Opuchnięta szyja – przyczyny obrzęku i powiększenia obwodu szyi

Przyczyny opuchniętej szyi – dlaczego szyja puchnie?

W obrębie szyi znajduje się wiele struktur i narządów, do których zalicza się: tarczyca, węzły chłonne, duże naczynia krwionośne (tętnice i żyły), ślinianki, przytarczyce, gardło, krtań, początkowy odcinek tchawicy.

Spuchnięcie szyi i powiększenie jej obwodu może być związane z różnymi czynnikami i jest wynikiem zarówno obecności patologicznych struktur i guzów na szyi, jak i powiększeniem wymienionych narządów. Opuchlizna szyi może narastać stopniowo, w długim czasie, lub pojawiać się nagle.

Najczęstszą przyczyną obrzęku są choroby tarczycy i węzłów chłonnych, jednak kiedy szyja jest spuchnięta, można podejrzewać także takie problemy z sercem, schorzenia bakteryjne, a nawet nowotworowe.

To też może Cię zainteresować: Guzek na szyi – co może oznaczać?

Obrzęk szyi – objaw chorej tarczycy

Powiększona tarczyca jest częstą przyczyną spuchniętej szyi. Opuchlizna umiejscowiona jest w dolnej części szyi, nad mostkiem, może osiągać znaczne rozmiary, zniekształcając szyję. Pojawia się chrypa, kaszel, uczucie duszności w wyniku ucisku na tchawicę, czasem także ból szyi.

Zwykle wole tarczycowe okazują się być łagodnym powiększeniem tarczycy na skutek:

• niedoboru jodu w pożywieniu,
• łagodnych guzków, takich jak gruczolaki, guzki koloidowe,
• chorób zapalnych tarczycy – choroba Gravesa-Basedowa, choroba Hashimoto.

Powiększeniu tarczycy mogą towarzyszyć objawy nadczynności tarczycy, które wynikają z nadmiernej produkcji hormonów przez gruczoł. Pojawia się nadpobudliwość nerwowa, drżenie mięśni, zwiększona potliwość, spadek masy ciała z towarzyszącym wzrostem apetytu, przyspieszenie tętna, uczucie ciepła.

Powiększenie tarczycy może być także skutkiem nowotworu złośliwego tarczycy (rak brodawkowaty, pęcherzykowy, rdzeniasty, chłoniaki). Najczęstszym spośród nich jest rak brodawkowaty. Charakteryzuje się on również najlepszym rokowaniem (10 lat przeżywa około 95 proc chorych).

To też może Cię zainteresować: Ucisk w gardle – przyczyny, badania, leczenie

Powiększone węzły chłonne na szyi – co to oznacza?

Węzły chłonne to małe narządy w kształcie fasoli, przez które przepływa krążąca po całym organizmie limfa. Gdy w organizmie znajdą się obce komórki, np. bakterie, przedostają się one wraz z limfą do węzłów, gdzie uruchamiana jest odpowiedź immunologiczna, co objawia się powiększeniem węzła chłonnego. Istnieje bardzo dużo stanów prowadzących do powiększenia węzłów chłonnych na szyi.

• Obrzęk szyi może nastąpić w wyniku infekcji bakteryjnej. Infekcyjne powiększenie węzłów chłonnych przebiega zwykle z wysoką gorączką, bólem głowy, osłabieniem, bolesnością węzłów. Węzły zwykle są przesuwalne względem podłoża, miękkie. Wśród infekcji bakteryjnych znane są np. choroba kociego pazura (zapalenie węzłów rozwija się po zadrapaniu przez kota, który jest nosicielem bakterii). Do innych infekcji bakteryjnych wywołujących wrażenie opuchlizny szyi należy angina paciorkowcowa, gruźlica, kiła. Leczenie zapalenia węzłów trwa zwykle około 2 tygodni, polega antybiotykoterapii.

To też może Cię zainteresować: Drżenie ciała – jakie mogą być przyczyny drżenia mięśni ciała?

• Powiększenie obwodu szyi następuje także w przebiegu infekcji wirusowych, np. mononukleozy zakaźnej. Choroba dotyka głównie dzieci i młodych dorosłych. Do jej objawów należy ból węzłów chłonnych, gorączka, zapalenie migdałków, powiększenie wątroby i śledziony. Poza tym wirus ospy wietrznej, różyczki, odry, grypy mogą spowodować tzw. odczynowe powiększenie węzłów. Nawet w tak błahej infekcji jak przeziębienie może dojść do znacznego powiększenia węzłów szyjnych – zwłaszcza u dzieci.
• Obrzęknięta szyja może wskazywać również na chorobę nowotworową. W takim wypadku powiększenie węzłów utrzymuje się zwykle mimo leczenia antybiotykami, węzły są twarde, zbite w pakiety, nieruchome. Charakterystyczne jest to, że węzły są niebolesne. W przypadku chłoniaków może wystąpić spadek masy ciała, nadmierna potliwość, znaczne powiększenie się węzła w krótkim czasie. Do powiększenia węzłów prowadzą też białaczki, szpiczaki i przerzutu z innych nowotworów: piersi, płuc, żołądka, tarczycy, krtani, gardła.

Czytaj również: Spuchnięte dziąsła – przyczyny i leczenie

Przyczyną opuchnięcia szyi wywołanego powiększeniem węzłów chłonnych są także choroby autoimmunologiczne, czyli te, w których układ odpornościowy rozpoznaje własne tkanki i komórki jako obce. Do schorzeń tych należą np. toczeń rumieniowaty układowy oraz reumatoidalne zapalenie stawów.

Czytaj również: Guzek za uchem, powiększone węzły chłonne za uchem

Opuchnięta szyja i powiększenie naczyń szyjnych

Niewydolność serca to częsta choroba dotycząca głównie osób starszych. Do jej głównych przyczyn należą: choroba niedokrwienna serca, przebyte zawały serca, nieleczone nadciśnienie tętnicze, wady wrodzone serca, uszkodzenie serca w przebiegu choroby zastawek.

Niewydolne serce nie wypompowuje napływającej do niego krwi, co skutkuje zaleganiem krwi w naczyniach żylnych. Gdy zaleganie jest duże, krew z żył przedostaje się do okolicznych tkanek, co jest przyczyną obrzęków różnych okolic ciała. Obrzęki w niewydolności serca umiejscawiają się zwykle w obrębie kończyn dolnych. Widoczna jest opuchlizna nóg, zwłaszcza w obrębie podudzi i kostek. Obrzęki te zwykle narastają w ciągu dnia, są miękkie, po uciśnięciu kończyny pozostaje ślad palca. Bywają umiejscowione w okolicy krzyżowej na plecach, w okolicy narządów płciowych lub na twarzy.

Choroby serca mogą objawiać się także jako obrzęk szyi. Dysfunkcja serca prowadzi do zalegania krwi także w naczyniach żylnych na szyi, co jest widoczne gołym okiem jako poszerzenie żył szyjnych. Czasem można zaobserwować również ich tętnienie.

Czytaj również: Guzek za uchem, powiększone węzły chłonne za uchem

Nowotwór szyi – guz ślinianki, rak krtani, tłuszczak

W obrębie szyi może dojść do rozwoju różnych nowotworów, zarówno łagodnych, jak i złośliwych, które rosnąc uciskają sąsiednie struktury, wywołując np. chrypę, duszność, ból, zastój krwi w naczyniach żylnych, zniekształcenie szyi, powiększenie jej obwodu, kaszel, utrudnione połykanie. W przypadku gdy mamy do czynienia z nowotworami złośliwymi dochodzi do niszczenia i naciekania okolicznych tkanek, co może wiązać się z znaczną deformacją twarzy i szyi.

Do najczęstszych nowotworów na szyi należą:

• guzy ślinianek – najczęściej umiejscowione są w śliniankach przyusznych (stąd powiększenie szyi pod uchem), zwykle są one łagodne; najczęstszy jest tzw. gruczolak wielopostaciowy. guzy ślinianek rosną zwykle bardzo wolno, mogą osiągać znaczne rozmiary; wraz z upływem czasu może dojść do ich zezłośliwienia; leczenie polega na wycięciu guza wraz z fragmentem lub z całą ślinianką;

Przeczytaj też: Spuchnięte usta – jakie są przyczyny obrzęku warg?

• torbiel boczna szyi i torbiel środkowa – jest to wada rozwojowa, będąca skutkiem zaburzonego zamykania się kieszonek skrzelowych w czasie rozwoju embrionalnego; torbiel boczna może być umiejscowiona w bocznej części szyi, nad obojczykiem, za żuchwą, torbiel środkowa leży w linii pośrodkowej szyi nad mostkiem; istnieje ryzyko zakażenia torbieli, pojawia się wtedy ból, zaczerwienienie, obrzęk szyi po lewej lub po prawej stronie;
• nowotwory złośliwe krtani, przełyku, gardła – zwykle rozwijają się u osób palących papierosy, najczęściej mają agresywny przebieg, naciekają sąsiednie struktury i przerzutują do węzłów chłonnych i odległych narządów;
• tłuszczak – to łagodny nowotwór, zbudowany z komórek tłuszczowych, jest miękki, zwykle niebolesny.