Wysoka gorączka u dziecka bez innych objawów będzie przyczyną niepokoju u każdego rodzica. Najczęstszą przyczyną podwyższonej temperatury u dziecka są infekcje wirusowe, w tym grypa. Gdy dziecko ma gorączkę i nie ma innych objawów, warto wziąć pod uwagę zakażenie układu moczowego i trzydniówkę, a w przypadku niemowlaka – ząbkowanie. Zbijanie gorączki u dziecka warto rozpocząć od domowych sposobów – ochładzania ciała i leków bez recepty.
Gorączka u dziecka bez innych objawów – co to może być?

Gorączka u dziecka i brak objawów – przyczyny gorączki?
Częstą przyczyną gorączki u dziecka są wszelkiego rodzaju infekcje – bakteryjne i wirusowe. Zazwyczaj towarzyszą im inne, bardzo charakterystyczne objawy – katar (wydzielina z nosa może być biała, wodnista lub żółta, ropna), suchy lub mokry kaszel, odkrztuszanie wydzieliny i szereg innych. Znaczna większość uciążliwych objawów towarzyszy zakażeniom bakteryjnym (np. częstej u dzieci anginie). Infekcje wirusowe najczęściej przebiegają łagodniej. Ich jedynym symptomem może być właśnie gorączka bez innych objawów. U dzieci może wskazywać to np. na grypę. Wysoka temperatura z towarzyszącym uczuciem rozbicia i bólami kostno-mięśniowymi, a czasem sama wysoka gorączka, może być objawem wspomnianej grypy lub infekcji grypopodobnych itd.
Podwyższona temperatura u dziecka – 38, 39, 40, 41 stopni Celsjusza może wskazywać na zapalenie gardła i migdałków. Tu ważne jest, czy przyczyną infekcji są bakterie czy wirusy. Zakażenie bakteryjne wiążę się zazwyczaj z wysoką temperaturą.
Ostre zapalenie gardła i migdałków, niezależnie od etiologii (wirusowej czy bakteryjnej), może objawiać się wyłącznie gorączką. Starsze dzieci zwykle zgłaszają w trakcie choroby ból gardła i uczucie drapania w gardle, jednak u dzieci młodszych gorączka może być jedynym symptomem.
Przeczytaj też: Co robić, gdy dziecko połknie baterię?
Gorączka u niemowlaka bez innych objawów
U małych dzieci przyczyną gorączki może być ząbkowanie. Temperatura u dziecka zazwyczaj jest niewysoka, czasami może to być jedynie stan podgorączkowy. Rodzice najczęściej wskazują, że ciepłota ciała oscyluje w granicach 38 stopni Celsjusza. Maluch bywa rozdrażniony, nie chce jeść i spać. Charakterystyczne jest to, że dziecko wkłada różne przedmioty do buzi, chcąc złagodzić dyskomfort towarzyszący ząbkowaniu.
Nie każdą temperaturę u małego dziecka bez innych objawów należy interpretować jako objaw ząbkowania. Szczególną czujnością powinni wykazać się rodzice, kiedy gorączka u niemowlaka trwa przez 3 dni lub dłużej. Wówczas warto skonsultować się z lekarzem, który zbada dziecko i wykluczy inne przyczyny.
Domowym sposobem na ząbkowanie są np. wszelkiego rodzaju gryzaki, specjalnie przeznaczone do łagodzenia dolegliwości związanych z wyrzynaniem zębów. Część gryzaków schładza się w lodówce, gdyż niska temperatura zmniejsza dyskomfort.
To też może Cię zainteresować: Czym jest SUDS?
Trzydniówka i temperatura u dziecka
Wysoka gorączka u rocznego dziecka, której nie towarzyszą inne objawy, może być związana z zakaźną chorobą wirusową – rumieniem nagłym nazywanym potocznie „trzydniówką”. Potoczna nazwa choroby wynika z jej typowego przebiegu – dziecko gorączkuje przez 3 (czasem 2, 4 lub 5) dni, często wysoko, po czym gorączka ustępuje, a na skórze pojawia się wysypka plamisto-grudkowa. Pomimo wysokiej gorączki dziecko zwykle pozostaje w dobrym stanie ogólnym.
Rumień nagły to choroba, w przebiegu której stosunkowo często dochodzi do drgawek gorączkowych, zwłaszcza w pierwszej dobie, przy szybkim narastaniu temperatury. Należy zatem kontrolować ciepłotę ciała dziecka i w porę stosować leki przeciwgorączkowe oraz chłodzenie fizykalne (chłodne okłady).
Przeczytaj również: Wybiórczość pokarmowa u dzieci – co robić?
ZUM u dziecka i gorączka bez objawów
Bardzo częstą chorobą, w której gorączka jest jedynym objawem, jest zakażenie układu moczowego (ZUM). Typowe dla zakażenia układu moczowego objawy dyzuryczne – pieczenie, szczypanie, ból i dyskomfort przy oddawaniu moczu – nie są przez dziecko zgłaszane. Często dzieci, pomimo choroby, moczą pieluszki prawidłowo.
To sprawia, że w każdym przypadku, kiedy dziecko ma gorączkę, zwłaszcza małe dziecko, warto wykonać badanie ogólne moczu. Na infekcje układu moczowego w sposób szczególny narażone są dzieci z wadą anatomiczną lub czynnościową układu moczowego. Najlepszym przykładem jest tutaj refluks moczowodowy. U dzieci tych stwierdza się często nawracające zakażenia układu moczowego.
Choroby przewlekłe jako przyczyna gorączki u dzieci
Nawracające gorączki i stany podgorączkowe mogą być pierwszym objawem chorób autoimmunologicznych, zakażenia HIV, zapaleń stawów oraz chorób nowotworowych (np. białaczek, chłoniaków). W miarę upływu czasu do gorączki dołączają się inne objawy.
Ponadto, gorączka bez objawów u 3-, 4-, 5-, 6- i 7-latka może być pierwszym objawem w wielu innych chorobach, w tym w zapaleniu płuc i poprzedzać dołączenie się innych symptomów.
Warto wspomnieć jeszcze o SIRS. Jest to zespół uogólnionej reakcji zapalnej, czyli to zespół objawów przebiegający z gorączką powyżej 38 stopni Celsjusza lub hipotermią, tachykardią (przyspieszona czynność serca), tachypnoe (zwiększona ilość oddechów), podwyższonym (> 12 tys./mm3) lub obniżonym (< 4 tys./mm3) stężeniem leukocytów we krwi. Zwykle obserwuje się także znaczne podwyższenie innych wykładników stanu zapalnego (CRP, prokalcytonina). Poza podwyższoną temperaturą dziecko może nie prezentować innych objawów choroby.
Sprawdź też: Objawy astmy wczesnodziecięcej
Jak zbić gorączkę u dziecka?
Jak już wspomniano, gorączka u dzieci bez dodatkowych objawów może mieć różne przyczyny – od ząbkowania zaczynając, na uogólnionej reakcji zapalnej i poważnych chorobach przewlekłych kończąc. Gorączkujące dziecko powinno zostać zbadane przez lekarza, u młodszych dzieci oraz u dzieci ze zwiększonym ryzykiem zakażenia układu moczowego, zawsze przy gorączce powinno się wykonać badanie ogólne moczu.
Przed podaniem leków, warto zawsze skorzystać z domowych sposobów na obniżenie gorączki u dziecka. Te uzależnione są od wieku pacjenta. Nie wszystkie leki można stosować przed ukończeniem 1. roku. Sprawdzi się chłodny okład z bawełnianej pieluszki. Może pomóc chłodny okład w okolice karku. Ochładzanie ciała jest wskazane szczególnie u dzieci w wieku 6 miesięcy – 5 lat, które są narażone na wystąpienie drgawek gorączkowych.
U starszych dzieci można zastosować lek bez recepty – dostępne są w postaci kropli, syropu i tabletek na gorączkę (dla maluchów, które umieją połknąć tabletkę). Przeciwwskazane jest podawanie kwasu acetylosalicylowego (Aspiryna). W przypadku, gdy przyczyną gorączki u małego dziecka jest choroba wirusowa, może wystąpić groźny dla jego życia zespół Reye'a. Lekami podstawowymi jest paracetamol i ibuprofen. Dobrym i bezpiecznym lekiem na gorączkę dla dziecka jest ekstrakt z lipy.

Agnieszka Zaremba-Wilk
Lekarz
Absolwentka I Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. W trakcie studiów aktywnie działała w Studenckich Kołach Naukowych: pediatrycznych oraz chirurgicznych. Aktualnie w trakcie specjalizacji z pediatrii. Poza chorobami dzieci interesuje się chirurgią, chirurgią dziecięcą, chorobami wewnętrznymi.
Komentarze i opinie (18)
opublikowany 27.01.2019
opublikowany 16.02.2019
opublikowany 27.01.2019
opublikowany 28.01.2019
opublikowany 28.01.2019
opublikowany 16.02.2019
opublikowany 07.02.2019
opublikowany 19.02.2019
opublikowany 24.02.2019
opublikowany 21.02.2019
opublikowany 22.02.2019
opublikowany 22.02.2019
opublikowany 23.02.2019
opublikowany 03.03.2019
opublikowany 05.05.2019
opublikowany 20.04.2019
opublikowany 15.03.2020
opublikowany 20.04.2020