Już od ponad roku pandemia koronawirusa skutecznie utrudnia nam codzienne funkcjonowanie, a także stanowi poważne zagrożenie dla naszego zdrowia. Obecnie zakażenie SARS-CoV-2, ze względu na występowanie kilku różnych mutacji, może dawać odmienne objawy, zarówno ogólnoustrojowe jak i miejscowe. Jednym z mniej specyficznych, ale często pojawiających się symptomów u chorych na COVID-19, są różnego typu zmiany skórne. Częstość jak i czas ich wystąpienia są trudne do ustalenia, gdyż zauważono, że mogą one pojawiać się zarówno na początku, jak i w trakcie, a nawet po przejściu choroby. Eksperci mają również problem, by powiązać zmiany skórne ze stopniem ciężkości przebiegu choroby lub też wpływem wdrożonych metod leczenia. Jakie zmiany skórne może wywołać COVID-19? Jak sobie z nimi poradzić?
Wysypka po COVID-19. Czym charakteryzuje się wysypka covidowa?
Zmiany skórne w przebiegu COVID-19
Infekcje wirusowe stosunkowo często wywołują u ludzi zmiany skórne, jednak w większości przypadków pojawiająca się wysypka jest charakterystyczna dla danego patogenu. Jeżeli chodzi o zakażenie koronawirusem sytuacja wygląda nieco inaczej, ponieważ obserwujemy różnorodność wykwitów skórnych, a także ich umiejscowienia i czasu pojawienia się. Z tego względu stosunkowo łatwo pomylić je ze zmianami typowymi dla innych chorób lub np. reakcji alergicznych.
W zależności od wyglądu, lokalizacji i rozległości zmian skórnych w przebiegu COVID-19, wyróżniono 6 głównych objawów skórnych wywołanych przez zakażenie koronawirusem:
- wysypka rumieniowa lub plamisto-grudkowa o charakterze zlewającym się – występuje przede wszystkim u pacjentów z ciężkim przebiegiem SARS-CoV-2, głównie w okolicach tułowia, choć może przybierać również charakter uogólniony; ustępuje zwykle po około 10 dniach;
- „covidowe palce”, czyli zmiany przypominające odmrożenia – asymetryczne, sine plamy zlokalizowane najczęściej na palcach rąk i nóg; pojawiają się u około 20% pacjentów, zwłaszcza dzieci i nastolatków, i często są jedynym symptomem zakażenia; towarzyszy im zwykle świąd, pieczenie, może pojawić się także ból; utrzymują się zwykle około 12 dni;
- wysypka pokrzywkowa – swędzące bąble pokrzywkowe pojawiają się głównie na tułowiu i kończynach u osób w średnim wieku z umiarkowanie nasilonym przebiegiem choroby; najczęściej pokrzywka występuje wraz z innymi objawami i utrzymuje się około tygodnia;
- wykwity grudkowo-pęcherzykowe – to rozsiane na tułowiu lub ograniczone do kończyn małe, lekko swędzące pęcherze, najczęściej pojawiające się w trakcie lub przed wystąpieniem typowych objawów ogólnoustrojowych; zwykle występują u osób dorosłych, ze średnio ciężkim przebiegiem choroby;
- wysypka wybroczynowa – zwykle u starszych pacjentów przy ciężkim przebiegu COVID-19; pojawia się rzadko i związana jest z zaburzeniami krzepnięcia lub uszkodzeniem komórek w obrębie naczyń krwionośnych;
- zmiany przypominające sinicę marmurkową – pojawiają się nagle, najczęściej u osób o ciężkim przebiegu zakażenia.
Zobacz też: Przebieg COVID-19. Etapy infekcji koronawirusem
Wysypka covidowa u dzieci
U dzieci jednym z najczęściej występujących objawów infekcji wirusowych są zmiany skórne. Podobnie jest w przypadku zakażenia SARS-CoV-2, przy czym u dzieci chorych na COVID-19 pojawiać się one mogą nawet do 4 tygodni od zakażenia i związane są z zespołem PIMS.
Czym jest PIMS ? To wieloukładowy zespół zapalny u dzieci (pediatric inflammatory multisystem syndrome temporally associated with SARS CoV-2), pojawiający się jako powikłanie zakażenia koronawirusem nawet u pacjentów, u których miało ono przebieg bezobjawowy. Większość osób, u których zdiagnozowano PIMS, to dzieci w wieku szkolnym, około 8.-9. roku życia.
Jakiego rodzaju zmiany skórne są obserwowane w przebiegu PIMS? Zwykle jest to wysypka plamisto-grudkowa, podobna do zmian skórnych obserwowanych w przebiegu tzw. „trzydniówki”, choć może się zdarzyć, że będzie przyjmować formę pierścieniową. U większości pacjentów obserwuje się ją w obrębie twarzy i pleców, przy czym po kilku dniach (maks. 5) ustępuje samoistnie. Każdorazowe pojawienie się zmian skórnych u dzieci powinno wiązać się ograniczeniem ich kontaktu z innymi osobami, co najmniej do czasu skonsultowania tego z lekarzem pediatrą.
Przeczytaj również: Czym są covidowe palce i paznokcie?
PIMS – zespół pocovidowy u dzieci
Jak już zostało wspomniane, PIMS – czyli wieloukładowy zespół zapalny u dzieci – to jedno z możliwych powikłań po przebiegu COVID-19 u dzieci w wieku szkolnym, choć ponad 50 proc. pacjentów to dzieci w wieku około 9 lat. Jego przyczyną jest nietypowa reakcja naszego układu immunologicznego na zakażenie SARS-CoV-2, która prowadzi do wystąpienia następujących objawów:
- wysoka gorączka,
- ból głowy,
- ból gardła,
- ból i sztywnienie karku,
- ogólne osłabienie,
- skoki ciśnienia,
- biegunka,
- silny ból brzucha,
- wymioty,
- mała ilość oddawanego moczu,
- zapalenie spojówek, ale bez towarzyszącej wydzieliny,
- spierzchnięte usta, przypominające odmrożenia od oblizywania na mrozie,
- truskawkowy (malinowy) język, o żywoczerwonym kolorze, z drobnymi krostkami,
- wysypka,
- zmiany w wyglądzie węzłów chłonnych,
- obrzęk kończyn.
W większości przypadków objawy nie pojawiają się jednocześnie, lecz następują po sobie w odstępie kilku dni i mają różny stopień nasilenia. Tylko u stosunkowo niewielkiego proc. pacjentów obserwuje się ciężki przebieg PIMS, z wstrząsem i niewydolnością wielonarządową.
Chociaż choroba w znacznym stopniu przypomina infekcję, nie jest już jednak zakaźna.
Zobacz też: Wysypka na nogach – jakie są przyczyny krostek na nogach?
Jak rozpoznać PIMS po infekcji SARS-Co-2?
Na ten moment nie ma jednoznacznego testu potwierdzającego, że w danym przypadku mamy do czynienia z PIMS po COVID. U wielu pacjentów zauważono natomiast pojawienie się charakterystycznych zmian w badaniach, co więcej – w określonej sekwencji czasu.
Badania, które mogą pomóc w rozpoznaniu u pacjentów PIMS to:
- markery stanu zapalnego – obserwuje się ich znaczne podwyższenie,
- oznaczenie jonów i białek w organizmie,
- morfologia – obniżeniu ulega stężenie limfocytów,
- markery sercowe (CK-MB i troponiny) – w ich przypadku również obserwowany jest wzrost stężenia.
To też może Cię zainteresować: Długotrwałe powikłania po COVID-19
W jaki sposób leczy się PIMS?
Choć w wielu przypadkach COVID-19 u dzieci w wieku szkolnym przebiega bezobjawowo lub na tyle łagodnie, że z powodzeniem może być leczony w warunkach domowych, o tyle u dzieci z podejrzeniem lub stwierdzeniem PIMS konieczna jest natychmiastowa hospitalizacja. Wynika to z faktu, iż w przebiegu tego powikłania po zakażeniu koronawirusem często dochodzi do gwałtownego pogorszenia stanu zdrowia (zwykle ok. 5-6 dni po wystąpieniu pierwszych symptomów, np. w postaci zmian skórnych), a także wystąpienia niebezpiecznych dla zdrowia powikłań, takich jak tętniaki naczyń wieńcowych czy inne problemy kardiologiczne.
To też może Cię zainteresować: Swędząca wysypka na rękach – przyczyny, leczenie
Jeżeli chodzi o leczenie PIMS, w zależności od tego, jakie objawy występują u małoletnich chorych, lekarze mogą zdecydować o podaniu:
- immunoglobulin,
- leków biologicznych,
- dożylnych glikokortykosteroidów.
Leczenie ma na celu przede wszystkim wyciszenie nadmiernej reakcji ze strony układu immunologicznego, a tym samym zmniejszenie ryzyka wystąpienia kolejnych powikłań.
Natalia Michalak
diagnosta laboratoryjny
Absolwentka kierunku analityka medyczna na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach. Prywatnie mama wesołej dwójki i pasjonatka zdrowego i aktywnego stylu życia. Dzięki swojemu wykształceniu doskonale wie, jak ważną rolę odgrywa w trosce o zdrowie i dobre samopoczucie odpowiednia profilaktyka, której niezbędnymi elementami są m.in. regularnie wykonywane badania laboratoryjne, odpowiednia dieta i aktywność fizyczna.
14
Komentarze i opinie (0)