Wiele lat temu pomidory uznawane były za niejadalne, a wręcz trujące. Przełomu dokonali Włosi, którzy jako pierwsi określili pomidory jako „złote jabłka” i wprowadzili je do swojej kuchni. Dziś pomidory są częstym składnikiem nie tylko włoskich, ale i polskich dań. Czy ich włączenie do codziennego jadłospisu jest dobrym rozwiązaniem? Przeczytaj nasz artykuł, aby poznać odpowiedź na to pytanie!
Pomidory – rodzaje, właściwości, wskazania i przeciwwskazania, przepisy
Spis treści
Rodzaje pomidorów
Pomidor to roślina z rodziny psiankowatych pochodząca z zachodniej części Ameryki Południowej. Choć ma on korzenie w odległych regionach świata, to szybko zyskał popularność w Polsce. Można śmiało powiedzieć, że jest jednym z najpopularniejszych warzyw na polskich stołach.
Podział ze względu na wielkość i sposób uprawy
Określenie „pomidor” jest bardzo ogólne, ponieważ wyróżnia się różne rodzaje pomidorów. Jedna z najczęściej używanych klasyfikacji dzieli je pod względem sposobu uprawy i wielkości. Biorąc pod uwagę wielkość, wymienia się 3 odmiany pomidorów:
- drobnoowocowe (np. koktajlowe);
- średnioowocowe (np. Brylant);
- wielkoowocowe (np. bawole serca i malinowe).
Z kolei ze względu na sposób uprawy pomidory dzieli się na: gruntowe (polne), szklarniowe i uprawiane pod folią.
Czym charakteryzują się poszczególne odmiany pomidorów?
Jedne są podłużne i mają twardą skórkę. Inne wyróżniają się malinowym kolorem i słodkim smakiem. Sprawdź, o jakich pomidorach mowa!
- Pomidorki koktajlowe (cherry) – mają tylko 3–4 cm średnicy, dzięki czemu doskonale sprawdzają się jako dodatek do sałatek lub zdrowa dekoracja potraw (nie trzeba ich nawet kroić). Poza tym są lubiane za słodki smak.
- Pomidory malinowe – mówi się, że są najbardziej lubiane przez Polaków. Nie ma w tym nic dziwnego, biorąc pod uwagę ich piękny malinowy kolor, niepowtarzalny smak i szerokie zastosowanie kulinarne. Pomidory malinowe nadają się zarówno do przygotowywania świeżych sałatek, jak i przetworów na zimę.
- Pomidory śliwkowe i daktylowe – są niemal identyczne. Obie odmiany mają twardą skórkę i podłużny kształt. W związku z tym dobrze nadają się do marynat, a także suszenia.
- Pomidory bawole serce – ich nazwa nie jest przypadkowa. Są to pomidory, które przyciągają wzrok charakterystycznym kształtem przypominającym bawole serce. Jednak nie tylko nietypowy kształt zasługuje na uwagę. Pomidory bawole serce wyróżniają się także delikatnym i słodkim miąższem, dzięki któremu doskonale nadają się do przygotowywania domowych sosów i przecierów.
- Pomidory gruszkowe (inaczej San Marzano) – są intensywnie czerwone i mają miąższ z małą liczbą pestek. Mówi się, że najlepiej smakują na ciepło.
Co ciekawe, nie każdy pomidor ma czerwony kolor. W sprzedaży dostępne są również zielone i czarne pomidory, które zawdzięczają nietypową barwę barwnikom z grupy antocyjanów. To sprawia, że są bogatym źródłem cennych antyoksydantów, które opóźniają procesy starzenia i zmniejszają ryzyko niektórych chorób.
Właściwości pomidorów
Pomidory należą do jednych z najpopularniejszych warzyw w Polsce. Czy to dobrze? Patrząc na to, jakie składniki odżywcze zawierają, można śmiało powiedzieć, że tak!
Jedzenie pomidorów pomaga nawodnić organizm!
Pomidory należą do warzyw o wysokiej zawartości wody. W 100 g pomidorów znajduje się aż 94,3 g wody. Dzięki temu są to produkty, które doskonale sprawdzają przy dużej utracie wody z organizmu (np. podczas upałów, aktywności fizycznej), ponieważ pomagają nawodnić organizm.
Jakie składniki odżywcze zawierają pomidory?
Pomidorom można przypisać nie tylko wysoką zawartość wody. Oprócz niej zawierają również: błonnik pokarmowy, spore ilości potasu, witaminę C, witaminę E, witaminy z grupy B, beta-karoten (czyli prowitaminę A), a także wybrane składniki mineralne inne niż potas (np. magnez, fosfor).
Czy jedzenie codziennie pomidorów jest zdrowe?
Zgodnie z Piramidą Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej warzywa powinny stanowić podstawę codziennej diety. Do warzyw, które warto włączyć do urozmaiconego jadłospisu, zalicza się również pomidor. Jakie korzyści dla zdrowia ma codzienne spożywanie tego produktu?
Bogate źródło potasu, który pomaga utrzymać prawidłowe wartości ciśnienia krwi
Jedną z dużych zalet pomidorów jest to, że charakteryzują się wysoką zawartością potasu. W 100 g tego warzywa znajduje się aż 282 mg tego cennego składnika.
Potas jest niezbędny do utrzymania prawidłowych wartości ciśnienia krwi. Ponadto ma korzystny wpływ na gospodarkę wodno-elektrolitową i pracę mięśni (w tym mięśnia sercowego). W związku z tym jest warzywem szczególnie polecanym osobom z nadciśnieniem tętniczym, a także uprawiającym sport.
Warzywa, które sprawdzają się w diecie odchudzającej
Pomidory są produktem niskokalorycznym (1 plaster ma tylko 4 kcal). Ponadto wzbogacają dietę w błonnik pokarmowy, który usprawnia pracę jelit. To wszystko sprawia, że są warzywami, które dobrze sprawdzają się w diecie odchudzającej.
Dobre źródło likopenu
Pomidor wyróżnia się nie tylko małą ilością kcal i wysoką zawartością wody i potasu. Warto pamiętać, że jest również dobrym źródłem karotenoidów – zarówno beta-karotenu, jak i likopenu.
Drugi z wymienionych związków, czyli likopen wyróżnia się właściwościami antyoksydacyjnymi. Oprócz tego jest cennym składnikiem diety ze względu na to, że:
- zwiększa efektywność działania innych składników (beta-karotenu, witamin C i E);
- indukuje apoptozę (czyli programowaną śmierć) komórek nowotworowych;
- działa przeciwzapalnie i immunomodelująco.
Pomidory – czy są dobre dla każdego?
Pomidory są źródłem cennych składników, ale czy to sprawia, że są dobre dla każdego? Są one produktem ogólnie dobrze tolerowanym przez organizm. Alergia pokarmowa na pomidory zdarza się rzadko. Jednak osoby, u których została zdiagnozowana, muszą unikać pomidorów, a także produktów na ich bazie.
U niektórych osób spożywanie pomidorów może nasilać również objawy zgagi. W takim przypadku należy ograniczyć ich ilość w jadłospisie.
Przepisy na smaczne dania z pomidorów
Nic dziwnego, że pomidory są jednym z najpopularniejszych warzyw w Polsce. Prawdopodobnie zdecydował o tym nie tylko ich smak, ale i szerokie zastosowanie kulinarne. Sprawdź, jakie smaczne dania możesz zrobić z pomidorów!
Sałatka z pomidorów i owoców
Pomidory dobrze komponują się nie tylko z innymi warzywami, makaronem czy mięsem. Ich smak doskonale łączy się również z owocami. Wypróbuj poniższy przepis, aby przekonać się do sałatek pomidorowo-owocowych!
Składniki:
- 3 sztuki pomidorów,
- 1 plaster arbuza,
- 1/4 kostki sera feta,
- 1 łyżka oliwy z oliwy extra virgin,
- ulubione przyprawy do smaku (np. świeżo zmielony czarny pieprz, szczypta soli, sok z cytryny)
Najpierw pokrój pomidora w plastry i podgrzej na grillu lub patelni grillowej. Następnie pokrój arbuz i pokrusz ser feta. Połącz plastry pomidorów z kawałkami arbuza, oliwą i przyprawami. Całość posyp serem i gotowe!
Domowy sok pomidorowy
Nie przepadasz za sokiem pomidorowym ze sklepu? W takim razie co powiesz na domowy sok z ulubionymi przyprawami?
Domowy sok możesz zrobić za pomocą blendera. Jest to jeden z najprostszych sposobów.
Sposób przygotowania:
- Sparz pomidory i obierz je ze skórki.
- Usuń pestki, pokrój pomidory w ćwiartki i rozgotuj je w garnku (na małym ogniu, ciągle mieszając).
- Rozgotowane pomidory zmiksuj za pomocą blendera na puree.
- Ponownie zagotuj pomidory w garnku.
- Dopraw sok według własnych preferencji (np. pieprzem, bazylią), a następnie przelej do butelek i szczelnie je zamknij.
- Tak przygotowane butelki pasteryzuj w garnku przez 20 minut, a potem trzymaj je w suchym i chłodnym miejscu.
Wskazówki pomocne w domowej uprawie pomidorów
Do wysiewu nasion najlepiej zabrać się około połowy marca (choć niektórzy robią to już w lutym). Można zrobić to na kilka sposobów. Jednym z nich jest wysianie 2–3 nasion (w odległości minimum 2 cm jedno od drugiego) do doniczek torfowych, które następnie wkopuje się do gruntu. Innym sposobem jest wysiewanie nasion do tac wielkokomórkowych (doniczkopalet), z których łatwo potem przesadzić siewki do większych doniczek.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Grabańska, Katarzyna, and Paweł Bogdański. "Miejsce leczenia niefarmakologicznego w prewencji i terapii nadciśnienia tętniczego." Forum Zaburzeń Metabolicznych. Vol. 1. No. 2. 2010;
- Suliburska, Joanna. "Rola składników mineralnych w rozwoju i prewencji nadciśnienia tętniczego." Forum Zaburzeń Metabolicznych. Vol. 1. No. 4. 2010;
- Wawrzyniak, Dariusz, et al. "Likopen w chemoprofilaktyce chorób nowotworowych oraz sercowo-naczyniowych." Nauka 3 (2015);
- https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/zasady-zdrowego-zywienia/piramida-zdrowego-zywienia-i-aktywnosci-fizycznej-dla-osob-doroslych-2/.
Opublikowano: 17.07.2024;
Oceń:
0.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Paulina Górska
Dietetyczka
Dietetyk kliniczny, absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (studia I stopnia) oraz Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu (studia II stopnia). Obecnie doktorantka Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu oraz właścicielka poradni dietetycznej Kobieca Strona Dietetyki. Specjalizuje się w diecie wspierającej płodność, żywieniu kobiet w ciąży oraz dietoterapii endometriozy, PCOS i choroby Hashimoto. W pracy z pacjentem łączy indywidualne podejście z Evidanced Based Medicine (EBM). Na co dzień prowadzi również stronę kobiecastronadietetyki.pl na której, publikuje artykuły oparte na źródłach naukowych oraz proste przepisy o właściwościach przeciwzapalnych i wspierających płodność.
78
Komentarze i opinie (0)