Co jest przyczyną bólu piszczeli? Bóle piszczeli bardzo często pojawiają się po urazie i intensywnym treningu. Są wynikiem przemęczenia i przetrenowania. Pacjenci bardzo często skarżą się na ból piszczeli przy bieganiu i chodzeniu, co jest wynikiem przemęczenia i przetrenowania. Przyczyną dolegliwości może być także źle dobrane obuwie, niewyleczony uraz, praca stojąca, wady postawy.
Ból piszczeli – jakie są przyczyny bólu kości piszczelowej?
Spis treści
Dlaczego piszczel boli?
Kość piszczelowa (nazywana piszczelem) razem z kością strzałkową tworzą podudzie, którym określa się odcinek pomiędzy kolanem a stawem skokowym. Często ból w przedniej części podudzia jest tak doskwierający i głęboko odczuwany, że wydaje się, iż kość piszczelowa boli. Jednak przyczyn bólu okolic kości piszczelowej może być wiele. Część z nich ma związek z mięśniami i nieodpowiednim uprawianiem sportu. Każdy przedłużający się i długotrwały ból piszczeli wymaga konsultacji specjalistycznej oraz odpowiedniego leczenia.
Najczęstsze przyczyny bólu okolic piszczeli to:
- nieodpowiednie obuwie – przyczyna może wydawać się dość banalna, aczkolwiek częste chodzenie na wysokich obcasach przyczynia się do skrócenia ścięgna Achillesa, co z kolei manifestuje się dolegliwościami mięśni podudzia, natomiast stosowanie popularnych latem japonek – zaburza wzorzec chodu;
- zaniedbanie prawidłowej postawy ciała, związanej z ułożeniem kończyn dolnych i nadmiernym wyprostem kolan, co wzmaga aktywność mięśnia płaszczkowatego i źle wpływa na staw rzepkowo-udowy;
- przeciążenie nóg pracą stojącą lub chodzącą;
- ograniczona ruchomość stawu skokowego (np. niewyleczony uraz);
- przykurczone mięśnie podudzia (mięsień brzuchaty łydki, piszczelowy przedni, mięśnie strzałkowe);
- ryzyko wystąpienia bólu występuje również przy nieprawidłowym ustawieniu miednicy.
Ból piszczeli po bieganiu i chodzeniu
Spotykane są zwłaszcza u zawodowych kierowców oraz u osób mających siedzącą pracę. Mogą mieć one różne przyczyny, do których zaliczamy:
- przewlekłą niewydolność żylną,
- zakrzepicę żylną,
- zespoły korzeniowe spowodowane uciskiem krążka międzykręgowego na korzeń nerwowy,
- polineuropatię (np. cukrzycową).
Ból kości piszczelowej jest dość popularną przypadłością biegaczy, rolkarzy i łyżwiarzy. Dotyczy zarówno tych, którzy po przerwie wracają do aktywności fizycznej oraz tych bardziej zaawansowanych.
Ból piszczeli może wynikać z:
- braku lub nieodpowiedniej rozgrzewki przed treningiem;
- zwiększenia dystansu lub szybkości biegu;
- braku czasu na regenerację pomiędzy treningami;
- biegania po twardym podłożu;
- nieprawidłowej techniki biegu (np. zadzieranie stopy, nadmierny wyprost tułowia, długie kroki);
- nieodpowiedniego obuwia (np. buty dla pronujących stóp mimo braku wady);
- trenowania pomimo bólu lub niedoleczonej kontuzji;
- przeciążenia mięśni;
- wady stopy (np. nadmierna pronacja lub supinacja, płaskostopie).
Ból piszczeli po przeciążeniu, kontuzji i urazie
Silny ból kości piszczelowej, który trwa dłużej niż 3 dni, może oznaczać schorzenia, które rozwinęły się na skutek wyżej wymienionych przyczyn. Zaliczamy do nich między innymi: zespół przeciążeniowy, syndrom napięcia przyśrodkowej strony piszczeli, zmęczeniowe złamanie kości piszczelowej, zaburzoną równowagę pomiędzy mięśniami.
- Zespół przeciążeniowy – pojawia się wówczas wzmożone napięcie w obrębie goleni oraz ból, najczęściej po wewnętrznej stronie podudzia, odczuwany głęboko, jakby w kości. Sprzyjają mu: źle dobrane obuwie, płaskostopie oraz bieganie po mokrym, śliskim podłożu zimą, kiedy nadmiernie napinamy mięśnie w obawie przed upadkiem.
- Syndrom napięcia przyśrodkowej strony piszczeli (shin splints) – najczęściej przyczyną jest dysbalans pomiędzy napięciami różnych mięśni w obrębie goleni (mięśni piszczelowych i płaszczkowatego) oraz zapalenia ich ścięgien lub okostnej kości piszczelowej. Ból pojawia się z przodu piszczeli i wchodzi na wewnętrzną część. Może towarzyszyć mu lekki obrzęk. Najpierw dolegliwości pojawiają się w trakcie treningu lub po zakończeniu ćwiczeń, a później nasilają się i odczuwane są nawet przy chodzeniu, rano po nocy i przy podciąganiu stopy do góry.
- Zmęczeniowe złamanie kości piszczelowej, do którego dochodzi samoistnie na skutek niewielkich, ale powtarzających się mikropęknięć kości. Przyczyną są niewłaściwe, częste i zbyt forsujące podudzie treningi, kiedy to kość nie ma czasu na regenerację i przebudowę mikrouszkodzeń. Objawy zmęczeniowego złamania kości piszczelowej to: utrzymujący się kilka dni punktowy ból dolnej części piszczeli oraz wyczuwalne zgrubienie na kości.
- Zaburzona równowaga pomiędzy mięśniami – w treningach istotne jest utrzymanie siły i masy mięśni odpowiedzialnych zarówno za zginanie stopy do góry, jak i opuszczanie jej w dół. Nie jest to łatwe, gdyż mięsień piszczelowy przedni, pozwalający stawać na piętach i znajdujący się z przodu łydki, nie jest tak mięsisty i rozległy jak mięsień płaszczkowaty, który odpowiada za stawanie na palcach stopy, dlatego ciężko tym dwóm przeciwstawnym mięśniom pracować w równowadze. Dochodzi wtedy do przeprostu kolana, wzrostu napięcia mięśnia piszczelowego i jego niewydolności.
Zespół ciasnoty powięzi a ból piszczeli
Zespół przedziałów powięziowych (zespół ciasnoty powięzi) powstaje wskutek wzrostu objętości masy mięśni, a mało elastycznej powięzi, czyli błony, która je otacza. Dochodzi do wzrostu ciśnienia, nadmiernego ucisku tkanek i ich niedotlenienia. Schorzenie może być również wynikiem ucisku i urazu zewnętrznego, oparzenia, krwawienia oraz upośledzenia odpływu żylnego.
Początkowe dolegliwości to: ból przedniej lub przednio-bocznej okolicy piszczeli po zakończonych ćwiczeniach oraz lekkie pieczenie i słabość w nodze. Jeśli objawy utrzymują się długo, to mogą przejść w schorzenie przewlekłe, pojawiające się przy przeciążeniach. Jeśli natomiast dojdzie do nadmiernego przekrwienia mięśni, zaburzenia ich pracy oraz funkcji nerwów i naczyń krwionośnych, pojawią się: zaczerwienienie lub zasinienie, zaburzenia czucia w obrębie goleni, osłabienie siły mięśniowej i możliwy brak pulsu na stopie. W takich przypadkach należy skontaktować się pilnie ze specjalistą.
Sposoby na ból kości piszczelowej
Jeśli po ćwiczeniach pojawi się ból kości piszczelowej, możemy w warunkach domowych:
- do bolesnego miejsca przyłożyć okład z lodu (ale owinąć go kawałkiem materiału z bawełny) i trzymać około 3 minuty;
- posmarować okolicę piszczela maścią lub kremem przeciwbólowym i przeciwzapalnym;
- rolować butelką lub piłeczką do tenisa bolesne mięśnie łydki;
- by dolegliwości bólowe minęły, warto zrezygnować na kilka dni z treningów i ograniczyć się jedynie do rozciągania i rozluźniania mięśni podudzia.
Leczenie bólu piszczeli
Leczenie jest różne w zależności od przyczyny patologii, aczkolwiek zawsze powinno obejmować dokładną diagnozę oraz wizytę u fizjoterapeuty i właściwą terapię. Leczenie składa się z:
- farmakoterapii – najlepiej stosować bezpośrednio na bolące miejsca maści lub żele przeciwbólowe i przeciwzapalne;
- fizykoterapii – zalecane są zabiegi, takie jak m.in.: magnetoterapia, laseroterapia czy ultradźwięki, które zmniejszają stan zapalny oraz przyspieszają gojenie tkanek miękkich lub kości oraz masaż wodny mięśni podudzia, który je rozluźni;
- masowania bolesnych mięśni podudzia;
- technik manualnych, które mogą zmniejszyć nadmierne napięcie mięśniowe;
- kinesiotapingu, aby odciążyć bolesny mięsień;
- warto zadbać o prawidłową postawę i ustawienie kolan, tak aby były w lekkim zgięciu oraz obciążać równomiernie obie kończyny;
- aktywność fizyczna jest istotna, jeśli bieganie jest zbyt obciążające można spróbować jazdę na rowerze lub pływanie;
- w przypadku podejrzenia poważniejszych schorzeń warto rozszerzyć diagnostykę o zdjęcie RTG, scyntygrafię kości, ocenić stan żył w kończynie dolnej za pomocą badania dopplerowskiego lub zbadać ciśnienie wewnątrz przedziału powięzi.
Dolegliwości piszczeli u biegaczy mogą się zmniejszyć poprzez:
- modyfikację treningu (np. wolniejsze tempo biegu, krótszy dystans, dokładniejsza rozgrzewka, dokładne rozciąganie mięśni kończyny dolnej po treningu ),
- poprawę sposobu biegania (np. pochylenie tułowia do przodu, zmniejszenie długości kroku, zmianę obuwia, zastosowanie wkładek),
- czasem warto wykonać dynamiczne badanie biomechaniczne stóp, które pokaże, czy równomierne obciążamy obie stopy podczas biegu, a jeśli tak się nie dzieje, to jakie ich wady nam to utrudniają (np. nadmierne pronacja lub supinacja, płaskostopie lub nadmierne wysklepienia łuku podłużnego).
Istotne są również ćwiczenia, które w zależności od przyczyny schorzenia mogą obejmować:
- ćwiczenia rozciągające, które poprawią elastyczność mięśni i ścięgien,
- ćwiczenia rozluźniające zbyt napięte mięśnie,
- wzmacnianie mięśni podudzia,
- wzmacnianie krótkich mięśni stopy.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- T. Brzozowski, Fizjologia człowieka. Konturek, Edra Urban & Partner 2019.
Opublikowano: 10.06.2016;
aktualizacja: 15.11.2024
Oceń:
4.1
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Aleksandra Pełczewska
Fizjoterapeutka
Magister fizjoterapii, absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Pracuje w Łodzi w poradni rehabilitacyjnej. Współpracuje z fundacją, mającą pod opieką osoby po uszkodzeniach rdzenia kręgowego oraz wykłada w studium medycznym. Indywidualnie podchodzi do pacjenta i prowadzonej terapii. Jest certyfikowanym terapeutą metody Mc Kenzie, terapii manualnej wg Mulligana oraz PNF Basic. W swojej pracy wykorzystuje i łączy wiedzę z kursów, szkoleń i specjalistycznych kursów zawodowych. Prowadzi terapię pacjentów ortopedycznych oraz neurologicznych. Interesuje się medycyną niekonwencjonalną i szeroko pojętym zdrowym stylem życia. W chwilach wolnych od pracy odpoczywa przy dobrej literaturze, jeździ na snowboardzie oraz biega.
714
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 11.06.2019