Wielu pacjentów skarży się na przykre dolegliwości w obrębie twarzy. Najczęściej opisują je jako drętwienie twarzy, mrowienie twarzy, uczucie przechodzenia prądu czy pulsowanie. Lekarze objawy te określają jako parestezje. Przyczynami drętwienia i mrowienia na twarzy lub na jej części tylko z jednej strony, są najczęściej: neuralgia nerwu trójdzielnego, migrena, stwardnienie rozsiane, zaburzenia elektrolitowe. Leczenie drętwienia twarzy zależy od jednostki chorobowej, która je spowodowała.
Drętwienie twarzy i mrowienie twarzy – przyczyny, objawy, leczenie
Dokuczliwe objawy w obrębie twarzy
Nieprzyjemne doznania w obrębie twarzy, które pojawiają się o różnych porach dnia, a czasami także w nocy, są jedną z najczęstszych skarg pacjentów udających się do neurologa. Objawy drętwienia twarzy to (oprócz samego drętwienia):
- mrowienie,
- palenie,
- uczucia ciepła lub zimna,
- przechodzenie prądu,
- pulsowanie.
Czasami występują jedynie okresowo i w różnych miejscach – zwykle wtedy nie ma powodu do obaw. Dopiero przedłużające się objawy ze strony układu nerwowego mogą świadczyć o jego uszkodzeniu lub zaburzeniach czynności. Neurolodzy mówią wówczas o parestezjach.
Przeczytaj też: Spuchnięte usta – jakie są przyczyny obrzęku warg?
Czym są parestezje? To przykre wrażenia (drętwienie twarzy, mrowienie), które mogą mieć przyczynę w uszkodzeniu nerwów obwodowych lub ośrodkowego układu nerwowego. Występowanie parestezji wymaga przeprowadzenia pełnego badania neurologicznego oraz, w zależności od podejrzeń lekarza, badań dodatkowych (np. obrazowych). Istnieje wiele chorób, które mogą być odpowiedzialne za występowanie uczucia drętwienia, mrowienia i palenia w obrębie twarzy. Poniżej przedstawione są najpopularniejsze z nich.
Warto wspomnieć, że drętwienie twarzy i mrowienie twarzy może mieć również tło psychogenne, bez uchwytnej przyczyny organicznej, u podłoża których stoi lęk. Diagnostyka powinna być przeprowadzana przez lekarza psychiatrę (nigdy nie należy obawiać się pójścia do specjalisty – zdrowie jest znacznie ważniejsze niż obawa przed stygmatyzacją).
Czytaj również: Pulsowanie w uchu – co to znaczy?
Neuralgia nerwu trójdzielnego i ból twarzy
Twarz odbiera bodźce czuciowe (ból, dotyk i inne) poprzez duży nerw czaszkowy zwany nerwem trójdzielnym. W przypadku wystąpienia zapalenia lub ucisku na nerw (również czasami bez uchwytnej przyczyny) dochodzi do rozwoju neuralgii nerwu trójdzielnego.
Schorzenie to dawać może następujące objawy:
- silne napady bólu;
- bardzo intensywne parestezje (uderzenia zimna, gorąca, przenikliwe mrowienie twarzy) w obrębie zakresu unerwienia jednej z trzech gałęzi nerwu – okolic czoła (nerw oczny), okolic nosa i policzka (nerw szczękowy) oraz brody (nerw żuchwowy).
Napady występują samoistnie lub po zadziałaniu czynnika zewnętrznego (ucisk, dotyk, silny wiatr, mycie zębów, mówienie). Diagnostyka polega na dokładnym zabraniu wywiadu i badaniu neurologicznym. Leczenie może być farmakologiczne, operacyjne lub radiochirurgiczne.
To też może Cię zainteresować: Drżenie ciała – jakie mogą być przyczyny drżenia mięśni ciała?
Zaburzenia elektrolitowe i drętwienie mięśni twarzy
Jedną z możliwych przyczyn zaburzeń neurologicznych w obrębie twarzy (drętwienia twarzy i mrowienia twarzy) mogą być nieprawidłowe stężenia ważnych dla organizmu jonów – wapnia (niedobór), potasu (nadmiar) i magnezu (niedobór).
Do takich stanów dochodzi w przypadku błędów dietetycznych, niektórych chorób (np. zespół złego wchłaniania, choroby przytarczyc) i przyjmowania wybranych leków (szczególnie z grupy diuretyków oszczędzających potas).
Diagnostyka jest prosta – polega na analizie próbki krwi pod kątem stężeń jonów. Leczenie powinno być prowadzone wyłącznie pod kontrolą lekarza i polega na wyrównaniu stężenia danego jonu do wartości prawidłowych (poprzez suplementację doustną, dożylną lub usunięcie nadmiaru jonów).
Sprawdź również: Drętwienie lewej ręki i palców lewej ręki
Aura migrenowa i bóle głowy
Migrena to choroba charakteryzująca się przewlekłymi napadami pulsujących bólów głowy, które utrzymują się przez wiele godzin. Może towarzyszyć jej tak zwana aura, czyli zespół dodatkowych objawów występujących podczas lub poprzedzających napad. Parestezje w obrębie twarzy (z niedowładem i problemami z mową włącznie!) mogą być rodzajem aury migrenowej. Migrenę z aurą rozpoznaje lekarz, analizując spełnienie kryteriów według Międzynarodowej klasyfikacji bólów głowy. Tuż przed wystąpieniem napadu lub na jego początku lekarz może zalecić stosowanie leków z grupy selektywnych agonistów receptora serotoninowego (tryptany) lub objawowo niesteroidowych leków przeciwzapalnych.
Czytaj również: Pulsowanie w głowie – jakie są przyczyny uczucia pulsowania w głowie?
Padaczka – drżenie i mrowienie twarzy
Padaczka jest zwykle kojarzona z groźnie wyglądającymi napadami drgawek, podczas których chory upada na ziemię, wijąc się w konwulsjach. Większość pacjentów nie zdaje sobie sprawy z tego, że padaczka również może być przyczyną (wydawałoby się) błahego mrowienia i drętwienia twarzy. Medycyna wyróżnia między innymi:
- napady czuciowe proste, które objawiają się jako drętwienie twarzy lub mrowienie w różnych obszarach ciała (w tym – twarzy);
- napady częściowe ruchowe proste, zwane w neurologii napadami Jacksona, które polegają na rytmicznych drganiach kciuka, palca wskazującego, kącika ust (drżenie i mrowienie mięśni twarzy), bądź palucha – mogą być kolejnym etapem napadów czuciowych prostych.
Stwierdzenie i leczenie padaczki powinno być przeprowadzane przez neurologa. Do dyspozycji istnieje wiele metod diagnostycznych (elektroencefalografia, badania obrazowe mózgu) oraz sposobów leczenia (stare i nowe leki przeciwpadaczkowe).
To też może Cię zainteresować: Co oznacza ból czubka głowy?
Stwardnienie rozsiane (SM) i drętwienie twarzy
Stwardnienie rozsiane to przewlekła choroba ośrodkowego układu nerwowego, która polega na wieloogniskowym rozpadzie neuronów wraz z towarzyszącym procesem zapalnym i objawami neurologicznymi. Drętwienie i mrowienie twarzy po jednej stronie twarzy oraz inne parestezje mogą być pierwszymi objawami SM.
Do innych początkowych symptomów choroby zalicza się:
- ogólne osłabienie,
- zaburzenia koordynacji jednej z kończyn,
- problemy ze wzrokiem (bóle gałek ocznych, mroczki przed oczami, częściowa utrata wzroku),
- niedowłady,
- zaburzenia chodzenia,
- problemy z oddawaniem moczu,
- zawroty głowy o niewyjaśnionej przyczynie,
- zaburzenia emocjonalne.
Czytaj również: Nerwiak – co to jest? Przyczyny, rodzaje, objawy, leczenie
Podejrzenie SM wymaga przeprowadzenia pełnego badania neurologicznego oraz wykonania dodatkowych testów (rezonans magnetyczny mózgu, badanie potencjałów wywołanych, punkcja lędźwiowa). Leczenie jest objawowe i ma na celu spowolnienie postępu choroby.
Przeczytaj też: Tiki nerwowe – przyczyny, objawy, leczenie
Borelioza
Jest to choroba, którą powodują bakterie krętki przenoszone przez kleszcze. Objawy neurologiczne, takie jak zapalenie korzeni nerwowych i nerwów obwodowych (mogące objawiać się jako parestezje w obrębie twarzy), świadczą o ostatniej fazie choroby, w której doszło już do zajęcia ośrodkowego układu nerwowego.
Przeczytaj: Usuwanie korzenia zęba – kiedy jest konieczne?
Podejrzewając neuroboreliozę lekarz dokładnie wypytuje o objawy związane ze wcześniejszymi etapami choroby (w tym – ugryzienie przez kleszcza). Diagnostyka polega na wykonywaniu specjalnych testów krwi potwierdzających obecność przeciwciał przeciwko krętkom lub testu Western blot, a czasami również na oznaczenie tych przeciwciał w płynie mózgowo-rdzeniowym. W leczeniu boreliozy stosuje się antybiotyki.
Czytaj również: Choroba Fabry'ego – co to? Przyczyny, objawy u dzieci i dorosłych, leczenie, rokowanie
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Anatomia narządów wewnętrznych i układu nerwowego człowieka, Zofia Ignasiak. Wyd. 2014 r.
- Neuroanatomia kliniczna, Daniel L Tolbert, Paul A. Joung, Paul H. Young. Wyd. 2021 r.
Mateusz Spałek
Lekarz
Absolwent Wydziału Lekarskiego z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Odbył staż podyplomowy w Wojskowym Instytucie Medycznym w Warszawie oraz staże zagraniczne w Londynie i Bejrucie. Autor prac nagradzanych na zagranicznych i krajowych konferencjach. Obecnie w trakcie specjalizacji z radioterapii onkologicznej w Centrum Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Instytucie w Warszawie. Koncentruje się zarówno na praktyce klinicznej, jak i działalności naukowej. Szczególnie interesuje się nowoczesnymi technikami radioterapeutycznymi oraz innowacyjnymi metodami leczenia nowotworów.
Komentarze i opinie (2)
opublikowany 04.12.2019
opublikowany 14.10.2020