Ekmnezja to deficyt pamięci, w którym teraźniejszość ulega zamazaniu przy zachowanej pamięci wydarzeń wcześniejszych. Osoba dotknięta tym schorzeniem intensywnie skupia się na przeżywaniu określonych zdarzeń, które miały miejsce w przeszłości, mając przekonanie, że dzieją się właśnie teraz. Co warto wiedzieć o przyczynach, objawach i leczeniu ekmnezji?
Ekmnezja – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie
Co to jest ekmnezja?
Ekmnezję określa się jako upośledzenie pamięci, w którym pojawia się błędne postrzeganie kontekstu czasowego. Mówiąc najprościej, osoba myli teraźniejszość z przeszłością. Częstość występowania tego zjawiska jest dosyć rzadka i najczęściej dotyczy osób starszych.
Ekmnezja to nie jedyny rodzaj zaburzeń pamięci. Psychiatrzy wyróżniają zaburzenia pamięci o charakterze jakościowym oraz ilościowym. Do ilościowych zaburzeń pamięci zaliczamy:
- amnezję – całkowitą utrata wspomnień z pewnego okresu czasu;
- hipermnezję – polegającą na zapamiętywaniu najdrobniejszych szczegółów. Występuje ona w zespołach maniakalnych i paranoicznych oraz pod wpływem silnych emocji;
-
hipomnezję – osłabienie pamięci powstałe pod wpływem lęku, zatruć, urazów oraz niedokrwienia mózgu.
Do jakościowych zaburzeń pamięci należą:
- złudzenia pamięciowe – zniekształcenia wspomnień,
- omamy – nieistniejące, fałszywe wspomnienia,
- konfabulacje – tworzenie wydarzeń, które nigdy nie miały miejsca,
-
kryptomnezje – przyjmowanie za własne cudzych myśli.
Przyczyny ekmnezji
Ekmnezja może być spowodowana przez wiele czynników, są to między innymi:
- różnego rodzaju uszkodzenia mózgu w przebiegu demencji, dlatego zaburzenie dotyczy głównie osób starszych;
- mechaniczne uszkodzenia głowy na skutek np. wypadku;
- powikłania operacji neurochirurgicznych;
- zmiany w mózgu związane z padaczką skroniową;
- skutek nadużywania środków halucynogennych o właściwościach psychodelicznych, takich jak LSD i grzyby zawierające meskalinę lub psylocybinę;
-
choroba Alzheimera lub schizofrenia.
Zjawisko ekmnezji może wystąpić przy różnego rodzaju zaburzeniach dysocjacyjnych, które mogą pojawić się w odpowiedzi na stresujące wydarzenia. Ekmnezja jest częstym zjawiskiem u osób przewlekle spożywających alkohol, a także u pacjentów przyjmujących środki psychoaktywne. Zniekształcenie pamięci może być powiązane z zespołem stresu pourazowego. Osoba przywołuje swoje traumatyczne doświadczenia jako krótkie zmiany w pamięci. Wspomnienia stają się obecne i są odczuwane z dużą intensywnością.
Objawy ekmnezji
Osoba doświadczająca objawów ekmnezji cierpi na znaczne ograniczenie pamięci. Mimo iż nie pamięta rzeczywistych wydarzeń w teraźniejszości, ma bardzo rozbudowane wspomnienia z przeszłości. Owe wspomnienia stają się tak żywe i intensywnie odczuwane, że choremu wydaje się, że dzieją się one w tym momencie, dlatego usilnie skupia się na przeżywaniu przeszłości.
Występują zaburzenia świadomości – pacjenci bardzo często nie reagują na próby kontaktu z otoczeniem. Żyją w świecie swoich własnych przekonań, jednocześnie czując się zdezorientowani i uwięzieni w swoich zaburzeniach świadomości. Objawy przypominające ekmnezję mogą pojawiać się przed napadami padaczkowymi. Ekmnezji mogą towarzyszyć również nieprawidłowe doznania zmysłowe, spowodowane zaburzeniami funkcji poznawczych organizmu. Dzieje się tak głównie w wyniku zatrucia substancjami halucynogennymi.
Diagnostyka i leczenie ekmnezji
Aby ustalić etiologię schorzenia, w pierwszej kolejności należy zebrać wywiad od pacjenta lub członka rodziny/opiekuna. Konieczne jest ustalenie czasu trwania objawów, początku zauważonych zmian, ich dynamiki oraz objawów towarzyszących. Należy także poddać pacjenta diagnostyce neurologicznej i psychiatrycznej.
Do najczęściej stosowanych badań należą rezonans magnetyczny oraz tomografia komputerowa głowy. Dzięki nim specjalista jest w stanie potwierdzić, bądź wykluczyć obecność guza mózgu czy też innej przyczyny organicznej. U osób dotkniętych ekmnezją istotne jest również to, aby wykluczyć istnienie zaburzeń otępiennych. Dokonuje się tego na podstawie obserwacji pacjenta, a także po wykonaniu testu MMSE oraz testu zegara. Test zegara polega na narysowaniu przez osobę badaną zegara, a następnie zaznaczenie na nim konkretnej godziny. Sprawdza to pamięć pacjenta i funkcjonowanie percepcyjne oraz wykrywa trudności natury neurologicznej. Z kolei test MMSE służy do oceny otępień u pacjentów. Obejmuje on badanie orientacji czasowej (np. jaki jest dziś dzień) i miejsca (gdzie się teraz znajdujemy).
Leczenie ekmnezji zależy w głównej mierze od przyczyny jej powstania. Zwykle opiera się na połączeniu różnych form terapii: farmakoterapii, stymulacji poznawczej usprawniającej pamięć i sieci neuronalne oraz rehabilitacji neurologicznej lub społecznej. Leczenie wymaga czasu, zaangażowania i cierpliwości. Niektórych schorzeń, takich jak choroba Alzheimera czy Parkinsona, medycyna ciągle nie potrafi całkowicie wyleczyć, jednak prawidłowe prowadzenie chorego może opóźnić rozwinięcie poważniejszych objawów i częściowo zapobiegać zanikom pamięci.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- G. Zwolińska, Zaburzenia pamięci, Medycyna Praktyczna dla pacjenta, https://www.mp.pl/pacjent/objawy/152374,zaburzenia-pamieci.
- M. Jarema, Psychiatria, Państwowy zakład wydawnictw lekarskich PZWL, 2016.
- W. Lipczyńska- Łojkowksa, Rozpoznawanie i różnicowanie zespołów otępiennych, 2006.
Opublikowano: 24.01.2023;
Oceń:
0.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Ewelina Zygmunt-Siembida
Lekarz
Absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Obecnie lekarz stażysta w I Wojskowym Szpitalu Klinicznym w Lublinie. Interesuje się ginekologią i położnictwem, a także endokrynologią. W wolnych chwilach uwielbia podróżować oraz oglądać dobre filmy.
5
Komentarze i opinie (0)