Bolące migdałki to najczęściej objaw paciorkowcowego zapalenia gardła, czyli anginy. Migdałki bolą przy połykaniu i dotyku, są powiększone, a na ich powierzchni widoczny jest biały nalot. Przyczyną bólu bywa także przewlekłe zapalenie migdałków, które może być wskazaniem do ich usunięcia. Mniej typowy jest obrzęk i ból migdałka z jednej strony (wrażenie guli w gardle), który wskazuje m.in. na grzybicę, ale bywa także objawem groźnego raka migdałka.
Ból migdałka – jakie są przyczyny bolących migdałków?
Ostry ból gardła i biały nalot na migdałkach – objawy anginy
Przyczyną bólu migdałka jest najczęściej angina, czyli ostra infekcja migdałków i górnej części gardła. Głównym źródłem zakażenia są bakterie – paciorkowce B-hemolizujące z grupy A. Zdarza się, że przyczyną zakażenia są pneumokoki, Haemophilus influenzae lub gronkowce. Anginę mogą wywołać również wirusy Epsteina-Barr, adenowirusy i inne.
Pierwszy objaw anginy to ostry ból gardła, który pojawia się nagle. Towarzyszy mu ból migdałka i ucha, gorączka, ogólne osłabienie, dreszcze, chrypa, bóle głowy i bóle kostno-stawowe.
Ból migdałka promieniujący do ucha lub obydwu uszu, ból gardła przy połykaniu, powiększone okoliczne węzły chłonne, gorączka powyżej 38,5 stopni Celsjusza oraz brak kaszlu to objawy przemawiające za infekcją bakteryjną.
Rozpoznając anginę, lekarz w badaniu zauważy przekrwione, powiększone migdałki pokryte białymi plamkami lub nalotem. Zakażenie paciorkowcem wymaga antybiotykoterapii. Kuracja trwa 10 dni.
To też może Cię zainteresować: Spuchnięte dziąsła – przyczyny, objawy, leczenie
Angina to choroba zakaźna. Patogeny przenoszone są drogą kropelkową lub poprzez kontakt z chorym. Leczenie zależy od czynnika, który ją wywołał. Bakteryjne zakażenia wymagają antybiotykoterapii. Jeśli przyczyną są wirusy (świadczy o tym kaszel, katar, chrypka), leczenie polega na łagodzeniu bólu migdałów, gardła i innych objawów (pacjent przyjmuje środki przeciwzapalne i przeciwbólowe). Często powtarzające się anginy niekiedy wymagają wycięcia migdałków.
Nigdy nie wolno bagatelizować objawów bakteryjnego zapalenia gardła. Nieleczona angina może doprowadzić do poważnych powikłań. Wśród nich należy wymienić posocznicę, zapalenie mięśnia sercowego, kłębuszkowe zapalenie nerek czy gorączkę reumatyczną.
To też może Cię zainteresować: Ucisk w gardle – przyczyny, badania, leczenie
Powiększone migdałki bolące przy przełykaniu i przy dotyku
Bolące migdałki mogą wskazywać na przewlekły stan zapalny, wywołany przez wielokrotne, ostre infekcje wirusowe lub bakteryjne. Inną przyczyną rozwoju przewlekłego zapalenia migdałków jest zaleganie resztek pokarmowych, limfocytów lub złuszczonego nabłonka w kryptach migdałka (szczelinach wnikających głęboko w miąższ).
U zdrowych osób materiał ten jest swobodnie usuwany. Jeśli zaczyna zalegać, staje się świetną pożywką dla bakterii i innych patogenów, które rozwijając się, wywołują przewlekły stan zapalny.
Oznaki choroby nie są tak wyraźne, jak w przypadku stanu ostrego. Do głównych objawów należą: powiększone, zaczerwienione i bolące migdałki (typowy jest zwłaszcza ból migdałka przy połykaniu), ból gardła, zaczerwienienie łuków podniebiennych, powiększenie węzłów chłonnych, a nawet stale utrzymujący się stan podgorączkowy.
Czytaj również: Guzek za uchem, powiększone węzły chłonne za uchem
Charakterystyczny jest także kremowy lub biały nalot na migdałkach. Powiększone migdałki podniebienne mogą wywoływać również problemy z oddychaniem, chrapanie i bezdech senny.
Co więcej, zalegające resztki pokarmowe i namnażające się bakterie w kryptach są często przyczyną uciążliwego, nieprzyjemnego zapachu z ust.
Podczas badania, przy ucisku nabrzmiałych, bolesnych migdałków z zakażonych krypt wydobywa się ropna wydzielina. Toczący się przewlekły stan zapalny może skutkować rozsiewem zakażenia do różnych narządów ciała, wywołując kłębuszkowe zapalenie nerek, gorączkę reumatyczną i inne poważne choroby.
Leczenie przewlekłego zapalenie migdałków polega na miejscowym stosowaniu leków przeciwzapalnych (płukanie gardła). Konieczne jest, aby nie dopuścić do rozwoju choroby poprzez szybkie leczenie ostrych infekcji. Jeżeli działanie zachowawcze nie pomaga, możliwe jest wykonanie zabiegu chirurgicznego – usunięcia migdałków podniebiennych.
Przeczytaj też: Spuchnięte usta – jakie są przyczyny obrzęku warg?
Gdzie bolą migdałki – rysunek
Co oznacza ból migdałka z jednej strony i gula w gardle?
Zarówno ból, jak i powiększenie migdałków występuje najczęściej obustronnie. Jeżeli jednak zauważymy powiększony migdałek z jednej strony, może to świadczyć o zakażeniu grzybiczym, krętkami kiły, gruźlicą, a nawet nowotworze.
Obrzmienie migdałka z jednej strony wywołuje również angina Plauta-Vincenta. Objawy tej choroby dotyczą głównie młodych osób zaniedbujących higienę jamy ustnej. Pacjenci skarżą się na ból migdałka po stronie prawej lub lewej (w zależności od zaatakowanego narządu), uczucie przeszkody, guli w gardle, brzydki zapach z ust, złe samopoczucie.
Przeczytaj też: Gorączka u dziecka bez innych objawów
Chory migdałek pokryty jest białym lub szarym nalotem, który łatwo oddzielić od migdałka za pomocą szpatułki. Pod nim znajduje się głębokie owrzodzenie, z którego często sączy się krew.
Jednostronnie powiększony migdałek może świadczyć również o chłoniaku lub innym nowotworze. Chłoniaki to nowotwory układu chłonnego. Dają bardzo niespecyficzne objawy, jak ogólne osłabienie, stany podgorączkowe, zlewne poty w nocy. Niekiedy widoczne jest powiększenie obwodu szyi i okolicznych węzłów chłonnych.
To też może Cię zainteresować: Biały nalot na gardle i migdałkach – jakie są przyczyny?
Rak migdałka to nowotwór złośliwy wywodzący się z tkanki nabłonkowej. Początkowo trudno go wykryć. Objawy raka migdałka podniebiennego to:
- bolący migdałek (migdałek boli przy połykaniu),
- powiększenie migdałka z jednej strony,
- widoczny guz lub krwawiące owrzodzenie na migdałku.
Dodatkowo u chorego występuje uczucie drapania w gardle, ból migdałka i ucha, powiększone węzły chłonne oraz widoczna jest utrata masy ciała. Leczenie polega na całkowitym wycięciu migdałków (tonsilektomia). Niekiedy konieczne jest również usunięcie nasady języka, łuków podniebiennych i układu chłonnego szyi.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- „Otorynolaryngologia dla studentów medycyny i stomatologii” pod red. Bożydara Latkowskiego. Wyd. 2004 r.
- „Otorynolaryngologia kliniczna” Dariusz Jurkiewicz, Witold Szyfter. Wyd. 2014 r.
Anna Owczarczyk
Lekarz
Absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Podczas studiów aktywna działaczka studenckiego gastroenterologicznego koła naukowego. Ponadto członek Zarządu Międzynarodowej Organizacji Studenckiej (IFMSA) i Zarządu Akademickiego Związku Sportowego - AZS. Obecnie lekarz stażysta w Miejskim Szpitalu w Łodzi. Zawodowo interesuje się endokrynologią i reumatologią. Swoją wiedzę pogłębia na konferencjach naukowych, kursach i szkoleniach medycznych.
Komentarze i opinie (4)
opublikowany 24.04.2020
opublikowany 11.02.2022
opublikowany 21.02.2024
opublikowany 23.07.2024