolegliwości pewnej kobiety. Pacjentka, która wówczas zgłosiła się do niego, prezentowała bardzo wiele objawów neurologicznych, które są znamienne dla stwardnienia rozsianego. Najbardziej dokuczliwe i charakterystyczne było zgłaszane przez pacjentkę uczucie prądu na plecach oraz w kończynach. Po analizie tego przypadku odczucia takie zdefiniowano jako objaw Lhermitte’a. W późniejszych badaniach wykazano związek pomiędzy stwardnieniem rozsianym a bólem kręgosłupa. Określenie dla tego typu objawów funkcjonuje do dziś.
Przeczytaj też: Ból pod lewą łopatką – przyczyny, jak leczyć?
Jakie są przyczyny?
Lhermitte’s sign jest często obserwowanym zjawiskiem podczas badania pacjentów cierpiących na stwardnienie rozsiane. Nie jest jednak przypisany wyłącznie temu schorzeniu. Zgodnie z aktualnymi badaniami i teoriami naukowymi, objaw Lhermitte’a może pojawiać się w przypadku innych schorzeń oraz stanów, w których występuje naruszenie struktury mieliny poprzez proces degeneracyjny lub kompresję. Mowa o schorzeniach takich jak:
- dyskopatia,
- niedobory witaminy B12,
- poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego,
- stwardnienie rozsiane,
- choroba Adamantiadesa-Behceta,
- toczeń rumieniowaty układowy.
Objaw Lhermitte’a może pojawiać się także po urazach fizycznych. Stawiając diagnozę, sprawdza się dotychczasową historię medyczną, aby wykluczyć wszelkie schorzenia mogące być przyczyną podobnych objawów neurologicznych, jak tętniak, borelioza, udar i wiele innych.
Zobacz również: Drętwienie rąk podczas snu – co je powoduje?
Jak wygląda objaw dodatni, co czuje pacjent?
Lhermitte’s sign to przechodzenie prądu przez kręgosłup, kończyny dolne, kończyny górne, palce rąk i stóp. Wrażenie jest intensywne, krótkie oraz przerywane. Obszar, na którym pojawiają się wspomniane dolegliwości jest uzależniony od obszaru uszkodzenia osłonki mielinowej. Objaw jest najbardziej odczuwalny w momencie, kiedy pacjent wykonuje ruch zgięcia głowy, rotuje odcinek szyjny, pojawia się przewlekłe zmęczenie lub też przegrzanie. Badania naukowe potwierdzają, że blisko 40 proc. chorych na SM doświadcza dokuczliwego objawu Lhermitte’a pod postacią prądu w kręgosłupie.
To też może Cię zainteresować: Ból pod stopą – jakie mogą być przyczyny?
Leczenie i rehabilitacja
W procesie leczenia i rehabilitacji wykorzystuje się leki steroidowe, techniki rozluźniające i relaksacyjne, jak np. joga czy stretching. Pomocne są także ćwiczenia rozciągające wykonywane samodzielnie przez pacjenta w postaci autoterapii, jak również te, które pacjent wykonuje we współpracy z terapeutą. Ważne są techniki pracy z oddechem. W wielu przypadkach, ze względu na uciążliwość i intensywność bólu, zalecana jest współpraca z psychologiem. Pomaga to zmienić styl życia i zmodyfikować dotychczasowe zachowania, stanowi wsparcie dla osób zmagających się z przewlekłym bólem, wspomaga unikanie stresu zarówno emocjonalnego, jak i fizycznego.
Przeczytaj też: Tiki nerwowe – przyczyny, objawy, leczenie
Jest to niezwykle istotne, gdyż może rzutować na progresję schorzenia – jak w przypadku stwardnienia rozsianego. Fizjoterapia to również zastosowanie przezskórnej elektrycznej stymulacji nerwów, czyli zabiegu z wykorzystaniem prądów TENS, wykazującego działanie analgetyczne oraz przeciwzapalne. Badania wskazują także na korzystne oddziaływanie zabiegów z wykorzystaniem pola magnetycznego. Naukowcy tłumaczą jego skuteczność w oparciu o mechanizm zmian w przepuszczalności jonowej błony komórkowej, co jest związane ze zmniejszeniem pobudliwości aksonalnej po ekspozycji na działanie pola magnetycznego.
Świadomość ruchów i czynności wywołujących uczucie przechodzącego prądu pozwala ich unikać. W stanach zaostrzenia dolegliwości bólowych stosuje się także kołnierze ortopedyczne i mechanizmy ograniczające ruchy wywołujące niepożądane objawy, do czasu złagodzenia stanu ostrego. Zastosowanie się do tych wskazówek pozwala zredukować ból i tym samym przyczynia się do poprawy jakości życia.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Lopez L., Tello C., Communication of the diagnosis of multiple sclerosis: the patient’s opinion. Neurologia, 2008, 23: 367–372.
- Chen J. J. i wsp., Reverse Lhermitte's phenomenon provoked by cervical cord compression. Acta Neurol. Taiwan, 2012, 21: 35–38.
- Teive H. A. i wsp., Lhermitte's sign and vitamin B12 deficiency: case report. Sao Paulo Med. J., 2009, 127: 171–173.
- Sagiuchi T. i wsp., Lhermitte sign during yawning associated with congenital partial aplasia of the posterior arch of the atlas. Am. J. Neuroradiol., 2006, 27: 258–260.
Opublikowano: 21.05.2019;
Oceń:
4.6
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Mateusz Burak
Fizjoterapeuta
Fizjoterapeuta, absolwent Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Doktorant Instytutu Naukowego Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi. Dyrektor ds. fizjoterapii w Świętokrzyskim Centrum Rehabilitacji "Złota Rybka" w Oblęgorze. Nauczyciel akademicki na Wydziale Lekarskim i Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.
186
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 28.12.2022