Kamica pęcherzyka żółciowego to dolegliwość powszechnie występująca w populacji. Jedyną formą jej całkowitego wyleczenia jest usunięcie woreczka żółciowego wraz z zalegającymi w nim kamieniami, jednak pierwszym krokiem łagodzenia dolegliwości jest zmiana żywienia. Dieta przy kamicy żółciowej zakłada m.in. ograniczenie tłuszczów, produktów wzdymających i przetworzonych.
Kamienie w woreczku żółciowym – jaka dieta?
Jakie funkcje pełni woreczek żółciowy?
Pęcherzyk żółciowy zlokalizowany jest w okolicy wątroby. Nazywany jest również woreczkiem, z uwagi na to, iż wyglądem i kształtem przypomina właśnie worek. Od pęcherzyka żółciowego uchodzą do wątroby i dwunastnicy przewody żółciowe. Woreczek żółciowy stanowi miejsce magazynowania produkowanej przez wątrobę żółci niezbędnej do trawienia tłuszczów.
W prawidłowo funkcjonującym organizmie jest ona przenoszona drogami żółciowymi do dwunastnicy i odpowiada za emulgowanie tłuszczów zawartych w pożywieniu. Dzięki temu metabolizowanie składników pokarmowych przebiega sprawnie i bez zakłóceń.
Zdarza się jednak, że dochodzi do wytrącania się w pęcherzyku żółciowym złogów, które potocznie nazywane są kamieniami. Składają się one głównie z soli żółciowych i cholesterolu. Obecność kamieni w pęcherzyku żółciowym utrudnia przepływ żółci, a tym samym zaburza prawidłowe procesy trawienia, zwłaszcza tłuszczów.
Skąd biorą się kamienie w woreczku żółciowym?
Przyczyny tworzenia się kamieni w woreczku żółciowym mogą być różne. Na powstawanie kamicy najczęściej mają wpływ:
- niewłaściwa dieta, zwłaszcza bogata w tłuszcze nasycone;
- wysokie stężenie cholesterolu we krwi, otyłość;
- schorzenia wątroby, cukrzyca;
- uwarunkowania genetyczne;
- wiek;
- przyjmowanie niektórych leków;
- stany chorobowe wpływające na zaburzenia w przepływie żółci;
- infekcje dróg żółciowych;
- zbyt szybka utrata masy ciała, stosowanie diet – głodówek.
Objawy kamicy żółciowej
Kamienie żółciowe bardzo często przez długi czas nie dają żadnych objawów, a o ich istnieniu wiele osób dowiaduje się przypadkowo. Typowymi objawami kamicy pęcherzyka żółciowego są:
- uczucie bólu, gniecenia w okolicy wątroby, szczególnie po posiłkach ciężkostrawnych, tłustych;
- wzdęcia, odczuwanie pełności w brzuchu, wzmożone odbijanie;
- kolka wątrobowa przebiegająca z silnym bólem w prawym podżebrzu, towarzyszą jej często także stany podgorączkowe, dreszcze, zimne poty (pojawia się w sytuacji, gdy dojdzie już do zablokowania przewodu żółciowego przez kamień);
- żółtaczka (najczęściej ma miejsce w kamicy przewodowej).
Bardzo ważne jest, aby tego typu dolegliwości nie lekceważyć, zwłaszcza kiedy mamy do czynienia z kolką wątrobową i związanym z nią silnym bólem. Może być to bowiem objaw stanu zapalnego w obrębie pęcherzyka żółciowego, który przy braku interwencji lekarskiej bardzo często prowadzi do zakażenia i poważnego uszkodzenia także innych narządów jamy brzusznej.
Dieta przy kamieniach żółciowych
Jeśli mamy zdiagnozowaną kamicę pęcherzyka żółciowego, która nie wymaga natychmiastowego leczenia operacyjnego, pierwszym krokiem w złagodzeniu jej objawów powinno być wprowadzenie zmian w żywieniu. Jakie są najważniejsze zasady diety w kamicy żółciowej?
- Zalecane jest stosowanie diety łatwostrawnej z ograniczeniem spożycia tłuszczów, zwłaszcza pochodzenia zwierzęcego. Konieczne jest również zmniejszenie podaży produktów bogatych w błonnik pokarmowy.
- Jadłospis powinien opierać się na węglowodanach oraz produktach białkowych o niskiej zawartości tłuszczu.
- Wyeliminować należy żywność wzdymającą, wysokoprzetworzoną oraz dania obfitujące w ostre przyprawy.
- Wskazane jest wzbogacenie diety w produkty stanowiące źródło witaminy C, która wspomaga leczenie stanów zapalnych.
- Posiłki należy spożywać regularnie, co 3–4 godziny, co zapobiega nadmiernemu obciążaniu układu trawiennego. Ostatni posiłek powinien być zjedzony nie później niż 2–3 godziny przed pójściem spać. Bardzo ważne jest, aby był on lekki oraz niewielki objętościowo.
- Potrawy powinny być przygotowywane z zastosowaniem technik kulinarnych, takich jak: gotowanie w wodzie, na parze, grillowanie oraz pieczenie bez dodatku tłuszczu. Wyeliminować należy smażenie i pieczenie w tłuszczu oraz duszenie po wcześniejszym obsmażeniu.
Co jeść przy kamieniach w woreczku?
Dieta w kamicy pęcherzyka żółciowego powinna opierać się na:
- chudych gatunkach mięs oraz ryb, chudych wędlinach;
- produktach zbożowych z jasnych mąk, pszennych, drobnych kaszach;
- białkach jaj;
- chudym nabiale, niskotłuszczowym mleku i jego przetworach;
- tłuszczach pochodzenia roślinnego, głównie olejach roślinnych;
- owocach dojrzałych, najlepiej bez skórki i pestek, w formie musów lub przecierów;
- warzywach i ziemniakach gotowanych pod postacią puree;
- wodzie, sokach owocowych i warzywnych, słabej herbacie, naparach ziołowych;
- daniach gotowanych, łagodnie przyprawianych świeżymi ziołami, bez dodatku zasmażek i nie zabielanych śmietaną.
Kamienie w woreczku żółciowym – czego unikać?
Kamica pęcherzyka żółciowego wymagają rezygnacji z produktów, takich jak:
- tłuste gatunki mięs oraz ryb, tłuste wędliny, wyroby podrobowe;
- produkty zbożowe z mąki pełnoziarnistej, razowe, gruboziarniste kasze;
- żółtka jaj;
- tłusty nabiał, pełnotłuste mleko i jego przetwory, sery żółte, topione, pleśniowe;
- tłuszcze pochodzenia zwierzęcego;
- owoce niedojrzałe oraz wzdymające (czereśnie, gruszki, śliwki);
- warzywa spożywane w dużych ilościach na surowo oraz rośliny strączkowe;
- napoje gazowane i inne słodzone, nektary, alkohol, mocna kawa i herbata;
- dania smażone, obfitujące w tłuszcz, ostro przyprawiane, zagęszczane zasmażkami i zabielane wysokotłuszczową śmietaną.
Joanna Ludwiszewska
Dietetyczka
Absolwentka Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, kierunku Dietetyka oraz Technologia Żywności i Żywienie Człowieka o specjalności Żywienie Człowieka. Doświadczenie zawodowe zdobyła podczas licznych zajęć praktycznych w szpitalach, poradniach żywieniowych, domach opieki, prowadząc warsztaty żywieniowe, pracując jako dietetyk na portalu internetowym o tematyce żywieniowej. Na bieżąco poszerza swoją wiedzę uczestnicząc w licznych szkoleniach oraz konferencjach naukowych. Dietetyka to przede wszystkim jej pasja, dlatego interesuje się każdą jej dziedziną. W swojej pracy do każdego pacjenta podchodzi indywidualnie, aby jak najlepiej pomóc mu osiągnąć zamierzony cel. Przygotowywane jadłospisy zawsze dostosowuje do potrzeb i preferencji pacjenta. Interesuje się gotowaniem i ciągle poszukuje nowych przepisów na ciekawe i zdrowe dania.
Komentarze i opinie (2)
opublikowany 19.12.2019
opublikowany 15.06.2022