Depresja – czym jest?
Depresja dołączyła do grona chorób cywilizacyjnych. Z danych Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że w 2014 roku chorowało na nią już przeszło 350 milionów ludzi na całym świecie. Dwukrotnie częściej diagnozowano ją u kobiet niż u mężczyzn i stanowiła czwartą przyczynę niepełnosprawności funkcjonalnej na świecie – w okolicach 2030 roku może stanowić nawet drugą. Widać więc, że staje się coraz poważniejszym problemem. Dodatkowo, skutki nieleczonej depresji również okazują się coraz większym wyzwaniem dla środowiska medycznego.
Wiemy już dziś, że depresja nie jest przypadkowym obniżeniem nastroju, który wyreguluje się sam. Nierzadko mamy bowiem do czynienia z chorobą, której przyczyny leżą bezpośrednio w naszym organizmie (tak zwana depresja endogenna) i jest związana jest z obniżeniem poziomu neuroprzekaźników (na przykład serotoniny). Niewątpliwie nie należy więc czekać, aż przejdzie sama – niezbędna jest pomoc specjalisty.
Jak objawia się depresja?
Klasyfikacja ICD-11 podaje kilka rodzajów zaburzeń depresyjnych. Niezależnie jednak od oficjalnych nazw, klinicyści zwracają uwagę na to, że depresja może mieć kilka charakterystycznych postaci. Częsta jest depresja lękowa, a więc taka, w której głównym uczuciem towarzyszącym pacjentowi jest nie tyle marazm, a lęk. Mówi się również o depresji anankastycznej, w której objawem stają się natręctwa. W przypadku kobiet nieraz mamy również do czynienia z depresją poporodową.
Zdarzają się również przypadki depresji hipochondrycznej, w której pacjent skupiony jest na lęku o swoje zdrowie, czy depresji psychotycznej, gdzie pojawiają się niepokój i urojenia, a pacjent musi być hospitalizowany. Trudnym przypadkiem jest również depresja maskowana – objawy depresyjne ukryte są pod pozornie dobrym funkcjonowaniem pacjenta. Tacy pacjenci często skarżą się głównie na dolegliwości ze strony ciała (nadmierna senność, bóle głowy, odczuwanie zmęczenia, et cetera). Niestety brak leczenia może doprowadzić, tak czy inaczej, do rozwoju innych zaburzeń psychicznych, na przykład zaburzeń lękowych.
Zazwyczaj jednak głównym symptomem depresji jest obniżenie nastroju i spadek motywacji do dalszego funkcjonowania. Nie jest to jednak chwilowy smutek, a stan, który trwa długo i doprowadza do problemów w codziennym życiu pacjenta.
Przeczytaj również:
Depresja a seks. Czy stany depresyjne wpływają na libido i orgazm?
Objawy depresji – jak ją rozpoznać?
Najczęstsze objawy depresji to zaburzenia nastroju oraz dolegliwości psychosomatyczne. Pacjenci skarżą się na zaburzenia snu (pojawiają się nie tylko trudności z zasypianiem, ale i nadmierna senność). Pojawia się również utrata dotychczasowych zainteresowań, utrata energii i uczucie smutku (lub brak jakikolwiek emocji – apatia). Charakterystyczne stają się także zaburzenia funkcji seksualnych, osłabienie kondycji intelektualnej, a nieraz również zaburzenia łaknienia – brak apetytu czy nadmierne objadanie się.
Towarzyszy im chroniczne uczucie zmęczenia i obniżone poczucie własnej wartości, poczucie braku sensu życia i narastający poziom lęku.
Dolegliwościom tym towarzyszą również zaburzenia somatyczne, nad przykład bóle głowy. Szczególnie depresja lękowa może objawiać się symptomami ze strony układu pokarmowego, bólami brzucha czy nudnościami. Niestety może poprzedzać rozwój głębszych zaburzeń lękowych.
Zazwyczaj depresja objawia się wyraźnym zaburzeniem nastroju. Towarzyszą mu:
łatwość przyciągania negatywnych emocji,
wspomniana utrata zainteresowań,
osłabienie koncentracji,
kłopoty z logicznym myśleniem,
poczucie winy.
Niekiedy pojawia się także nadużywanie alkoholu – by stłumić negatywne odczucia. Warto pamiętać, że zaburzenia nastroju mogą wywoływać myśli samobójcze, a w skrajnych przypadkach – także próby samobójcze.
Przeczytaj również:
Ortoreksja – co to? Przyczyny, objawy, skutki, leczenie
Skutki nieleczonej depresji – czym grozi nieleczona depresja?
Badania wskazują, że występowanie depresji staje się coraz częstsze. Choć chętniej sięgamy po pomoc, niektórzy bagatelizują epizod depresyjny. Nie jest to słuszne postępowanie – nieleczona depresja może mieć bowiem naprawdę poważne konsekwencje.
Objawy nieleczonej depresji to między innymi zmiany osobowościowe, które zwłaszcza u młodych osób mogą doprowadzić do zaburzenia osobowości. Niezbędna jest wówczas długa psychoterapia. Innym częstym problemem stają się rozwój zaburzeń lękowych czy utrwalone zaburzenia seksualne, które nie pozwalają cieszyć się ze współżycia i również wymagają pomocy specjalisty – seksuologa. Nieleczona depresja może więc przyczynić się do tak poważnych schorzeń, jak zawały serca czy udary.
Objawy nieleczonej depresji to także chroniczny stres. Przewlekły, zaniedbany epizod depresyjny może doprowadzić do choroby serca, zwłaszcza w podeszłym wieku.
Niestety bardzo popularne skutki nieleczonej depresji to również wspomniane wyżej myśli samobójcze. Czasami ich efektem stają się próby samobójcze. Nieleczona depresja staje się więc poważnym zagrożeniem nie tylko dla zdrowia, ale i życia pacjenta.
Leczenie depresji – jak wygląda?
Najczęściej leczenie depresji to połączenie farmakoterapii i psychoterapii. Stosowanie leków antydepresyjnych jest w stanie poprawić komfort pacjenta. Jednak depresja ma to do siebie, że jej objawy często powracają. W tym celu farmakoterapię uzupełnia się zazwyczaj psychoterapią, która uczy zdrowych nawyków radzenia sobie ze stresem. Pełne leczenie depresji zapobiega nawrotom i pomaga uniknąć niepożądanych konsekwencji nieleczonej depresji.
