Obrzęk kolana – co oznacza i jak leczyć?

Obrzęk kolana (obrzęk stawu kolanowego) a urazy kolana

Obrzęk kolana (potocznie woda w kolanie) to gromadzenie się płynu w przestrzeni pozakomórkowej na skutek wysięku spowodowanego stanem zapalnym, powiązanym najczęściej z reakcją alergiczną, urazem lub zakażeniem. Nadmiar płynu produkowany jest przez wewnętrzną błonę maziową, która buduje torebkę stawową. W warunkach fizjologicznych właściwa ilość płynu zapewnia odpowiednią funkcję stawu, dzięki zmniejszaniu tarcia pomiędzy powierzchniami stawowymi.

Powszechne urazy stawu kolanowego to:

• skręcenie (obejmuje naderwanie lub zerwanie więzadła lub pęknięcie torebki stawowej),
• zwichnięcie rzepki ,
• uraz elementów wewnątrz stawu (łąkotki, rzepki, kaletki maziowej, ścięgna mięśnia),
• stłuczenie kolana (stawu lub mięśnia czworogłowego),
• złamanie kości udowej, kości podudzia lub rzepki,
• przeciążenie kolana (wskutek pracy stojącej lub polegającej na dźwiganiu ciężkich przedmiotów lub poprzez uprawianie aktywności fizycznej bez odpowiedniego przygotowania do niej),
• przeciążenie intensywnym sportem (kolano biegacza, kolano skoczka, zespół pasma biodrowo-piszczelowego, przeciążenie gęsiej stopy),
• niestabilność stawu (wskutek urazu lub zniszczenia więzadeł krzyżowych w kolanie, aczkolwiek dodatkowo odczuwa się dyskomfort, uczucie niepewności lub przeskakiwanie w stawie).

To też może Cię zainteresuje: Uszkodzenie łąkotki – przyczyny, objawy, leczenie

Obrzęki kolana (woda w kolanie) i ból w kolanie – przyczyny

Obrzęk jest powszechnym problemem i dotyczyć może wielu elementów ludzkiego ciała. Najłatwiej go zauważyć lub odczuć, gdy dotyczy skóry, tkanki podskórnej lub stawów. Oprócz wymienionych wcześniej urazów kolana, do przyczyn obrzęku w stawie kolanowym i bólu kolan zaliczyć należy niektóre choroby oraz dolegliwości, które zostały przedstawione poniżej.

• Choroba zwyrodnieniowa – zmiany zwyrodnieniowe stawu kolanowego zwane są gonartrozą. Związane są one ze starzeniem się chrząstki stawowej, a następnie zmianami w całym aparacie kostno-mięśniowym stawu. Przyczyniają się do nich zmiany przeciążeniowe, nadwaga lub aktywność fizyczna.
• Choroba reumatyczna, reumatoidalne zapalenie stawów – może się z początku manifestować obrzękami kolan. Z przyczyn autoimmunologicznych dochodzi do przewlekłych stanów zapalnych stawów, które wiążą się z poranną sztywnością, pogłębiającym się ograniczeniem funkcji oraz ogólnym pogorszeniem samopoczucia chorego.
• Choroby ogólnoustrojowe, np. nadwaga, otyłość, dna moczanowa, toczeń.
• Torbiel Bakera, czyli powstanie woreczka łącznotkankowego w dole podkolanowym.
• Chondromalacja rzepki, tj. rozmiękanie chrząstki stawowej stawu rzepkowo-udowego.

Do innych przyczyn obrzęku lub bólu kolana zalicza się: infekcje ogólne (np. borelioza), zapalenie stawu (zakażenie bakteryjne lub wirusowe), anomalie anatomiczne stawu kolanowego, koślawość lub szpotawość kolan, torbiele wewnątrz stawu.

Ból kolana i obrzęk stawu kolanowego – jakie są objawy?

Obrzęk kolana wiąże się z bólem i ograniczeniem funkcji stawu i, poza przeciążeniem, może być sygnałem poważnego jego urazu lub choroby. Można go zaleczyć domowymi sposobami, ale jeśli ból kolana utrzymuje się dłużej i sprawia dyskomfort, warto skonsultować się z lekarzem.

Objawy obrzękniętego kolana to:

• opuchlizna i spuchnięcie kolana (spuchnięte kolano),
• zaczerwienienie stawu,
• dolegliwości bólowe (ból kolana),
• ocieplenie skóry nad stawem,
• ograniczenie ruchów stawem, kolano może być wręcz sztywne (sztywne kolano),
• utrudnione stanie lub problemy z chodzeniem.

Wysięk w stawie kolanowym – pierwsza pomoc i badania

Ból kolana i ograniczenie jego funkcji jest nieprzyjemnym doznaniem. Dlatego szybkie i odpowiednie działanie jest konieczne, aby sobie ulżyć oraz zmniejszyć stan zapalny.

W takich sytuacjach zaleca się: odciążenie bolesnego kolana i odpoczynek, wykonywanie zimnych okładów na obrzęknięte kolano (określane często przez pacjentów jako woda w kolanie), ułożenie chorego stawu kolanowego powyżej biodra (np. na poduszce lub oparciu krzesła), owinięcie stawu miękką opaską elastyczną w celu jego ochrony.

Jeśli dolegliwości nie zmniejszają się lub się nasilają, zwłaszcza jeśli doznaliśmy urazu, należy skontaktować się z lekarzem lub udać na pogotowie w celu przeprowadzenia dokładnej diagnozy.

Jeśli urazu doznano podczas upadku lub wypadku komunikacyjnego i istnieje prawdopodobieństwo skręcenia stawu, złamania kości lub uszkodzenia jakiegoś elementu w jego wnętrzu, pomoc ortopedy staje się niezbędna.

Jakie badania wykonać, gdy boli kolano? W sytuacjach kiedy poszkodowany doznał poważnego urazu, diagnozuje się go na podstawie badania manualnego oraz zdjęcia RTG, tomografu komputerowego lub rezonansu magnetycznego. W innych przypadkach, najczęściej gdy ból kolana jest przewlekły, lekarz zleca wykonanie USG stawu kolanowego lub artroskopię .

Obrzęk kolana – jak leczyć obrzęknięte kolano?

Stany pourazowe, związane ze skręceniem lub złamaniem wymagają natychmiastowej specjalistycznej pomocy medycznej, która uwzględnia np. nastawienie rzepki, złożenie kości czy zabieg operacyjny wewnątrz stawu, a następnie unieruchomienie stawu kolanowego opatrunkiem gipsowym lub ortezą stabilizującą.

W przypadku stłuczenie lub znacznego nadmiaru płynu w stawie kolanowym innego pochodzenia wykonuje się punkcję stawu. W znieczuleniu miejscowym za pomocą igły i strzykawki nakłuwa się kolano i odsysa się z niego nadmiar wody. Jeśli jest podejrzenie infekcji lub choroby reumatycznej, pobrany płyn oddaje się do analizy laboratoryjnej.

Leczenie zachowawcze w przypadku zmian zwyrodnieniowych, reumatycznych, w chorobach przeciążeniowych lub zaleczaniu niewielkich urazów tkanek miękkich, kiedy można uchronić się przed zabiegiem operacyjnym, uwzględnia:

• stosowanie sprzętu pomocniczego, który odciąży staw kolanowy (kule, stabilizatory, miękkie ortezy),
• farmakoterapię (antybiotyki w przypadku infekcji, maści i żele przeciwbólowe i przeciwzapalne, suplementy z kwasem hialuronowym i glukozaminą odbudowujące chrząstkę stawową, blokady przeciwbólowe do stawu),
• fizykoterapię (zabiegi przeciwbólowe, przeciwzapalne, działające naprawczo),
• terapię manualną, terapię tkanek miękkich, mobilizację rzepki,
• kinesiotaping, masaż, ćwiczenia lecznicze.

Czytaj również: Blokada kręgosłupa – co to jest, działanie, wskazania, przeciwwskazania i skutki uboczne

Operacja kolana a ból i obrzęk kolana

Jeśli leczenie zachowawcze w przypadku naderwania więzadła lub niewielkich urazów wewnątrz stawu kolanowego nie przynosi efektów, warto zastanowić się nad zabiegiem operacyjnym i wykonać np. rekonstrukcję więzadła lub łąkotki. Zabiegi takie można wykonać metodą otwartą lub z wykorzystaniem artroskopii.

W przypadku schorzeń ogólnoustrojowych i znacznego zniszczenia stawu kolanowego zaleca się jego plastykę z zastosowaniem sztucznej protezy.