Powiększenie węzłów chłonnych często wzbudza niepokój pacjentów. Węzły chłonne występują w różnych miejscach na ciele (np. węzły chłonne pod pachą czy węzły szyjne). Ból węzłów chłonnych oraz ich powiększenie może sygnalizować chorobę bakteryjną (np. gruźlicę) lub wirusową (np. mononukleozę). Natomiast powiększony węzeł pod żuchwą (guzek czy kulka pod skórą) może niekiedy sygnalizować nowotwory.
Powiększone węzły chłonne pod żuchwą (podżuchwowe) – jakie są przyczyny?
Powiększony węzeł chłonny pod żuchwą i powiększenie węzłów szyjnych
Węzły chłonne powiększają się z powodu większej ilości prawidłowych lub nowotworowych limfocytów i/lub komórek zapalnych. Węzły chłonne występują w przebiegu naczyń limfatycznych, a największe ich skupiska można znaleźć:
- na szyi (węzły chłonne na szyi),
- pod pachami,
- pod żuchwą,
- za uszami,
- w pachwinach.
Węzły chłonne stoją na straży przepływu chłonki (inaczej limfy) i są ważną częścią układu limfatycznego, filtrując i oczyszczając limfę z drobnoustrojów.
To też może Cię zainteresować: Spuchnięte dziąsła – przyczyny, objawy, leczenie
Powiększone węzły chłonne często budzą niepokój pacjentów. Możliwą przyczyną ich powiększenia są zakażenia o rozmaitym pochodzeniu. Węzły chłonne mogą być powiększone w przebiegu chorób bakteryjnych, takich jak gruźlica, zakażenia gronkowcem lub paciorkowcem, błonica, choroba kociego pazura, lub wirusowych np. cytomegalia, mononukleoza zakaźna, HIV, HSV, ospa wietrzna i półpasiec, odra (uogólnione powiększenie węzłów chłonnych).
Przeczytaj: Ból szczęki – możliwe przyczyny
Ból węzłów chłonnych oraz ich powiększenie mogą wywoływać także rzadsze zakażenia pierwotniakowe lub grzybicze.
Powiększone węzły chłonne u dziecka oraz u młodzieży (w tym przypadku powiększenie jest zazwyczaj uogólnione) i powiększenie węzłów szyjnych oraz podżuchwowych u dorosłych może utrzymywać się nawet do 6 miesięcy po ostrej fazie choroby.
Przeczytaj również: Ropa w dziąśle, przyczyny, objawy, postępowanie
Powiększone węzły chłonne podżuchwowe – jakie są przyczyny?
Powiększone węzły chłonne podżuchwowe pacjenci często określają jako:
- guzek (np. guzek pod żuchwą czy guzek pod brodą),
- grudki pod skórą,
- kulkę pod skórą.
Węzły chłonne są zlokalizowane w różnych miejscach na ciele, np. węzły chłonne pod pachą, węzły łokciowe czy podżuchwowe.
Powiększone i bolesne węzły chłonne mogą oznaczać chorobę autoimmunologiczną, czyli taką, w której układ odpornościowy zwraca się przeciw organizmowi, np. w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów.
Ważną przyczyną powiększonych węzłów podżuchwowych są nowotwory, zwłaszcza nowotwory pierwotne układu limfopoetycznego (chłoniak Hodgkina, chłoniaki nieziarnicze, przewlekła i ostra białaczka limfoblastyczna). Powiększone węzły chłonne mogą również wskazywać na przerzuty guzów litych z innych okolic lub choroby spichrzeniowe.
Również inne choroby mogą być przyczyną powiększonych węzłów chłonnych, np.:
- sarkoidoza (w jej przebiegu powstają ziarniniaki, czyli małe zapalne grudki pod skórą),
- histiocytoza X (charakteryzuje się nadmiernym rozrostem histiocytów),
- choroba Castlemana (rzadka patologia, polegająca na nienowotworowym rozroście komórek układu limfatycznego).
Przeczytaj też: Spuchnięte usta – jakie są przyczyny obrzęku warg?
Powiększony węzeł chłonny pod żuchwą – jakie badania?
W diagnostyce powiększenia węzłów chłonnych ważna jest ich lokalizacja. Jeśli powiększone są tylko węzły z jednej grupy (np. powiększony węzeł chłonny pod brodą czy żuchwą), to prawdopodobnie przyczyna jest miejscowa, a jeśli węzły z wielu grup, to uogólniona.
Warto też zwrócić uwagę na konsystencje węzłów – twarde węzły chłonne sugerują chłoniaka, przerzuty nowotworowe lub przewlekłą białaczkę. Miękkie węzły chłonne, niekiedy chełbocące, sugerują natomiast gruźlicę lub błonicę.
Kolejną ważną cechą powiększonych węzłów chłonnych jest ich tkliwość. Bolesność przy dotyku sugeruje szybkie powiększanie się węzła, np. w zapaleniu, rzadziej w krwawieniu do węzła, odczynie immunologicznym lub procesie nowotworowym.
Zobacz też: Globus histericus – co oznacza gula w gardle?
Trzeba także ocenić przesuwalność powiększonego węzła chłonnego pod żuchwą względem skóry i podłoża. Brak przesuwalności oraz pakiety węzłów występują w przewlekłym procesie zapalnym lub nowotworowym.
Wykonuje się badania obrazowe węzłów chłonnych, czyli USG, RTG, TK, MR, scyntygrafię. Czasem konieczna jest biopsja węzła chłonnego pod żuchwą lub wycięcie go w celu badania histopatologicznego.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Ruby Maini; Shivaraj Nagalli, Lymphadenopathy. Dostęp online https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK558918/
- Kazimierz Ostrowski, Wojciech Bem: Histologia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1995, s. 498–506.
Agnieszka Brzezińska
Lekarz
Lekarz rezydent w trakcie specjalizacji z psychiatrii.
Komentarze i opinie (16)
opublikowany 11.11.2018
opublikowany 30.11.2018
opublikowany 15.01.2019
opublikowany 13.04.2019
opublikowany 16.04.2019
opublikowany 24.04.2019
opublikowany 04.06.2019
opublikowany 12.06.2019
opublikowany 12.06.2019
opublikowany 12.02.2022
opublikowany 20.02.2022
opublikowany 19.12.2019
opublikowany 26.04.2020
opublikowany 01.03.2024
opublikowany 14.03.2024
opublikowany 23.09.2024