Pacjencji zgłaszają niekiedy wyczuwalną kulkę lub guzek za uchem, co świadczyć może o tym, że są to powiększone węzły chłonne za uszami. Przyczyny mogą być różne – u dzieci może być to zwykłe przeziębienie. Najczęściej są objawem zapalenia gardła i migdałków. Wyraźnie duży i bolesny węzeł chłonny za uchem może być objawem nowotworu, wówczas bywają twarde i trudno je przesunąć względem podłoża.
Guzek za uchem – powiększone węzły chłonne za uchem

O czym świadczą powiększone węzły chłonne?
Węzły chłonne stanowią jeden z elementów układu limfatycznego odgrywającego rolę m.in. w odporności organizmu. Ocena węzłów chłonnych obwodowych jest jednym z elementów standardowego badania przedmiotowego.
Do obwodowych węzłów chłonnych ocenianych w trakcie takiego badania zaliczamy: węzły chłonne potyliczne, zauszne, na szyi, podżuchwowe, nadobojczykowe, pod pachą pachwinowe, rzadziej podkolanowe i łokciowe. Lekarz zwraca uwagę m.in. na ich wielkość (średnica węzłów chłonnych w warunkach zdrowia wynosi do 10 mm), ale też na spoistość, konsystencję, ruchomość, tkliwość, na obecność chełbotania, na wygląd skóry nad węzłem (ucieplenie, zaczerwienienie).
Zobacz też: Opuchlizna od zęba – jakie są przyczyny?
Czy guzek pod uchem to groźny objaw?
Powiększenie węzłów chłonnych nazywane jest limfadenopatią, która może być miejscowa lub uogólniona. Limfadenopatia może pojawiać się także w chorobach z autoagresji (np. w reumatoidalnym zapaleniu stawów, w toczniu rumieniowatym układowym), w nadczynności tarczycy, w trakcie stosowania niektórych leków.
Węzły chłonne powiększają się m.in. w przebiegu zapalenia gardła i migdałków, ostrego zapalenia ucha środkowego, ale też w przebiegu chorób zapalnych skóry głowy. Duży, wyczuwalny węzeł chłonny na szyi lub za uchem może być następstwem źle leczonego lub nieleczonego zęba.
Poważną przyczyną powiększenia węzłów chłonnych za uszami są choroby nowotworowe – białaczki, chłoniaki, a także nowotwory lite dające przerzuty drogą chłonną. Mogą być wówczas bolesne. Ważne jest to czy przesuwają się względem podłoża.
To też może Cię zainteresować: Guzek na szyi – co może oznaczać?
Powiększone węzły chłonne za uszami
Węzły chłonne to ogniska tkanki limfatycznej, która bierze udział m.in. w procesach odpornościowych. Powiększenie węzłów chłonnych najczęściej obserwowane jest w przebiegu infekcji. Do obwodowych węzłów chłonnych, które można wyczuć w trakcie badania przedmiotowego, zaliczamy m.in. węzły chłonne za uchem (zauszne).
Jeżeli węzły są powiększone, wyczuwalna jest kulka (guzek) za uchem lub pomiędzy uchem a żuchwą. Zmiana taka może być tkliwa i bolesna. Powiększone węzły chłonne na szyi u dziecka to typowy objaw chorób infekcyjnych – bakteryjnych i wirusowych.
Powiększenie węzłów chłonnych za uszami jest bardzo typowe dla różyczki – choroby zakaźnej, która z uwagi na obowiązkowe szczepienia ochronne obecnie jest w Polsce obserwowana bardzo rzadko. Objaw ten może być obserwowany również po szczepieniu na różyczkę. Chorobą, która może prowadzić do podobnych objawów jest także choroba kociego pazura.
To też może Cię zainteresować: Spuchnięte dziąsła – przyczyny, objawy, leczenie
Guzek za uchem – jakie badania wykonać?
Stwierdzenie wyczuwalnego guzka za uchem często bardzo niepokoi pacjentów, którzy niejednokrotnie utożsamiają obecność nowej zmiany z objawem nowotworu (np. rakiem węzłów chłonnych). Niepokoić na pewno nie powinno powiększenie węzłów chłonnych w trakcie infekcji, które są wówczas miękkie, przesuwalne, ruchome, mogą być bolesne (ból węzłów chłonnych, bolesne węzły chłonne) i wrażliwe na palpację.
Przeczytaj też: Co oznaczają grudki i krosty na języku?
Rozszerzenia diagnostyki wymaga natomiast limfadenopatia uogólniona, a także węzły chłonne, które są powiększone długotrwale, pomimo braku cech infekcji, są twarde, tworzą pakiety i mają tendencję do powiększania się, a także gdy towarzyszą im takie objawy, jak niewyjaśnione gorączki lub stany podgorączkowe, utrata masy ciała, osłabienie.
Przeczytaj też: Spuchnięte usta – jakie są przyczyny obrzęku warg?
Czy powiększenie węzłów chłonnych może oznaczać raka? Zmiana taka powstała na tle nowotworowym może wiązać się z białaczką, chłoniakiem lub przerzutem innego nowotworu do węzłów chłonnych.
Przeczytaj też: Co oznaczają grudki i krosty na języku?
Pierwszym krokiem w diagnostyce jest wykonanie USG. Badanie to pozwoli na zróżnicowanie, czy węzeł ma charakter odczynowy, czy też nowotworowy, a także, w przypadku węzłów chłonnych powiększonych przyinfekcyjnie, czy nie ma cech ropienia.
Podejrzenie, że zmiana ma podłoże nowotworowe, wymaga pilnej diagnostyki – wykonania badań laboratoryjnych (m.in. morfologii krwi z rozmazem) oraz skierowania na konsultację onkologiczną. W dalszej kolejności zapada decyzja co do ewentualnego poszerzenia diagnostyki o biopsję węzłów chłonnych, która jest badaniem rozstrzygającym.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- „Otorynolaryngologia dla studentów medycyny i stomatologii” pod red. Bożydara Latkowskiego. Wyd. 2004 r.
- „Wykłady z otolaryngologii” Kazimierz Niemczyk. Wyd. 2012 r.
- „Otorynolaryngologia kliniczna” Dariusz Jurkiewicz, Witold Szyfter. Wyd. 2014 r.

Agnieszka Zaremba-Wilk
Lekarz
Absolwentka I Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. W trakcie studiów aktywnie działała w Studenckich Kołach Naukowych: pediatrycznych oraz chirurgicznych. Aktualnie w trakcie specjalizacji z pediatrii. Poza chorobami dzieci interesuje się chirurgią, chirurgią dziecięcą, chorobami wewnętrznymi.
Komentarze i opinie (4)
opublikowany 09.01.2019
opublikowany 10.10.2019
opublikowany 13.06.2022
opublikowany 18.06.2022